Maria Piechotka

Maria Piechotka

Marianna

Data i miejsce urodzenia	12 lipca 1920 Kraków
Data i miejsce śmierci	28 listopada 2020[1] Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt
Miejsce zamieszkania	Warszawa
Uczelnia	Politechnika Warszawska
Wydział	Wydział Architektury
Małżeństwo	Kazimierz Piechotka
Odznaczenia

Maria Kazimiera Piechotka ps. „Marianna”, z domu Huber^[2] (ur. 12 lipca 1920 w Krakowie^[3][2], zm. 28 listopada 2020 w Warszawie^[4][5]) – polska architekt, łączniczka w czasie powstania warszawskiego^[2], posłanka na Sejm PRL III kadencji w latach 1961–1965^[3].

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Tarnowie, tam w 1938 zdała maturę w szkole sióstr urszulanek^[2], następnie wyjechała do Warszawy, gdzie podjęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej^[2]. W czasie wojny uczestniczyła w tajnych kompletach, zdając egzaminy i przedstawiając prace do korekt w Warszawie, jednocześnie pracując jako technik na budowie w Krakowie^[2]. Łączenie pracy i studiów wymagało podróży, około raz w miesiącu, z Krakowa do Warszawy. W trakcie studiów poznała Kazimierza Piechotkę, który namówił ją na przyjazd na stałe do Warszawy; przeprowadziła się tam 26 lipca 1944^[2].

W czasie powstania warszawskiego była w Warszawie, przez pewien czas działała jako łączniczka Jerzego Brauna^[2]. Po powstaniu wspólnie z mężem trafiła, jako członek personelu szpitalnego, do obozu jenieckiego Stalag IV B Mühlberg – Rez. Laz. Kgf. w Zeithain^[2].

Działalność zawodowa

Grób Marii i Kazimierza Piechotków na cmentarzu Bródnowskim

We wrześniu 1944 roku, kiedy schroniła się w Gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (w gabinecie prof. Jana Zachwatowicza) uczestniczyła w pomiarach architektonicznych oraz ratowaniu zabytków^[2]. Po pobycie w obozie jenieckim do Warszawy wróciła w 1945 roku^[2]. Po powrocie rozpoczęła pracę w Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków^[6]. W roku 1948 ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej^[3], a następnie wraz z mężem pracowała m.in. w Miastoprojekcie Stolica Północ. W 1948 założyła wspólnie z mężem spółkę autorską: Maria i Kazimierz Piechotkowie^[7]. W tym czasie zaprojektowała liczne budynki mieszkalne i usługowe m.in. na terenie warszawskich Bielan – osiedla Bielany I-IV, wpisane przez Stowarzyszenie Architektów Polskich na listę dóbr kultury współczesnej^[8][9]. We współpracy z Janem Zachwatowiczem oraz mężem opracowała projekt odbudowy bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie^[10].

Wspólnie z mężem kierowała wielobranżowym zespołem opracowującym system budownictwa wielkopłytowego W-70 oraz Wk-70, który zwyciężył w dwustopniowym konkursie na projekt systemu budownictwa wielkopłytowego i został wdrożony do realizacji na terenie całego kraju^[6]. Na jego podstawie, przy współpracy Instytutu Techniki Budowlanej, razem z mężem i synem, opracowała system ECA dla potrzeb budownictwa w Algierii, uwzględniający tamtejsze uwarunkowania, w tym zagrożenia sejsmiczne^[6]. Wspólnie z mężem zajmowała się także zagadnieniem integracji różnych systemów wielkopłytowych (ISBO)^[11].

Wraz z mężem zajmowała się badaniem synagog. Wspólnie opracowali liczne publikacje na temat architektury żydowskiej na terenach Polski, m.in. książki^[6]:

• „Bramy nieba. Bożnice drewniane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej” (wyd. I – 1957, wyd. II rozszerzone – 1996)
• „Bramy nieba. Bożnice murowane” (1999)
• „Krajobraz z menorą” (2008)

W latach 1961–1965 była bezpartyjną posłanką na Sejm PRL, wybrana w okręgu Warszawa-Wola^[12]. W parlamencie pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Budownictwa^[3].

Życie prywatne

Córka Kazimierza i Zofii^[4]. Krótko przed wybuchem powstania zaręczyła się z Kazimierzem Piechotką^[13]. 30 sierpnia 1944, w trakcie powstania, wzięli ślub w Kościele Imienia Jezus przy ul. Stanisława Moniuszki^[13][14]. Ich synowie, Maciej i Michał, również zostali architektami; współpracowali zawodowo z rodzicami^[6]. Była bratanicą profesora Maksymiliana Hubera^[15]. Została pochowana na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 22B-VI-12/13)^[16].

Nagrody i odznaczenia

• W roku 1951 za zasługi przy organizacji II Światowego Kongresu Pokoju odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi^[17].
• W roku 1954 otrzymała odznakę „Przodownik pracy”^[18]
• W roku 1957 otrzymała Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy^[7].
• W roku 1974 – Nagroda Państwowa II stopnia^[3].
• W roku 1977 odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[3].
• W roku 2000 laureatka – wspólnie z mężem – Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznanej przez YIVO za prace nad historią architektury synagogalnej^[19].
• W roku 2004 laureatka – wspólnie z mężem – nagrody Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS im. Jana Zachwatowicza^[7][20].
• Laureatka licznych nagród branżowych oraz konkursów^[3].

Przypisy