Marian Banaś

Marian Banaś
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1955
Ostrowiec Świętokrzyski

Prezes Najwyższej Izby Kontroli
Okres

od 30 sierpnia 2019

Poprzednik

Krzysztof Kwiatkowski

Minister finansów
Okres

od 4 czerwca 2019
do 30 sierpnia 2019

Poprzednik

Teresa Czerwińska

Następca

Jerzy Kwieciński

Szef Krajowej Administracji Skarbowej
Okres

od 1 marca 2017
do 4 czerwca 2019

Następca

Piotr Walczak

Szef Służby Celnej
Okres

od 19 listopada 2015
do 28 lutego 2017

Poprzednik

Jacek Kapica

Szef Służby Celnej
Okres

od 28 listopada 2005
do 2 stycznia 2008

Poprzednik

Wiesław Czyżowicz

Następca

Jacek Dominik

podpis
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności

Marian Banaś (ur. 2 lipca 1955 w Ostrowcu Świętokrzyskim[1]) – polski prawnik i urzędnik państwowy.

W latach 2005–2008 i 2015–2016 podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, w latach 2005–2008 i 2015–2017 szef Służby Celnej, w latach 2016–2019 sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, w latach 2017–2019 szef Krajowej Administracji Skarbowej, w 2019 minister finansów w rządzie Mateusza Morawieckiego, od 2019 prezes Najwyższej Izby Kontroli.

Życiorys

W 1979 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1980 ukończył studia podyplomowe z zakresu religioznawstwa na UJ. Studiował też filozofię na Papieskiej Akademii Teologicznej. Odbył pozaetatową aplikację sądową zakończoną w 1996 egzaminem sędziowskim oraz aplikację Najwyższej Izby Kontroli. Ukończył również podyplomowe studia z zakresu audytu wewnętrznego (2009–2010).

Od 1976 organizator kolportażu i kolporter niezależnych wydawnictw w Krakowie i na Podhalu. W latach 1976–1980 jako jeden z założycieli działał w ramach lokalnej Akcji na rzecz Niepodległości. Od 1977 działacz Studenckiego Komitetu Solidarności, od 1978 Instytutu Katyńskiego, w latach 1979–1981 Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i Konfederacji Polski Niepodległej, a w latach 1980–1981 Ruchu Młodej Polski.

W latach 1981–1983 odbywał karę pozbawienia wolności za działalność w „Solidarności”. W 1984 współzałożyciel Komitetu Pomocy Więzionym za Przekonania (od 1985 Komitetu Obrony Więzionych i Prześladowanych za Przekonania Polityczne „Solidarności” Regionu Małopolska). W latach 1984–1987 redaktor naczelny podziemnego pisma „Homo Homini”. W 1985 współtwórca Polskiej Partii Niepodległościowej, był członkiem prezydium rady naczelnej PPN, w latach 1985–1989 pełnił funkcję przewodniczącego PPN na okręg południowy.

Doradzał ministrowi spraw wewnętrznych Antoniemu Macierewiczowi w okresie rządu Jana Olszewskiego. W 1992 podjął pracę w Najwyższej Izbie Kontroli, stając się współpracownikiem Lecha Kaczyńskiego[2]. W NIK był zatrudniony do 2005 na różnych stanowiskach (m.in. głównego specjalisty i doradcy prawnego).

W wyborach parlamentarnych 25 września 2005 otwierał listę kandydatów Ligi Polskich Rodzin do Sejmu w okręgu częstochowskim[3][4], nie uzyskując mandatu. Od 21 listopada 2005 do 2 stycznia 2008 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Finansów, w tym od 28 listopada 2005 także szefem Służby Celnej. 19 listopada 2015 ponownie objął oba te stanowiska[5]. 9 grudnia 2016 powołany na stanowiska sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, a także szefa Krajowej Administracji Skarbowej[6]. Obowiązki w KAS objął z chwilą jej powstania 1 marca 2017 (dzień wcześniej została zlikwidowana Służba Celna, a jej struktury wcielono do Krajowej Administracji Skarbowej)[2].

4 czerwca 2019 prezydent Andrzej Duda powołał Mariana Banasia na stanowisko ministra finansów w rządzie Mateusza Morawieckiego[7]. W konsekwencji ustąpił ze stanowiska szefa KAS[8]. 27 czerwca 2019 został powołany przez prezydenta w skład Rady Dialogu Społecznego[9].

30 sierpnia 2019 został wybrany przez Sejm na prezesa Najwyższej Izby Kontroli; tego samego dnia jego kandydaturę zatwierdził Senat[10]. Również 30 sierpnia został odwołany z funkcji ministra[11], a także złożył ślubowanie przed Sejmem, obejmując funkcję prezesa NIK[12].

W 2021 został wiceprzewodniczącym EUROSAI, czyli Europejskiej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli, pełni też funkcję członka zarządu INTOSAI - Międzynarodowej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli[13].

