Marian Albiński

Marian Włodzimierz Albiński Ajaks
Data i miejsce urodzenia	1892 Kraków
Data śmierci	21 kwietnia 1978
Zawód, zajęcie	polonista, pedagog, literaturoznawca
Odznaczenia

Marian Włodzimierz Albiński (ps. Ajaks, ur. 1892 w Krakowie, zm. 21 kwietnia 1978) – polski polonista, pedagog, literaturoznawca, krytyk literacki, dziennikarz, major Wojska Polskiego, autor prac dotyczących zastosowania psychoanalizy w badaniach literackich, działacz społeczny i regionalny związany z Wawrem.

Życiorys

Syn Stanisława Albińskiego, mierniczego^[1]. Uczęszczał najpierw do IV Gimnazjum w Krakowie, do tej samej klasy co Stefan Banach i Witold Wilkosz, a potem do Gimnazjum im. Sobieskiego. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1910/1911–1913/1914^[1]. Podczas studiów otrzymał nagrodę Akademii Umiejętności w Krakowie. Odbywał podróże naukowe do Monachium, Bregencji, Wiednia, Zurychu, Lucerny, Padwy, Florencji, Rzymu i Neapolu. Uczestniczył w ruchu wolnościowym i należał do Polskich Drużyn Strzeleckich, najpierw w Wiedniu, potem w Krakowie. Po powrocie z Włoch oddał się do dyspozycji władz drużyn strzeleckich i po wybuchu I wojny światowej ruszył na front razem z I Brygadą Legionów Polskich. Po zajęciu Kielc przez Piłsudskiego wspólnie z Leonem Wasilewskim i Gustawem Daniłowskim wszedł w skład redakcji „Dziennika Urzędowego Komisariatu Wojsk Polskich w Kielcach”. W 1917 roku został powołany do Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu w Warszawie^[2].

W 1922 roku otrzymał tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Warszawskim^[3]. W 1924 roku przydzielony został do Wydziału Indywidualizacji Żołnierza w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Potem kierował referatem oświatowo-kulturalnym w Dowództwie Okręgu Korpusu nr 1 w Warszawie^[2].

W 1924 roku wspólnie z Ludwikiem Jekelsem przetłumaczył Trzy rozprawy z teorii seksualnej Freuda. Współpracował z czasopismem „Polska Zbrojna”. W latach 1937–1939 wydawał i redagował regionalny miesięcznik historyczno-społeczny „Na Straży”^[2]. Należał do Towarzystwa Naukowego Warszawskiego^[4].

Podczas II wojny światowej wspólnie ze Stanisławem Krupką zorganizował szkołę zawodową w Wawrze, będącą jednocześnie zakonspirowaną szkołą ogólnokształcącą. Był również kustoszem Regionalnego Muzeum Pamiątek, funkcjonującego w Wawrze od listopada 1943 roku^[5].

Odznaczony Krzyżem Niepodległości^[6]. Pochowany został na cmentarzu w Marysinie Wawerskim^[7].

Wybrane prace

• Józef Korzeniowski jako pisarz dramatyczny. „Przewodnik Naukowy i Literacki. Dodatek do Gazety Lwowskiej” 40 (3), s. 243–256, 1912
• Zofiówka tłem romansu Słowackiego. „Wieś Illustrowana” 8, s. 26–30, 1913
• Wstęp do badań estetycznych nad powieścią polską. Krytyka techniki powieściowej w świetle estetyki Teodora Lippsa. „Sztuka” 5 (19), s. 21–27, 1914
• „Symbole niewoli i zmartwychwstania narodu w twórczości Stanisława Wyspiańskiego” W: Marian Albiński, Henryk Juszkiewicz. Stanisław Wyspiański o nocy niewoli i wstającym dniu jedności narodowej. Kraków: K. Wojnar, 1916
• Hamletowy czyn Wyspiańskiego (Przyczynek do autobiografji poety). „Pro Arte” 5 (1), s. 5–9, 1919
• O badaniach psychoanalitycznych w Polsce. „Kurjer Warszawski” nr 356 (wydanie wieczorne 30.12.1922) s. 3
• Stan badań psychoanalitycznych w zakresie twórczości literackiej. „Przegląd Humanistyczny” nr 1-2, s. 3–22, 1923
• Wojsko a społeczeństwo. Luźne uwagi na podstawie psychologji dezerterów i nerwic wojennych. „Polska Zbrojna” 3 nr 36, s. 4, 1923
• Wojsko a społeczeństwo (Dokończenie). „Polska Zbrojna” 3 nr 37, s. 4, 1923
• Przyczynki do pracy psychologiczno-wychowawczej. „Lekarz Wojskowy” 12, 1924
• Warunki i potrzeby pracy oświatowej w wojsku. „Polska Zbrojna” nr 21 s. 3, 1926
• Wojsko – szkołą charakterów. Warszawa, 1927
• Wyspiański o polskim żołnierzu. „Polska Zbrojna” nr 327, 1927
• O zdrowie moralne oficera. „Polska Zbrojna” nr 45, 1928
• Uwagi o kulturalnym życiu żołnierza w stolicy. „Polska Zbrojna” nr 285 s. 4, 1929
• O pedagogicznem zastosowaniu psychoanalizy. „Polskie Archiwum Psychologii” 3 (2), s. 133–141, 1930
• O wychowawczej roli wojska w społeczeństwie. „Polski Obrońca” 4/5, s. 14–16, 1931
• Analiza uczuć w „Cydzie” Corneille′a: przyczynek do podstaw psychicznych twórczości Wyspiańskiego. „Pamiętnik Literacki” 32, s. 285-231, 1935
• Karczma Wawer w przeszłości i teraźniejszości. „Polska Zbrojna” 4, s. 6, 1937
• Wspomnienia o Banachu i Wilkoszu. „Wiadomości Matematyczne” 19, s. 133–135, 1976

Przypisy