Maria Klementyna Sobieska
.jpg) | |
 Janina | |
| królowa Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 17 lipca 1701 |
| Data i miejsce śmierci | 17 stycznia 1735 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Maria Klementyna Sobieska herbu Janina (ur. 17 lipca 1701 w Oławie, zm. 17 stycznia 1735 w Rzymie) – królowa Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii (1719–1735) jako żona jakobickiego pretendenta do tronu Jakuba III, córka Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej, wnuczka Jana III Sobieskiego[1][2].
Życiorys
Była jedną z najbogatszych dziedziczek w Europie. Została zaręczona z księciem Jakubem Stuartem, synem obalonego króla Jakuba II Stuarta, i jego drugiej żony – Marii z Modeny, córki Alfonsa IV d’Este. Zaręczynom tym przeciwny był ówczesny król Anglii – Jerzy I, który obawiał się, że Jakub Stuart doczeka się z Marią Klementyną potomstwa. Cesarz Karol VI Habsburg, aby zapobiec zawarciu małżeństwa zaaresztował Marię Klementynę podczas jej podróży przez Włochy. Umieszczono ją w zamku w Innsbrucku, ale udało jej się oszukać strażników i uciec do Bolonii dzięki udanej akcji oficerów irlandzkich w służbie Jakuba Stuarta; ich dwódca Karol Wogan(ang.) opublikował później popularną relację[3]. Tam, już bezpieczna, poślubiła per procura swojego narzeczonego, który wtedy znajdował się w Hiszpanii.
Ceremonię ślubną powtórzono 3 września 1719, we włoskim Montefiascone, w katedrze Świętej Małgorzaty. Maria Klementyna i jej małżonek zostali zaproszeni do Rzymu przez samego papieża Klemensa XI, który tytułował ich (katolickimi) władcami Anglii, Szkocji i Irlandii[4]. Małżeństwo Marii Klementyny okazało się nieszczęśliwe, źródłem konfliktu były różnice poglądów na wychowanie synów, a być może także na temat roli i pozycji małżonki króla[5]. Po urodzeniu drugiego dziecka, pogrążona w depresji, opuściła męża i synów. Zamieszkała w klasztorze św. Cecylii w Rzymie, gdzie poświęciła się modlitwie i ascezie. Wkrótce zmarła i została pochowana w podziemiach bazyliki św. Piotra na Watykanie. W samej bazylice znajduje się monument poświęcony Marii Klementynie, który papież zamówił u Canovy, a inskrypcja brzmi: Maria Klementyna, królowa Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii[6].
Maria Klementyna i Jakub Stuart mieli dwóch synów:
- Karola Edwarda Filipa Kazimierza Stuarta (31 grudnia 1720 – 31 stycznia 1788),
- Henryka Benedykta Marię Klemensa Tomasza Franciszka Ksawerego Stuarta (11 marca 1725 – 13 lipca 1807), kardynała.
Mąż i obaj synowie byli jakobickimi pretendentami do tronu Anglii i Szkocji. Karol Edward Stuart próbował odzyskać tron wywołując ostatnie z powstań jakobickich, które zakończyło się klęską.
W 2019 odbyło się w Dublinie seminarium poświęcone Marii Klementynie, The Irish the Rescue: The Tercentenary of the Polish Princess Clementina’s Escape, którego referaty zostały później opublikowane[7].
Galeria
Maria Klementyna Sobieska w młodości
Maria Klementyna Sobieska
Uroczysta ceremonia ślubna Marii Klementyny Sobieskiej z Jakubem Franciszkiem Edwardem Stuartem 2.09.1719
Pogrzeb Marii Klementyny Sobieskiej w bazylice św. Piotra w Rzymie 1735
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wanda Roszkowska, Oława królewiczów Sobieskich, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, ISBN 978-8304017207.
- ↑ Karol Szajnocha, Wnuka króla Jana III, Warszawa: Gebethner i Wolf, 1925.
- ↑ Charles Wogan, Female Fortitude: Exemplify'd In An Impartial Narrative Of The Seizure, Escape And Marriage Of The Princess Clementina Sobiesky...now Published For The Entertainment Of The Curious Female Fortitude: Exemplify'd In An Impartial Narrative Of The Seizure, Escape And Marriage Of The Princess Clementina Sobiesky..., London 1722.
- ↑ Edward Corp, The Stuarts in Italy, 1719–1766: A Royal Court in Permanent Exile, 2011, ISBN 978-0521513272.
- ↑ Aneta Markuszewska, And all this because of "the weakness of your sex" : the marital vicissitudes of Maria Klementyna Sobieska Stuart, wife of the Old Pretender to the English throne., [w:] Frictions and failures : cultural encounters in crisis, 2017, s. 163-177, ISBN 978-3447107365.
- ↑ Aleksandra Skrzypietz, Rzymskie uroczystości pogrzebowe Marii Klementyny Sobieskiej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 230-245, ISBN 978-83-235-4366-4.
- ↑ Richard Maher (red.), The Irish to the Rescue. The Tercentenary of the Polish Princess Clementina’s Escape, Oxford: Peter Lang, 2021, ISBN 978-1-78997-932-9.
Linki zewnętrzne
- Klementyna Maria Sobieska i Jakub Edward Stuart – małżeństwo z przypadku
- Wnuczka króla Polski, dziedziczka nieistniejących bogactw. O Marii Klementynie Sobieskiej, podcast w Tok FM [2021]
Media użyte na tej stronie
Królewnisia Maria Klementyna Sobieska
The nuptials of Maria Clementina Sobieska with James the Third, king of Britain [translation of the original title fragment]
E. Gill was probably an English painter living in Rome. In 1725 the Swedish painter Martin van Meytens, later the most important portraitist in the court of Maria Theresa of Austria, painted two portraits of James Francis Edward Stuart and his wife Maria Clementina Sobieska. Between 1727 E. Gill was commissioned to produce two copies of this portraits and later he produced sixteen more copies, until March 1728, when his work was considered not good enough. This version of Maria Clementina's portrait is actually quite good, so maybe it could be from the atelier of van Meytens and not from E. Gill. It's the official portrait of the Queen, used for the mosaic portrait of her tomb too.
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Janina
Maria Klementyna Sobieska