Maria Leszczyńska

Maria Karolina Leszczyńska
królewna Polski, księżniczka lotaryńska i królowa Francji
Ilustracja
Wizerunek herbu
podpis
Królowa Francji
Okresod 1725
do 1768
Jako żonaLudwika XV
Koronacja18 listopada 1725
PoprzedniczkaMaria Teresa Hiszpańska
NastępczyniMaria Antonina Austriaczka
Dane biograficzne
DynastiaLeszczyńscy
Data i miejsce urodzenia23 czerwca 1703
Trzebnica
Data i miejsce śmierci24 czerwca 1768
Wersal
OjciecStanisław Leszczyński
MatkaKatarzyna Opalińska
MążLudwik XV Burbon
Dzieci10 (lista)

Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska herbu Wieniawa (ur. 23 czerwca 1703 w Trzebnicy, zm. 24 czerwca 1768 w Wersalu) – królewna polska, królowa Francji w latach 17251768 jako żona Ludwika XV. Młodsza córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej. Najdłużej panująca królowa Francji[1].

Królowa Francji

Została królową Francji, gdyż Ludwik XIV Henryk Burbon, książę de Condé, pierwszy minister króla Ludwika XV oraz jego następca na tym stanowisku – Kardynał Fleury, chcieli znaleźć panu żonę, która nie wciągnie Francji w skomplikowane polityczne sojusze. Popierała to mocno Markiza de Prie, kochanka księcia de Condé i to ona miała decydujący wpływ na wybór Marii. Ludwik XV, chcąc wzmocnić monarchię, potrzebował znaleźć kandydatkę, mogącą szybko zapewnić mu następcę tronu, dlatego też dla Marii wyrzekł się planów poślubienia nieletniej infantki hiszpańskiej, Marianny Wiktorii Burbon, z którą był zaręczony, co Filip V i Elżbieta uznali za afront i ostatecznie doprowadziło to do zbliżenia hiszpańsko-habsburskiego[2].

Ślub Marii i Ludwika XV odbył się 4 września 1725. Ich małżeństwo było początkowo szczęśliwe, królowa urodziła 10 dzieci. Ludwik XV miał jednak wiele oficjalnych metres (np. Madame Pompadour), które ostatecznie przyćmiły Marię na dworze królewskim. O większości romansów swojego męża Maria doskonale wiedziała.

W odróżnieniu od innych królowych miała możliwość spotykania się ze swoimi rodzicami. Ludwik XV po upływie czasu zrozumiał, że małżeństwo z niezamożną Leszczyńską było dla niego zawstydzającym mezaliansem. Maria przybyła na dwór bardzo skromnie, jednak dzięki temu mariażowi do Francji została przyłączona Lotaryngia.

Była gorliwą katoliczką.

Jej kulturalnym wkładem w życie dworu wersalskiego było urządzanie cotygodniowych koncertów polskich chórów; pozostawiła też ślad w kulturze kulinarnej Francji – jej nazwiskiem nazwano szarlotkę á la Lesiki[3]. Ponadto miała okazję poznać młodego Mozarta i jego siostrę, Marię Annę.

Matka dzieci Francji

Maria Leszczyńska

Jej jedyny syn – Ludwik Ferdynand poślubił Marię Józefę Wettyn, córkę rywala ojca Marii o koronę polską – Augusta III Sasa. Początkowo fakt ten powodował spięcia między dwiema kobietami, ale wkrótce okazało się, że Maria Józefa podziwia byłego króla Stanisława Leszczyńskiego. Kilkoro wnuków Marii otrzymało nawet na jedno z imion, imię Stanisław np. późniejszy król Ludwik XVIII.

Maria zmarła w 1768, sześć lat przed swoim mężem. Została pochowana w bazylice Saint-Denis pod Paryżem. Jej serce spoczęło obok rodziców w kościele Notre-Dame de Bon Secours w Nancy. Nową metresą jej męża została Madame du Barry, była prostytutka. Dzieci i wnuki Marii zgodnie i szczerze opłakiwały jej śmierć i znienawidziły du Barry. Dwa lata później, wnuk Marii – Ludwik August poślubił młodą arcyksiężniczkę austriackąMarię Antoninę, która w przyszłości miała zostać ostatnią królową Francji.

Dwoje wnuków Marii zostało zgilotynowanych podczas rewolucji francuskiej: Ludwik August – Ludwik XVI i Madame Elżbieta. Dwóch innych wnuków po restauracji monarchii, w 1814, zostało kolejnymi królami Francji: Ludwik XVIII i Karol X.

Potomstwo

Wywód przodków

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rafał Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
Bogusław Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Radzimińskich
 
 
 
 
 
 
 
Rafał Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kasper Denhoff
 
 
 
 
 
 
 
Anna Denhoffówna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna Aleksandra z Koniecpolskich
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Stanisław Jabłonowski
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Jan Jabłonowski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna Ostrorożanka
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Jabłonowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aleksander Dominik Kazanowski
 
 
 
 
 
 
 
Marianna z Kazanowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Potockich
 
 
 
 
 
 
 
Maria Leszczyńska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Piotr Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
Krzysztof Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Kostczanka
 
 
 
 
 
 
 
Jan Karol Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Adam Sędziwój Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa Konstancja z Czarnkowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna z Leszczyńskich
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna Opalińska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kazimierz Franciszek Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
Adam Uriel Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstancja z Lubomirskich
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Anna z Czarnkowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Remigian Zaleski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa z Zaleskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Mielżyńskich
 
 
 
 
 
 

Przypisy

  1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2021-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-23)].
  2. Brendan Simms: Taniec mocarstw. Walka o dominację w Europie od XV do XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2015, s. 100. ISBN 978-83-7976-218-7.
  3. Ludwik Stomma: Dzieje smaku. Poznań: Wydawnictwo SENS, 2003, s. 24. ISBN 83-86944-44-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

MariaLeszczynska02.jpg
Portrait of Maria Leszczynska
Marie Leczsinska.png
Autor: Elements by Sodacan, Heralder and Odejea., Licencja: CC BY-SA 3.0
Arms of Marie Marie Leczsinska, wife of Louis XV. To improve if necessary.
Signature Marie Leszczynska.png
Signature de Marie Leszczynska Reine de France, à l'occasion d'un contrat de mariage en 1757