Marian Czochra

Marian Czochra
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia21 stycznia 1925
Zwierzyniec
Data i miejsce śmierci9 lutego 2020
Lublin
Zawód, zajęcieneurochirurg
Tytuł naukowyprofesor nauk medycznych
Alma MaterAkademia Medyczna w Lublinie
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Marian Czochra (ur. 21 stycznia 1925 r. w Zwierzyńcu, zm. 9 lutego 2020 w Lublinie[1]) – polski neurochirurg, profesor dr hab. n. med.[2]

Życiorys

Studia medyczne ukończył w 1951 roku na Wydziale Lekarskim AM w Lublinie. Stopień lekarza medycyny uzyskał 1951 roku, dr med. – 1964, dr hab. n. med. 1972, tytuł naukowy profesora w 1982 r. W 1990 roku został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego oraz kierownika Katedry i Kliniki Neurochirurgii Akademii Medycznej w Lublinie. W latach 1975–1979 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Lekarskiego oraz był członkiem licznych komisji senackich. W roku 1995 przeszedł na emeryturę[2].

Od 1950 roku pracował nieprzerwanie w Akademii Medycznej w Lublinie (obecnie Uniwersytet Medyczny) początkowo w I Klinice Chirurgii, gdzie w 1958 roku uzyskał II stopień specjalizacji z chirurgii ogólnej. W tym okresie zajmował się problemem patomechanizmu wstrząsu pourazowego (autoalergii we wstrząsie zmiażdżeniowym[3]) i wpływu Ipronalu na doświadczalne powstawanie wrzodu żołądka[4]. Po przeniesieniu się w 1958 roku do Katedry i Kliniki Neurochirurgii w roku 1962 uzyskał II stopień specjalizacji z neurochirugii a stopień doktora medycyny w 1964 r. W latach 1973–1985 był zastępcą dyrektora ds. klinicznych Instytutu Chorób Układu Nerwowego AM w Lublinie. W latach 1962–1986 odbył szkolenie specjalistyczno-naukowe w znakomitych ośrodkach neurochirurgicznych: Wielka Brytania w 1962 i w 1968 u prof. Gillinchama, w Szwajcarii u prof. Yasargila 1972/1973, w Czechosłowacji w 1966, w ZSRR w 1978, w Szwecji w 1978 i 1980, w Słowenii 1984, we Włoszech 1986. Pobyt prof. M. Czochry w tych Klinikach zaowocował przeniesieniu wielu koncepcji z zakresu neurochirurgii klinicznej do Lubelskiego Ośrodka, co miało istotny wpływ na rozwój zespołu lekarskiego Kliniki. W latach 1973 – 1995 był konsultantem wojewódzkim ds. neurochirurgii dla województwa lubelskiego i członkiem krajowego zespołu specjalistycznego. W latach 1973–1990 pełnił obowiązki konsultanta DOKP w Lublinie. Przez Ministra Zdrowia został mianowany na członka Okręgowej Komisji Kontroli Zawodowej PWRN w Lublinie (1973 – 1990)[2].

Prof. M. Czochra był założycielem PTN-ch, członkiem Zarządu Głównego PTN-ch oraz Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego PTN-ch. Pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Lubelskiego PTN-ch, był członkiem europejskiego (EANS) i światowego (WFNS)[2].

Prof. M. Czochra od 1990 roku jest członkiem rzeczywistym Lubelskiego Towarzystwa Naukowego[2].

Na wniosek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej (CKK) dokonał 20 super recenzji na stopień doktora habilitowanego i 11 super recenzji na tytuł naukowy profesora. W czasie, gdy prof. M. Czochra kierował Kliniką nastąpił dalszy rozwój naukowy zespołu lekarskiego wyrażający się ukończeniem 5 rozpraw doktorskich oraz dwoma wnioskami na tytuł naukowy profesora. Dominującym kierunkiem działalności naukowo-badawczej były problemy chorób naczyniowych mózgu w tym mikrochirurgiczne leczenie tętniaków i naczyniaków mózgu[2][5][6][7][8][9][10][11][12][13].

Prof. M. Czochra wprowadził jako pierwszy w kraju nowy, zaproponowany przez Yaşargila dostęp (kraniotomia czołowo-skroniowo-klinowa) do mikrochirurgicznego leczenia wyłączenia tętników z krążenia mózgowego zarówno przedniego, jak i tylnego odcinka koła Wlilis’a[14][15][16][17][18][19], dokonywał sympatektomii tętnic szyjnych w odcinku śródczaszkowym w celu zapobiegania skurczom naczyniowym po zaklipsowaniu szypuły tętniaka[2], badał wpływ nimodypiny na funkcję układu oddechowego w czasie anestezji po zaklipsowaniu szypuły tętniaka[20]. Zastosował hemodylucje śródoperacyjną u chorych operowanych z powodu tętniaków wewnątrzczaszkowych co pozwoliło na zmniejszenie śmiertelności pooperacyjnej oraz rzadsze występowanie ognisk niedokrwięnnych mózgu w obrazie CT[21]. Przystosował igłę Gamskiego do biopsji guzów mózgu, której model po 20 latach został wprowadzony do aparatury stereotaktycznej i nadal jest stosowany[22]. W latach 70. XX wieku zastosował zastawkę komorowo-otrzewnową w przypadkach guzów tylnej jamy czaszki przebiegający ze wzmożonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym w celu barostabilizacji przedoperacyjnej[23][12]. Wyjaśnił patomechanizm objawów mylących u chorych z pourazowymi krwiakami wewnątrzczaszkowymi[24]. Zastosowanie w 1962 roku przy współdziałaniu Klamuta i Bryca metody Seldingera w uwidocznieniu tętnic kręgowych miało charakter pionierski[25][26][27]. W latach 60. zastosował heterogenną powięź naświetlaną promieniami gamma do wykonywania plastyki opony twardej[28]. W badaniach eksperymentalnych nad regeneracją i przepływem aksoplazmy w nerwie obwodowym po różnych metodach zespolenia chirurgicznego[29] oraz uzupełnienia ubytku nerwu homogennym przeszczepem nerwu naświetlanym promieniami gamma, stwarza możliwość przepływu aksoplazmy do obwodowego odcinka nerwu. Badania przeprowadzane były z użyciem mikroskopu elektronowego i metody izotopowej P 32[30]. Wyniki badań były przedstawione na II Kongresie Nauki Polskiej. Dokonał pierwszego w Polsce homogennego (allogenicznego) przeszczepu nerwu obwodowego naświetlanego promieniami gamma u człowieka[31].

