Maria Kazecka

Maria Kazecka
Lady Capris
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1880
Załoźce

Data i miejsce śmierci

26 maja 1938
Lwów

Miejsce spoczynku

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie

Zawód, zajęcie

pisarka

Miejsce zamieszkania

Lwów

Narodowość

polska

Edukacja

Prywatne Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie

Rodzice

Maria, Tomasz

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Medal Niepodległości
Krzyż Obrony Lwowa

Maria Antonina Kazecka-Morgenrot[1] (ur. 1880 w Załoźcach, zm. 26 maja 1938 we Lwowie) – polska działaczka niepodległościowa, kulturalna i społeczna, uczestniczka obrony Lwowa w 1918, pisarka i poetka.

Maria Kazecka przed 1910
Grobowiec Kazeckich

Życiorys

Urodziła się w 1880[a] w Załoźcach jako córka ppor. Tomasza Kazeckiego (powstańca styczniowego z 1863[2][3][4]) i Marii Marcelli Antoniny z domu Trojanowskiej[5] (1850-1931). Uczęszczała do Prywatnego Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie[6]. Jako abiturientka tej szkoły w czerwcu 1900 zdała egzamin dojrzałości w c. k. seminarium nauczycielskim we Lwowie[7][8]. Przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę była działaczką niepodległościową i kulturalną (w Kole Literacko-Artystycznym[9]). Była redaktorką „Żywego Dziennika”, organizującego program kulturalny, z którego dochód służył pomocy jednemu z chorych literatów[10][11]. Należała do Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Literatów i Artystów Polskich[12], w którego strukturach pełniła od 1907 roku funkcję członka wydziału i sekretarki[13][14][15] (wraz z nią działaczami byli m.in. przewodnicząca Wanda Siemaszkowa oraz Józef Białynia Chołodecki i Kornel Makuszyński), a w 1913 roku zainicjowała organizowanie wieczorów, koncertów, wystaw, przedstawień polskich artystów w Kijowie[16].

Pod koniec I wojny światowej wzięła udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[2]. Pełniła funkcję sanitariuszki[17], brała udział w walkach na odcinku pod nazwą Szkoła św. Magdaleny[2]. Dowodziła oddziałami pomocniczej kobiecej armii regularnej i ochotniczej[18]. Odniosła wówczas ciężkie rany, które spowodowały trwałe inwalidztwo[2].

W okresie II Rzeczypospolitej prowadziła we Lwowie działalność literacką. Jej wiersze ceniono od początku XX wieku[19]. Wydała pięć tomików poezji[2]. Publikowała na łamach „Gazety Lwowskiej”[20][21][22][23][24][25] (nowele i wiersze) i „Kuriera Lwowskiego” (w którym jako felietonistka zamieściła szkic biograficzny o Janie Kasprowiczu[26]). Opisywała pobyt Josepha Conrada w Polsce w 1914 roku[27]. Ponadto jej twórczość ukazywała się w czasopiśmie „Świat Kobiecy”[28]. W swoim pisarstwie upamiętniała legendę Orląt Lwowskich (np. wiersze: „Warta w Ogrodzie Kościuszki”[29], „Ostatnie liście” – ten ostatni napisany 4 listopada 1918 i poświęcony walczącym w Ogrodzie Jezuickim)[30][31][32]. Publikowała pod pseudonimem „Lady Capris”[2].

Udzielała się w działalności społecznej i charytatywnej[2]. Działała w ramach Centralnego Domu Żołnierza Polskiego im. Józefa Piłsudskiego we Lwowie, w 1921 roku została wybrana jedną z zastępczyń cywilnego zarządu pomocniczego[33]. W 1922 była członkiem wydziału Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża dla okręgu lwowskiego[34]

Zamieszkiwała wraz z rodziną we Lwowie przy ulicy Józefa Ignacego Kraszewskiego[35][36] 19[37].

Była zamężna z dr. Zygmuntem Morgenrotem (1867-1914). Zmarła 26 maja 1938, a jej pogrzeb został zorganizowany na koszt miasta Lwowa na Cmentarzu Obrońców Lwowa[2][38]. Została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim. Na początku 1939 roku zmarł jej ojciec.

