Maria Wodzińska
 Autoportret Marii Wodzińskiej | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość | polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Maria z Wodzińskich primo voto Skarbkowa secundo voto Orpiszewska (ur. 7 stycznia 1819 w Warszawie, zm. 7 grudnia 1896 w Poznaniu[1]) – polska malarka drugiej połowy XIX wieku. Przedstawicielka kujawskiej rodziny Wodzińskich h. Jastrzębiec.
Życiorys
Maria Wodzińska urodziła się jako córka Wincentego Szymona Wodzińskiego, właściciela majątku Służewo i Sułkowo[2][3][4] na Kujawach i Teresy Wodzińskiej, córki Jana Pawła Wodzińskiego.
W latach 1833–1835 przebywała z rodziną w Genewie, gdzie poznała wielu przedstawicieli świata kultury i sztuki. Dom państwa Wodzińskich był swoistym centrum spotkań Genewskiej Polonii. Poznała tam Juliusza Słowackiego, na którym wywarła duże wrażenie. Poświęcił jej nawet jeden ze swoich wierszy pt. W albumie Maryi Wodzińskiej. Pisał o niej także swojej matce w listach.
Przebywając w Dreźnie Maria, odnowiła znajomość z Fryderykiem Chopinem w 1835. W 1836 zaręczyli się, lecz rodzina zwlekała ze ślubem ze względu na młody wiek Marii. F. Chopin próbując przyspieszyć ślub, w jednym z listów poinformował Wodzińskich, że spotyka się z George Sand. Wiadomość tą Wodzińscy odczytali inaczej i zamiast do małżeństwa doszło do zerwania[5].
Mimo to rodzina Wodzińskich, zwłaszcza matka Marii Teresa, pozostawała nadal w zażyłych stosunkach z kompozytorem. Po powrocie do kraju zamieszkała z rodziną w Służewie na Kujawach.
Maria dwukrotnie wstępowała w związki małżeńskie. 24 lipca 1841 wyszła za mąż za hrabiego Józefa Skarbka, syna ojca chrzestnego Chopina, Fryderyka. Nie było to jednak udane małżeństwo. Po siedmiu latach małżeństwa rozwiedli się. W 1848 poślubiła Władysława Orpiszewskiego, dzierżawcę majątków jej pierwszego męża. Z drugiego małżeństwa pochodził zmarły w wieku trzech lat syn Tadeusz (ur. 18 sierpnia 1851, zm. 31 marca 1854)[6]. Po śmierci syna Orpiszewscy zamieszkali we Włoszech.
Po śmierci męża 20 maja 1881 we Florencji Maria wyjechała do Kłóbki, do swej siostrzenicy Józefy, gdzie spędziła resztę życia. Tam została pochowana. Pamiątki po malarce (szkice, rękopisy, pianino, namalowane przez nią obrazy) znajdują się do dziś w dworze, w którym spędziła ostatnie lata życia[7].
Maria z Wodzińskich Orpiszewska
Chopin. Akwarela pędzla Marii Wodzińskiej, 1835
Akwarela na papierze w sztambuchu artystki (s. 71), ofiarowanym jej przez Chopina w 1836
Tablica nagrobna rodzinnego grobowca
Charakterystyka twórczości
Wodzińska była malarką amatorką. W jej twórczości dominują portrety i pejzaże. Tworzyła obrazy w różnych technikach, m.in. olejne i akwarele, oraz rysunki. Podczas pobytu we Florencji kopiowała dzieła włoskie, np. Madonnę ze szczygłem Rafaela (obraz w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie). Na podstawie jej akwarelowego portretu Chopina, wykonano w Dreźnie litografię, która jest jednym z jego najpopularniejszych wizerunków. Ponadto była pianistką i kompozytorką (komponowała m.in. walce w stylu chopinowskim); była uważana za jedną z najlepszych interpretatorów Chopina, co miał stwierdzić sam Liszt[8].
Przypisy
- ↑ Antoni Wodziński, O Marii Wodzińskiej.
- ↑ Piotr Bokota, Piotr Nowakowski, Sułkowo, [w:] Materiały do dziejów rezydencji w Polsce Kujawy Wschodnie, t. 1, Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2001, s. 202,203, ISBN 83-88115-35-9, Cytat: W 1824 r. Antoni Wodziński przepisał dobra ziemskie Sułkowskie (obejmujące Sułkowo, Siemnowo i Siemnówek) swojemu synowi Wincentemu (1784-1849), który już od kilkunastu lat użytkował je za przyzwoleniem ojca,a po jego śmierci przejął również dobra służewskie.
- ↑ Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Fryderyk Chopin – Centrum Informacji – Antoni Wodziński – Biogram, pl.chopin.nifc.pl [dostęp 2018-02-04].
- ↑ Krzysztof Dorcz, W kręgu Chopinowskim, Cytat: Marii Wodzińskiej (1819–1896). Znała je od dzieciństwa i w ich sąsiedztwie spędziła wiele lat. Najpierw przebywała w majątkach rodzinnych w Sułkowie i w Bogusławicach.
- ↑ Robert Stodolny, Nieznane fakty z życia Marii z Wodzińskich Orpiszewskiej (1823-1896) - muzy J. Słowackiego i F. Chopina, „Ziemia Kujawska”, XXV (2016), s. 44.
- ↑ Robert Stodolny, Antoni Wodziński (1848–1928) pisarz, tłumacz, krytyk literacki, biograf Marii z Wodzińskich Orpiszewskiej, [w:] Antoni Wodziński, O Marii Wodzińskiej, Iwonicz-Zdrój, s. 154, ISBN 978-83-943125-1-0.
- ↑ Dwór w Kłóbce. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. [dostęp 2020-01-19].
- ↑ Krzysztof Załęski, Maria Wodzińska, [w:] Agnieszka Morawińska (red.), Artystki polskie. Katalog wystawy, Warszawa 1991, s. 360.
Bibliografia
- S. Paczkowski: Służewo na Kujawach wschodnich: zarys dziejów. Włocławek: 1999.
- J. Ekiert: Fryderyk Chopin. Biografia ilustrowana. Warszawa: Muza s.a., 2009, s. 180–211. ISBN 978-83-7495-677-2.
- R. Stodolny, Nieznane fakty z życia Marii z Wodzińskich Orpiszewskiej (1823-1896), "Ziemia Kujawska", t. XXV (2016), s. 39-49.
- A. Wodziński: O Marii Wodzińskiej. Iwonicz-Zdrój: 2015.
Linki zewnętrzne
- Maria Wodzińska z Wodzina h. Jastrzębiec. Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
Media użyte na tej stronie
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica na grobie rodziny Orpiszewskich w Kłóbce.
Maria Wodzińska w wieku 17 lat
Maria Orpiszewska
Dwóch mężczyzn i chłopiec Maria Wodzińska, akwarela na papierze w sztambuchu artystki (s. 71), ofiarowanym jej przez kompozytora w 1836