Prof. Marian Czochra był promotorem 6 rozpraw doktorskich oraz autorem i współautorem 120 prac naukowych opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Szereg jego prac należy uznać za pionierskie i wnoszące trwały dorobek do neurochirurgii polskiej. Wiele z nich przedstawione były na zjazdach i sympozjach w kraju i zagranicą. W roku 1984 otrzymał nagrodę Resortu Zdrowia drugiego stopnia. Jest również autorem rozdziału „Tętniaki mózgu” w podręczniku „Neurochirurgia” pod red. J. Bidzińskiego w 1988 roku[2].

Prof. M. Czochra był również inicjatorem utworzenia Oddziału Neurochirurgii w Radomiu i Zamościu[2].

Prof. A. Kunicki – członek PAN wyraził opinię, że prof. M. Czochra wywarł wybitny wpływ na podniesienie poziomu operacyjnego zespołu lekarskiego Kliniki Neurochirurgii w Lublinie, a wprowadzając nowe metody operacyjne dotychczas nie stosowane w kraju przyczyniły się do rozwoju neurochirurgii polskiej[2].

Wysoka ocena działalności prof. M. Czochry znalazła swój wyraz w licznych nagrodach i wyróżnieniach Uczelni, Resortu Zdrowia, Władz Wojewódzkich oraz Państwowych.

Odznaczenia

Przypisy

  1. Zmarł prof. Marian Czochra, wybitny neurochirurg z Lublina. Miał 95 lat (pol.). kurierlubelski.pl, 2020-02-11. [dostęp 2020-02-11].
  2. a b c d e f g h i j Alma Mater UM w Lublinie ISSN 1230-0497 Nr 4 (97) Rok XXV, 2015
  3. Autoalergia we wsttrząsie zniażdżeniowym. Pamiętnik Sympozjum PAN. Sopot, 1956
  4. Immunologiae et therapiae experimentalis 1975, 23, 379-383
  5. Polski Tygodnik Lekarski 1992. T. XLVII. Nr 14-15. str. 336-339
  6. Polski Merkuriusz Lekarski 1997. T.II Nr 8
  7. Polski Tygodni Learski 1981 T. XXXVI nr 41, 1593-1596
  8. Neur. Neurochir. Pol. 1994, T.28, nr 4, 545-550
  9. Neur. Neurochir. Pol. 1994, T.28, nr 6, 899-905
  10. Med Sci Monit, 2002; 8(2): CR83-86
  11. Polish Medical Journal, Vol VI, No 2/1967
  12. a b Annales. UMCS. 1980
  13. Neur. Neurochir. Pol. 1996, t. 30, nr 3
  14. Neurol. Neurochir. i Psych Pol. 1979, 13, 65
  15. Neur. Neurochir. Pol., 1979, Nr 1, 71-74
  16. Neur. Neurochir. Pol., 1981, Nr 5-6, 585-591
  17. Neur. Neurochir. Pol., 1981, Nr 3, 327-332
  18. Neur. Neurochir. Pol., 1980, Nr 6, 639-644
  19. Neur. Neurochir. Pol., 1980, Nr 2, 203-208
  20. Anst. Kliniczna Inter. Terap. (1990), 77
  21. Med Sci Monit, 1998; 4(2):292-296
  22. Pol. Tyg. Lek. 1964, 19. 916
  23. Pamiętnik III sympozjum Naukowego Polskiego i Czechosłowackiego Towarzystwa Neurochirurgów. Jastrzębie Zdrój, 1978
  24. Neurologia, Neurochirurgia i Psychiatria Polska Rok 1962, t. XII, nr 4, str. 517-522
  25. Pol. Przegl. Rad. i Med. Nukl. 1962, 26, 311
  26. Polski Tygodnik Lekarski. 1964, Nr 4 str. 131-134
  27. Neurochirurgia, Neurologia i Psychiatria Polska. T. XII, nr 5, 703-707
  28. Neurol. Nuerochir. Pol. 1970, 4, 693
  29. Second International Meeting of the International Society for Neurochemistry, Milan, September 1-5 1969
  30. Praca Habilitacyjna. Kompleksowe Badania nad Regeneracją Nerwów Obwodowych po Zastosowaniu Hommogennego Przeszczepu. Akademia Medyczna Lublin 1971, Druk. UMCS zam. 332/71 n.80 A-7 7.12.71
  31. Hommogenny (allogeniczny) przeszczep nerwu obowodowego, Polski Tygodnik Lekarski 1981. T. XXXVI. Nr 33

Media użyte na tej stronie

Prof. Czochra Marian.jpg
Autor: prof Czochra, Licencja: CC BY-SA 4.0
prof. Czochra Marian