Zarzuty

21 września 2019 magazyn śledczy Superwizjer (TVN24) wyemitował reportaż sugerujący związki Mariana Banasia ze światem przestępczym[14]. 23 września 2019 Marian Banaś „zawiesił swoją działalność w NIK” do czasu zakończenia przeprowadzanej przez Centralne Biuro Antykorupcyjne kontroli jego oświadczeń majątkowych[15].

Po wyborach parlamentarnych z 13 października 2019 zaczęły pojawiać się doniesienia w niektórych mediach, jakoby złożył rezygnację z pełnienia funkcji prezesa Najwyższej Izby Kontroli[16], ale zostały one zdementowane[17][18]. 17 października 2019 Marian Banaś powrócił z bezpłatnego urlopu do wykonywania swoich obowiązków prezesa NIK[19].

W związku z ustaleniami kontroli, 29 listopada 2019 Centralne Biuro Antykorupcyjne skierowało do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez Mariana Banasia. W zawiadomieniu CBA wskazuje na podejrzenie złożenia przez Mariana Banasia nieprawdziwych oświadczeń majątkowych, zatajenie faktycznego stanu majątkowego oraz nieudokumentowanych źródeł dochodu[20].

Życie prywatne

Żonaty, ojciec czwórki dzieci. W 2004 jego 21-letni wówczas syn Bartłomiej zginął w Pirenejach.

Jest karateką (stopień 1 dan uzyskany w 2013)[21] i trenerem karate.

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. Marian Banaś - Podsekretarz Stanu, Szef Służby Celnej - Kierownictwo Ministerstwa Finansów - Ministerstwo Finansów, web.archive.org, 14 kwietnia 2016 [dostęp 2021-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14].
  2. a b Nowy minister finansów. Kim jest Marian Banaś?. money.pl, 4 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-24].
  3. Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2020-01-03].
  4. 28. lpr.pl, 17 sierpnia 2005. [dostęp 2020-01-03].
  5. Nowi wiceministrowie w resorcie finansów. wnp.pl, 19 listopada 2015. [dostęp 2015-11-19].
  6. Marian Banaś szefem Krajowej Administracji Skarbowej. mf.gov.pl, 13 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-27].
  7. Prezydent Andrzej Duda powołał nowych ministrów. prezydent.pl, 4 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-04].
  8. Paweł Cybulski pokieruje KAS. prawo.pl, 5 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-24].
  9. Nowi członkowie Rady Dialogu Społecznego. prezydent.pl, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-12-08].
  10. Krzysztof Janoś: Marian Banaś na prezesa NIK. Senat też jest za. money.pl, 30 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-30].
  11. M.P. z 2019 r. poz. 778.
  12. NIK ma nowego Prezesa. nik.gov.pl, 30 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-30].
  13. NIK skontroluje Interpol. "To dla nas wyróżnienie" - Polsat News, polsatnews.pl, 13 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-13] (pol.).
  14. „Pancerny Marian i pokoje na godziny”. Reportaż „Superwizjera”. tvn24.pl, 21 września 2019. [dostęp 2020-01-03].
  15. Marian Banaś zawiesza sprawowanie funkcji szefa NIK. rp.pl, 24 września 2019. [dostęp 2020-01-03].
  16. Sławomir Nitras: „Prezes NIK Marian Banaś złożył rezygnację”. Marszałek Witek: „To bzdura”. gazetapl, 15 października 2019. [dostęp 2020-01-03].
  17. Marian Banaś nie podał się do dymisji. NIK prostuje. wp.pl, 16 października 2019. [dostęp 2020-01-03].
  18. Dementi NIK z 16.10.2019. nik.gov.pl, 16 października 2019. [dostęp 2020-01-03].
  19. Marian Banaś wrócił do NIK. 17 października 2019. [dostęp 2019-10-17].
  20. CBA zawiadamia prokuraturę po kontroli oświadczeń majątkowych prezesa NIK Mariana Banasia. onet.pl, 29 listopada 2019. [dostęp 2019-11-29].
  21. Oficjalny wykaz stopni dan Polskiej Organizacji Kyokushinkai. karate.org.pl. [dostęp 2021-10-09].
  22. M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1080.
  23. Wśród odznaczonych działaczy opozycji demokratycznej w PRL podano dosłownie „Maria Banaś”. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 59, 20 grudnia 1990. 
  24. M.P. z 2015 r. poz. 1227.
  25. Medal Niezłomnym w Słowie. 13-grudnia.pl. [dostęp 2012-03-31].
  26. Adam Gajkowski: Krótka wizyta w Ojczyźnie – relacja Adama Gajkowskiego. solidarni2010.pl, 27 maja 2018. [dostęp 2018-06-30].

Bibliografia

Linki

Media użyte na tej stronie

Ministerstwo Finansów logo 2022.png
Logo Ministerstwa Finansów (od 2022)
Marian Banaś signature.jpg
Podpis Mariana Banasia
POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Marian Banaś Sejm 2016.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów i szef Służby Celnej Marian Banaś w Sejmie
Logo Najwyższej Izby Kontroli.svg
Logo Najwyższej Izby Kontroli