Publikacje

Tomiki wierszy
Inne
  • Leciutki romans Pani Tuty[28]
  • Pod Szyfrą (powieść, wydana pod pseudonimem Lady Capris)[2]
  • Z „Wierszy dla Ciebie” (w: Polski łan, 1918 – Maria Konopnicka)[52]

Odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ Rok urodzenia 1880 został podany w publikacji zbiorowej ksiąg kościelnych parafii rzymskokatolickiej w Załoźcach., co jest koreluje rokiem złożenia egzaminu dojrzałości przez Marię Kazecką w 1900. Inne źródła podały rok urodzenia Marii Kazeckiej w 1887: 1, 2, 3.
  2. ↑ Wymieniona jako „Maria Kozecka”. Rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 24, s. 571, 1 sierpnia 1922. 

Przypisy

  1. ↑ Józef Białynia Chołodecki: Zakładnicy miasta Lwowa w niewoli rosyjskiej 1915-1918 (z odbitką fotograficzną zakładników. Lwów: 1930, s. 104.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Ś. p. Maria Kazecka. „Gazeta Lwowska”. Nr 120, s. 2, 29 maja 1928. 
  3. ↑ W 75. rocznicę Powstania Styczniowego. Uroczystości we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 18, s. 1, 25 stycznia 1938. 
  4. ↑ Zgon powstańca Tomasza Kazeckiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 6, s. 2, 10 stycznia 1939. 
  5. ↑ Z ksiąg kościelnych parafii rzymskokatolickiej w Załoźcach. Ochrzczeni – indeks nazwisk część 3. 5 sierpnia 2013. [dostęp 2015-02-20].
  6. ↑ Nazwiska pojawiające się w dziennikach Marii Inlender (1901-1907). czapska.com.pl. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 grudnia 2014)].
  7. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 186, s. 2, 7 lipca 1900. 
  8. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Lwowska”. Nr 158, s. 3, 13 lipca 1900. 
  9. ↑ Przed premierą maryonetek. „Gazeta Lwowska”. Nr 284, s. 4, Nr 284 z 14 grudnia 1911. 
  10. ↑ Kronika. Żywy dziennik. „Gazeta Lwowska”. Nr 99, s. 3, 2 maja 1911. 
  11. ↑ Kronika. Żywy dziennik. „Gazeta Lwowska”. Nr 103, s. 3, 6 maja 1911. 
  12. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 91, s. 3, 23 kwietnia 1909. 
  13. ↑ Kronika. Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Literatów i Artystów Polskich. „Gazeta Lwowska”. Nr 292, s. 3, 19 grudnia 1907. 
  14. ↑ „Kurjer Lwowski”. Nr 593, s. 3, 20 grudnia 1907. 
  15. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 180, s. 3, 21 kwietnia 1911. 
  16. ↑ Kronika.. „Gazeta Lwowska”. Nr 168, s. 3, 24 lipca 1913. 
  17. ↑ a b Marcin Hałaś: Władysław Targalski – lwowskie orlę i śląski powstaniec. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-20)].
  18. ↑ Irena Łozińska. Z wizytą u kobiet. Kobiety Lwowa. „Świat”. Nr 21, s. 16, 27 maja 1933. 
  19. ↑ Marya Kazecka. „Nowości Illustrowane”. Nr 18, s. 16, 30 kwietnia 1910. 
  20. ↑ Babunia (Z książki o wojnie). „Gazeta Lwowska”. Nr 160, s. 1, 13 lipca 1919. 
  21. ↑ Listy do Kesser. „Gazeta Lwowska”. Nr 51, s. 1, 3 marca 1920. 
  22. ↑ Listy do Kesser. „Gazeta Lwowska”. Nr 53, s. 1, 5 marca 1920. 
  23. ↑ Listy do Kesser. „Gazeta Lwowska”. Nr 55, s. 1, 7 marca 1920. 
  24. ↑ Listy do Kesser. „Gazeta Lwowska”. Nr 57, s. 1, 10 marca 1920. 
