Marian Borychowski

Marian Borychowski
Data i miejsce śmierci

14 stycznia 1951
Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Marian Borychowski (ur. ?, zm. 14 stycznia[a] 1951 w Warszawie) – żołnierz ZWZ-AK, działacz partyzantki antykomunistycznej, ofiara represji stalinowskich.

Marian Borychowski przez wiele lat udzielał pomocy partyzantom 6 Wileńskiej Brygady (WiN). Był gospodarzem obejścia w Borychowie, w którym oddziały UBP i KBW zlikwidowały patrol Arkadiusza Czapskiego „Arkadka” vel „Tajfuna”. Został aresztowany po likwidacji tego patrolu, 30 września 1950 roku. Przeszedł okrutne śledztwo w PUBP w Sokołowie Podlaskim, a później w areszcie śledczym w więzieniu mokotowskim. Został zamęczony w tym więzieniu 14 stycznia 1951 roku[1][a]. Jego ciało zakopano w nieznanym miejscu, prawdopodobnie w dole z wapnem na Wojskowych Powązkach (w tzw. Kwaterze na Łączce)[2].

Aresztowano również całą rodzinę Borychowskiego: jego żona, Czesława, została skazana na 10 lat więzienia, córka Janina – na 1,5 roku więzienia, pozostałą trójkę nieletnich dzieci umieszczono w domach dziecka[3], gospodarstwo skonfiskowano[1].

Pomnik poświęcony Kazimierzowi Kamieńskiemu i żołnierzom 6 Brygady Wileńskiej w Wysokiem Mazowieckim. Wśród żołnierzy wymieniony jest również Marian Borychowski

Uhonorowanie

W 2005 roku w Borychowie odsłonięto obelisk z napisem: Pamięci 6 Brygady Wileńskiej AK poległych 30.09.1950 r. w Borychowie w walce z komunistami. Arkadiusza Czapskiego ps. „Arkadek”, Józefa Oksiuty ps. „Pomidor”, Władysława Strzałkowskiego ps. „Władek”, Eugeniusza Welfela ps. „Orzełek” oraz Mariana Borychowskiego zamęczonego przez komunistów w 1951 r. w więzieniu za pomoc udzieloną partyzantom. Oddali życie za niepodległość Polski i wolność człowieka". 04.05.2005 r.[4].

W Wysokiem Mazowieckim odsłonięto pomnik upamiętniający Kazimierza Kamieńskiego, oficerów i żołnierzy 6 Wileńskiej Brygady. Wśród ofiar wymieniony jest również Marian Borychowski.

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2007 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” Marian Borychowski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[5], a odznaczenie przekazano dzieciom bohatera 11 listopada tego samego roku w czasie uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości[6][7][3].

W 2008 powstał film w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego pt. Sny stracone, sny odzyskane, opowiadający historię rodziny Borychowskich.

Uwagi

  1. ↑ a b Według serwisu Alternatywa zmarł 14 lutego 1951 roku.

Przypisy

  1. ↑ a b Dawid Golik i in.: Żołnierze wyklęci – Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Wolumen”, 2013, s. 606. ISBN 978-83-7233-077-2.
  2. ↑ Walczyli o Polskę Wolną i Niepodległą a zostali Wyklęci. Alternatywa. [dostęp 2014-07-13].
  3. ↑ a b Maciej Wałaszczyk: Dzieci Rakowieckiej. Nasz Dziennik, 2013-03-04. [dostęp 2014-07-14].
  4. ↑ Marian Pietrzak: Historia regionu: Szlakiem Młota i Łupaszki – uzupełnienie. Gazeta Podlasia, 2007-09-27. [dostęp 2014-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
  5. ↑ M.P. z 2008 r. nr 15, poz. 157
  6. ↑ Polityka budowania prawdziwych autorytetów. prezydent.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].
  7. ↑ Prezydent odznaczył „żołnierzy wyklętych”. onet.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].

Media użyte na tej stronie

Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Podlaskie - Wysokie Mazowieckie - Wysokie Mazowieckie - 1-go Maja - Pomnik Kamieńskiego 20110827 01.JPG
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik pamięci kpt. Kazimierza Kamieńskiego „Huzara” i jego żołnierzy partyzanckich oddziałów AK przy ulicy 1 Maja w Wysokiem Mazowieckiem, podlaskie