Maria Kozłowa
 Znajdujący się w Tarnobrzegu mural upamiętniający Marię Kozłową | |
| Data i miejsce urodzenia | 5 sierpnia 1910 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 kwietnia 1999 |
| Narodowość | polska |
| Język | polski |
| Dziedzina sztuki | literatura |
| Nagrody | |
Nagroda im. Oskara Kolberga | |
Maria Kozłowa (ur. 5 sierpnia 1910 w Machowie, zm. 22 kwietnia 1999 w Tarnobrzegu) – polska twórczyni ludowa, propagatorka folkloru lasowiackiego, poetka. W 1979 roku otrzymała nagrodę im. Oskara Kolberga.
Życiorys
Urodziła się 5 sierpnia 1910 roku w Machowie (obecnie część Tarnobrzega)[1]. W 1923 roku zorganizowała w Machowie amatorski teatr. Potem w Machowie prowadziła kabaret wykorzystujący w swoich występach treści pochodzące z kultury lasowiackiej. Kształciła się w prywatnym kolegium nauczycielskim. Po jego ukończeniu prowadziła świetlice i bibliotekę; organizowała kursy i prelekcje różnego rodzaju. W 1949 roku założyła Zespół Pieśni i Tańca Lasowiak. Po powstaniu odkrywkowej kopalni siarki w Machowie (w ramach Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego) jej dom został sprzedany na licytacji. Przeprowadziła się do Baranowa Sandomierskiego, w którym zaczęła spisywać przekazy dotyczące kultury lasowiackiej. W 1976 roku w mieście założyła Zespół Obrzędowy Lasowiaczki. Prowadziła również zespół pieśni i tańca w szkole w Tarnobrzegu. Brała udział w wielu wystawach dotyczących sztuki ludowej i sama tworzyła na nie eksponaty (m.in. wycinanki lasowiackie i tkaniny z haftami związanymi z folklorem lasowiackim[2]). W 1980 roku przeprowadziła się z Baranowa Sandomierskiego do Tarnobrzega. Zorganizowała tam Zespół Pieśni i Tańca Lasowiacy. Zmarła 22 kwietnia 1999 w Tarnobrzegu[1].
Należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 1979 roku otrzymała nagrodę im. Oskara Kolberga. Otrzymała również medal im. Franciszka Kotuli[3].
Przekazy Marii Kozłowej występują w książce Franciszka Kotuli Znaki przeszłości. Odchodzące ślady zatrzymać w pamięci. Kozłowa uczestniczyła w wielu audycjach radiowych, w których opowiadała o zwyczajach lasowiackich. Wystąpiła w filmie Ludzie z martwych pól opowiadającym o machowskich przesiedleńcach[4]. Przygotowała przedstawienie Czary, mary i uroki, które zostało zekranizowane przez Franciszka Trzeciaka[5]. Jej twórczość poetycka została zebrana w dwóch tomikach poezji - Całuje cię ziemio (opublikowany pośmiertnie) oraz Lament Machowski[3].
Życie prywatne
Maria Kozłowa jest córką Wiktorii z Sawarskich i Wojciecha Wiącka - publicysty, polityka ruchu ludowego, wójta Machowa i senatora. Kozłowa w 1940 roku wyszła za mąż. Jej córką jest Dorota Kozioł - poetka i propagatorka kultury regionu tarnobrzeskiego[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Maria Kozłowa - laureat Nagrody Kolberga 1979, www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-08-31].
- ↑ Wycinanka Marii Kozłowej z Machowa - Muzeum Etnograficzne w Krakowie, etnomuzeum.eu [dostęp 2022-08-31] (pol.).
- ↑ a b c Elżbieta Wiącek, Żegnaj moja wiosko... Pamięć o Machowie i kulturze lasowiackiej w twórczości Marii Kozłowej.
- ↑ Ludzie z martwych pól.
- ↑ FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 2022-08-31] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Nikodem62, Licencja: CC BY-SA 4.0
Znajdujący się w Tarnobrzegu mural upamiętniający Marię Kozłową