  25. ↑ Poprzez róże.... „Gazeta Lwowska”. Nr 88, s. 5, 17 kwietnia 1925. 
  26. ↑ V. Artykuły i wzmianki w czasopismach. Rok 1926. W: "Rocznik Kasprowiczowski". Poznań: Zarząd Miejski w Poznaniu, 1936, s. 208.
  27. ↑ Bibliografia. Joseph Conrad w Polsce. Materiały bibliograficzne. „Ruch Literacki”. Nr 9, s. 283, Listopad 1932. 
  28. ↑ a b Nowe wydawnictwa. „Świat Kobiecy”. „Prawda”. Nr 4, s. 7, 22 stycznia 1928. 
  29. ↑ Stanisław Nicieja. Nikt nie obronił obrońcy Lwowa. „Indeks”. Nr 9–10 (103–104), s. 27, Listopad – grudzień 2009. Uniwersytet Opolski. ISSN 1427-7506. 
  30. ↑ Stanisław Nicieja. Czyn i legenda Orląt Lwowskich. „Lwowskie Spotkania”. Nr 5-6, s. 23, 2005. 
  31. ↑ Stanisław Nicieja: 80. rocznica. Legenda Orląt Lwowskich. [dostęp 2015-02-20].
  32. ↑ „Orlątko”......znalezione w sieci...czyn i legenda Orląt Lwowskich. niepoprawni.pl, 23 listopada 2013. [dostęp 2015-02-20].
  33. ↑ Centralny dom żołnierza polskiego im. Józefa Piłsudskiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 64, s. 3, 19 marca 1921. 
  34. ↑ Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów na terenie województwa lwowskiego. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1930, s. 30.
  35. ↑ Stanisław Nicieja: Legenda Lwowskich Orląt. [dostęp 2015-02-20].
  36. ↑ Muzeum Lwowa i Kresów. muzeumlwowa.pl, 27 listopada 2014. [dostęp 2015-02-20].
  37. ↑ Spis członków i delegatów Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego. Lwów: 1914, s. 34.
  38. ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie.
  39. ↑ Notatki literacko-naukowe. Nowe wydawnictwa. „Gazeta Lwowska”. Nr 116, s. 3, 21 maja 1903. 
  40. ↑ Kędy milczy słońce. google.pl. [dostęp 2015-02-20].
  41. ↑ Kędy milczy słońce. worldcat.org. [dostęp 2015-02-20].
  42. ↑ Akwarelle. opac.ciniba.edu.pl. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lutego 2015)].
  43. ↑ Akwarelle. google.pl. [dostęp 2015-02-20].
  44. ↑ Akwarele. worldcat.org. [dostęp 2015-02-20].
  45. ↑ Sztuka i literatura. Piśmiennictwo – Marya Kazecka „Poezye” (recenzja). „Słowo Polskie”. Nr 27, s. 7, 17 stycznia 1906. 
  46. ↑ Lwowscy nakładcy poezji młodopolskiej (1889–1918). s. 3.
  47. ↑ Utwory poetyckie wierszem i prozą. worldcat.org. [dostęp 2015-02-20].
  48. ↑ Marian Tyrowicz: Wspomnienia o życiu kulturalnym i obyczajowym Lwowa 1918–1939. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 30. ISBN 83-04-03248-1.
  49. ↑ Kwiaty dalekie. opac.ciniba.edu.pl. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lutego 2015)].
  50. ↑ Kwiaty dalekie. google.pl. [dostęp 2015-02-20].
  51. ↑ Kwiaty dalekie. worldcat.org. [dostęp 2015-02-20].
  52. ↑ Polski łan: 1918. worldcat.org. [dostęp 2015-02-20].
  53. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Krzyż Obrony Lwowa.jpg
Autor: Praca własna, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Obrony Lwowa, 1918
Maria Kazecka.JPG
Maria Kazecka
Maria Kazecka (-1910).jpg
Maria Kazecka (-1910)
Гробівець Казецьких..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Гробівець Казецьких. 79 поле , Личаківський цвинтар.