Maria z Modeny

Maria Beatrycze z Modeny

królowa Anglii i Szkocji
Okres	od 1685 do 1688
Jako żona	Jakuba II Stuarta
Dane biograficzne
Dynastia	D’Este
Data i miejsce urodzenia	5 października 1658 Modena
Data i miejsce śmierci	7 maja 1718 Paryż
Miejsce spoczynku	opactwo Chaillot
Ojciec	Alfons IV d’Este
Matka	Laura Martinozzi
Mąż	Jakub II Stuart
Dzieci	Katarzyna Laura, Izabela, Karol, Elżbieta, Charlotta Maria, Jakub Franciszek Edward Stuart, Ludwika Maria Stuart

Maria Beatrycze z Modeny, także Maria Beatrycze d’Este, ang. Mary of Modena (ur. 5 października 1658 w Modenie, zm. 7 maja 1718 w Paryżu) – królowa Anglii i królowa Szkocji jako żona Jakuba II Stuarta.

Życiorys

Urodziła się w Modenie jako córka Alfonsa IV d’Este, księcia Modeny i Laury Martinozzi (siostrzenicy kardynała Jules'a Mazarina). Została ochrzczona imionami Maria Beatrice Eleonora Anna Margherita Isabella. Wychowywano ją na katoliczkę i miała zostać zakonnicą w klasztorze ufundowanym przez jej matkę, została jednak zaręczona z owdowiałym Jakubem, księciem Yorku i następcą tronu Anglii i Szkocji, jej kandydaturę popierał sam król Francji – Ludwik XIV Burbon. Ślub odbył się 30 września 1673.

Małżeństwo miało ważne dynastyczne i polityczne aspekty. Z poprzedniego małżeństwa z Lady Anną Hyde, Jakub miał już dwie córki Marię i Annę Stuart; obie żarliwe protestantki. Gdyby z drugiego małżeństwa doczekał się syna, ten pewnego dnia zostałby królem katolickim i przywrócił katolicyzm w protestanckiej Anglii.

Maria była szczerze oddana kościołowi katolickiemu. Małżonek pokochał ją, a Anglicy znienawidzili. Pojawiły się plotki, że Maria jest agentką papieża Klemensa X. Rozpętała się „afera papieska”, a Maria i Jakub dyskretnie wyjechali za granicę. W 1674 urodziło im się oczekiwane dziecko, ale było martwe. Maria poroniła jeszcze w 1675, 1681, 1683 i 1684, a jeśli urodziła żywe dziecko, to umierało ono we wczesnym dzieciństwie. Kaznodzieją Marii był św. Claude de la Colombière SJ (od 1676).

Królowa Anglii

Jakub II Stuart

W 1685, Jakub wstąpił na tron. Pojawiło się pytanie, czy Maria jest w stanie urodzić następcę tronu. Kiedy urodziła syna Jakuba w 1688, od razu powstało wiele plotek na jego temat; on również miał urodzić się martwy i zostać podmieniony. Jakub zwołał nadzwyczajne posiedzenie swojej rady, która orzekła, że mały książę Walii, jest synem jego i Marii. Kilka miesięcy później wybuchła rewolucja Wigów – Chwalebna rewolucja. 10 grudnia 1688 Maria i jej synek uciekli do Francji. Najstarsza córka Jakuba – Maria i jej mąż Wilhelm III Orański zostali przez Wigów wyniesieni na tron.

Lata wygnania we Francji

Zamek Marii z Modeny we Francji

Na wygnaniu jako goście i domownicy Ludwika XIV, Maria z synem zamieszkali w zamku Saint-Germain-en-Laye. Jakub z opóźnieniem dołączył do swojej rodziny we Francji. Maria była ulubienicą Ludwika XIV i jego drugiej żony markizy de Maintenon. 28 czerwca 1692 urodziła jeszcze jedno dziecko – córkę Ludwikę. Zmarła ona w 1712, w wieku niespełna 20 lat, na ospę (w tym samym czasie zmarło kolejno 3 członków rodziny Ludwika XIV).

Jakub zmarł 6 września 1701. Maria wspierała we Francji wygnańców z Anglii. Na jej prośbę, Ludwik XIV ogłosił jej syna królem Anglii i Szkocji (była to jedna z przyczyn Wojny o sukcesję hiszpańską). Zmarła w Paryżu na raka piersi. Jej grób, w opactwie Chaillot został zniszczony podczas Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

Potomstwo

• Katarzyna Laura (10 stycznia 1675 – 3 października 1676), zmarła na konwulsje
• Izabela (28 sierpnia 1676 – 2 marca 1681)
• Karol (7 listopada – 12 grudnia 1677), książę Cambridge, zmarł na ospę
• Elżbieta (ur. i zm. 1678)
• Charlotta Maria (16 sierpnia – 16 października 1682), zmarła na konwulsje
• Jakub Franciszek Edward (10 czerwca 1688 – 1 stycznia 1766), książę Walii, jakobicki pretendent do tronu Anglii i Szkocji
• Ludwika Maria Teresa (28 czerwca 1692 – 20 kwietnia 1712), zmarła na ospę