Marian Świderek
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 sierpnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 października 1949 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Komenda Główna Armii Krajowej – Kierownictwo Produkcji Uzbrojenia |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 | |
Marian Świderek (ur. 25 sierpnia 1897 w Łodzi, zm. 18 października 1949 w Warszawie) – polski chemik, organizator i pierwszy dyrektor Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej, porucznik AK.
Biografia
Marian Świderek urodził się w Łodzi 25 sierpnia 1897 roku. Był synem Konstantego i Heleny z domu Tomaszewskiej. Studiował na Politechnice Warszawskiej. W 1926 obronił doktorat, habilitacja w 1935 z zakresu chemicznej technologii organicznej. Od 1927 roku był zatrudniony w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym, jednocześnie prowadząc wykłady z technologii mas chłonnych[1].
Gdy Niemcy napadły na Polskę w 1939 roku, został zmuszony do spalenia wyników swoich prac badawczych, by te nie dostały się w ręce okupantów. Był poszukiwany przez Gestapo. Uwięziony w 1940, trafił najpierw do więzienia w Sanoku, a następnie do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. W obozie pozostawał do jesieni 1943. Po powrocie do okupowanej stolicy był czynnie zaangażowany w tajne nauczanie i organizację struktur politechniki. Podczas powstania warszawskiego był w Komendzie Głównej Armii Krajowej, w Kierownictwie Produkcji Uzbrojenia, w wytwórni granatów ręcznych na ul. Kruczej 11. Był ciężko ranny. Po powstaniu trafił do niewoli, nr jeniecki 305225[1][2].
W 1945 mianowany dyrektorem Instytutu Przemysłu Chemicznego, który musiał zorganizować od podstaw. W 1946 objął Katedrę Technologii Organicznej Ogólnej Politechniki Warszawskiej. W 1947 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, skąd sprowadził sprzęt oraz księgozbiór dla instytutu. Po powrocie zorganizował oddział instytutu w Gliwicach[2]. Profesor Świderek zmarł w Warszawie 18 października 1949[3]. Został pochowany na Starych Powązkach[4].
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (16 kwietnia 1947)[5].
Marian Świderek był żonaty z Haliną z domu Borkowską, inżynier chemiczką. Ich córką była Anna Świderkówna[6].
Przypisy
- ↑ a b Powstańcze biogramy. Marian Świderek. 1944.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
- ↑ a b Stanisław Porejko. Marian Świderek (1897–1949). „Przemysł Chemiczny”. 37 (4), s. 292, 1958. ISSN 0033-2496. (pol.).
- ↑ Świderek Marian, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-25].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIAN ŚWIDEREK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2021-12-25].
- ↑ Odznaczenie za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju. prawo.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
- ↑ Oblaci – wspomnienia. opactwotynieckie.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Anny Świderkówny na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 242, rząd 4, grób 13)