Maria Weryho

Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 października 1858
Psków

Data i miejsce śmierci

8 listopada 1944
Kraków

Zawód, zajęcie

Polska pedagog i pisarka.

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa (ur. 29 października 1858 w Pskowie, zm. 8 listopada 1944 w Krakowie[1]) – polska pedagog i pisarka, jedna z prekursorek wychowania przedszkolnego w Polsce.

Pochodzenie i wykształcenie

Urodziła się na Witebszczyźnie w rodzinie ziemiańskiej Hilarego i Adeli z Malkiewiczów[2]. Ukończyła gimnazjum rządowe w Pskowie. W latach 1877–1885 studiowała przyrodę na Wyższych Kursach dla Kobiet im. Bestużewa-Riumina w Petersburgu. Jednocześnie uczęszczała na kursy wychowania fizycznego. Ukończyła też 2-letni kurs freblowski, prowadzony przez Polkę Justynę Strzemeską.

Działalność publiczna

W 1885 przyjechała do Warszawy, gdzie rozpoczęła pracę jako nauczycielka na konspiracyjnych kursach pedagogicznych, zorganizowanych przy pensji Henryki Czarnockiej. Dwa lata później założyła własny zakład freblowski. Z czasem liczba tych zakładów wzrosła do 16 (w 1896). Jednocześnie prowadziła kursy dla wychowawczyń przedszkolnych ochronek wiejskich, które po 1918 r. przekształcono w Państwowe Seminarium. Podczas I wojny światowej była naczelnikiem Sekcji Ochron w Wydziale Oświecenia m.st. Warszawy. Założyła wówczas 16 ochronek prowadzonych przez magistrat. W 1918 objęła stanowisko naczelnika Referatu Przedszkolnego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Pełniła je do 1926 kiedy to referat został zlikwidowany. W latach 1926–1939 pracowała w redakcji czasopisma „Wychowanie Przedszkolne”.

Od 1903 była żoną psychiatry Rafała Radziwiłłowicza.

Zmarła w Krakowie. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 292-5-16,17)[3].

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Niepodległości[2]

Publikacje

  • Śpiewy i zabawy dziecięce w pokoju i w ogródku, 1890.
  • Wychowanie przedszkolne, wspólnie z J. Strzemeską 1895.
  • Las: książka przeznaczona dla dzieci od lat 6-ciu do 10-ciu, Gebethner i Wolff 1901.
  • Jak zająć dzieci w wieku przedszkolnym: pogadanki, rozmowy, zabawy i robótki, Gebethner i Wolff 1907.
  • Zabawy i zajęcia dziecięce, M. Arct, 1909.
  • Co się z czego robi i skąd pochodzi: zbiór praktycznych wskazówek dla wychowawców i nauczycieli początkowych, M. Arct, 1917.
  • Cztery pory roku w pogadankach z dziećmi w domu i w ochronie, M. Arct, 1917.
  • Roboty z papieru, M. Arct, 1922.
  • I ja już czytam: 50 powiastek dla małych dzieci, Gebethner i Wolff, 1931.
  • Jak to bywa...: powiastki dla dzieci, Z. Pomarański, 1931.
  • Opowiem wam: powiastki dla dzieci, Z. Pomarański, 1931.
  • Co słonko widziało: 34 powiastki dla małych dzieci, Książnica-Atlas, 1933[4].

Upamiętnienie

W 2007 miesięcznik „Bliżej Przedszkola” ustanowił Nagrodę im. Marii Weryho-Radziwiłłowicz, która przyznawana jest osobom i instytucjom przyczyniającym się do wszechstronnego rozwoju małego dziecka[5].

Przypisy

  1. ↑ Dlaczego Maria Weryho jest kobietą niezwykłą? – artykuł Joanny Juszczak-Guca i Roberta Halika na www.forum.blizejprzedszkola.pl.
  2. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 337–338. [dostęp 2021-11-26].
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Edward Weryho, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-06-06].
  4. ↑ Sylwetka na stronach miesięcznika „Bliżej przedszkola”. blizejprzedszkola.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-15)]..
  5. ↑ Komunikaty na stronie Kuratorium Oświaty w Opolu.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Maria Weryho.jpg
portret Marii Weryho z książki „Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej“