Maria Morska

Maria Morska

Anna Frenkiel-Knastrowa

Data i miejsce urodzenia	ok. 1895 Kalisz
Data i miejsce śmierci	23 maja 1945 Warszawa
Przyczyna śmierci	atak serca
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	aktorka, publicystka, feministka
Narodowość	polska
Rodzice	Józef Frenkiel
Małżeństwo	Bronisław Knaster
Partner	Herman Rubinraut
Krewni i powinowaci	siostra Alicja Eber

Maria Morska, właściwie Anna Frenkiel, nazywana Niutą (ur. ok. 1895 w Kaliszu, zm. w maju 1945 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i kabaretowa oraz publicystka żydowskiego pochodzenia i feministka.

Ukończyła angielską szkołę z internatem w Broadstairs koło Dover. Po powrocie do Polski zaczęła grać w lubelskim kabarecie Wesoły Ul obok Hanki Ordonówny. Następnie wyjechała do Warszawy, gdzie otrzymała niewielką rolę w Teatrze Polskim. Później stała się znaną deklamatorką utworów skamandrytów w warszawskiej kawiarni Pod Picadorem. Nazywano ją muzą skamandrytów. Łączył ją platoniczny romans z Antonim Słonimskim, podkochiwała się w niej Anna Iwaszkiewicz, przyjaźniła się z Marią Pawlikowską-Jasnorzewską i Ireną Krzywicką. W 1914 roku jej mężem został matematyk, profesor Bronisław Knaster.

Od 1933 roku publikowała w „Wiadomościach Literackich” felietony społeczno-polityczne jako „Mariusz Dawn”. Była bardzo krytyczna wobec sytuacji w nazistowskich Niemczech, którą określała słowami wariaci rzucili się na swoich lekarzy. Jednym z jej najbardziej znanych artykułów było Męczeństwo kobiety niemieckiej, dotyczące nasilającej się dyskryminacji kobiet w III Rzeszy.

Po wybuchu II wojny światowej wyjechała do Lwowa, gdzie jej mąż Bronisław Knaster w latach 1939–1941 i 1944–1945 był profesorem Uniwersytetu we Lwowie^[1]. Po wojnie miała przedstawić ten pobyt Irenie Krzywickiej jakoby miała tam mieszkać w jednym pokoju ze swoim mężem i kochankiem Morskiej, lekarzem Hermanem Rubinrautem, inspirując Krzywicką do napisania opowiadania Zamurowany świat.

Do Warszawy Morska wróciła w 1945 roku. Rozpoczęła współpracę z „Polską Zbrojną”, gdzie publikowała jako „Mariusz Dawn” (tym razem przez „i”). Zmarła na atak serca 23 maja 1945 roku. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 257d-3-4)^[2].

Jej dziadkiem był rabin, ojcem Józef Frenkiel (lekarz), a siostrą Alicja Eber (plastyczka).

Przypisy

Bibliografia

• Hanna Faryna-Paszkiewicz, Opium życia, niezwykła historia Marii Morskiej, muzy skamandrytów, (wyd. Jeden Świat).
• Sławomir Koper: Wpływowe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Bellona, 2011, s. 377-406. ISBN 978-831-112-1454.