Marian Garlicki

Marian Garlicki

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1908 Drohobycz, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	23 maja 2002 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1939–1966
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Stanowiska	naczelny chirurg Wojska Polskiego, komendant Wojskowej Akademii Medycznej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	Akademia Medyczna w Warszawie
Odznaczenia

Grób Mariana Garlickiego i jego żony Stanisławy na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, 23 lipca 2008

Marian Garlicki (ur. 8 grudnia 1908 w Drohobyczu, zm. 23 maja 2002 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej, profesor doktor habilitowany nauk medycznych, chirurg, ortopeda i traumatolog, rektor Śląskiej Akademii Medycznej (1954–1957), naczelny chirurg Wojska Polskiego, komendant-rektor Wojskowej Akademii Medycznej (1958–1965), poseł na Sejm PRL II kadencji, członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku^[1].

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Marian Mieczysław Garlicki urodził się 8 grudnia 1908 w Drohobyczu na terenie zaboru austriackiego. Był synem Stanisława i Zofii z Michnowiczów. W latach 1918–1926 uczył się w Zakładzie Naukowo-Wychowawczym Ojców Jezuitów w Chyrowie. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w 1927 rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które ukończył w 1933, a w 1935 otrzymał tytuł lekarza medycyny.

W 1927 przyjęty do Korporacji Akademickiej Aragonia we Lwowie, w roku akademickim 1928/29 pełnił funkcję wiceprezesa.

II wojna światowa

Następnie pracował we lwowskich szpitalach, w tym jako asystent na Oddziale Chirurgii Dziecięcej Szpitala im. św. Zofii. Z dniem 1 września 1939 został zmobilizowany w stopniu porucznika lekarza i wyznaczony ordynatorem Oddziału Chirurgicznego Szpitala Wojennego nr 604 we Lwowie. Od 23 września 1939 był asystentem w Klinice Chirurgii Ogólnej Lwowskiego Państwowego Instytutu Medycznego oraz na Oddziale Chirurgii Dziecięcej Szpitala Powszechnego. W 1944 objął stanowisko starszego asystenta Kliniki Chirurgii Ogólnej Lwowskiego Państwowego Instytutu Medycznego. Podczas II wojny światowej służył również w Armii Krajowej, gdzie sprawował funkcję zastępcy szefa Służby Zdrowia Okręgu Lwów. 16 września 1944 powołano go do Wojska Polskiego z przydziałem na ordynatora Oddziału Chirurgicznego 66 Szpitala Ewakuacyjnego. W tym okresie pracował jednocześnie na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Lata powojenne

W latach 1945–1946 był kolejno naczelnym chirurgiem Szpitala Wojskowego w Poznaniu i ordynatorem Oddziału Chirurgicznego Szpitala Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, po czym przeszedł do rezerwy. W 1946 został starszym asystentem w Centralnym Instytucie Chirurgii Urazowej w Warszawie, natomiast w 1948 objął stanowisko adiunkta III Kliniki Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego^[2]. W 1947 uzyskał stopień naukowy doktora, a w 1951 doktora habilitowanego. W 1952 wyznaczono go kierownikiem Kliniki Chirurgii Ortopedycznej Śląskiej Akademii Medycznej i katowickim konsultantem wojewódzkim w zakresie ortopedii i traumatologii. Od 1954 do 1957 pełnił funkcję rektora Śląskiej Akademii Medycznej. Również w 1954 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego Śląskiej Akademii Medycznej. 20 stycznia 1957 został wybrany na posła na Sejm PRL, w którym był zastępcą przewodniczącego Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej.

Latem 1957 powołano go z rezerwy do czynnej służby wojskowej w stopniu pułkownika i wyznaczono naczelnym chirurgiem Wojska Polskiego oraz kierownikiem naukowym Kliniki Ortopedyczno-Urazowej Szpitala Ministerstwa Obrony Narodowej. 7 października 1958 awansował na generała brygady. W okresie od 14 października 1958 do 9 lutego 1965 był pierwszym komendantem-rektorem Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Od 1960 do 1984 pełnił funkcję krajowego konsultanta do spraw ortopedii i traumatologii. 18 lipca 1963 otrzymał tytuł naukowy profesora. W 1966 został kierownikiem Katedry i Kliniki Ortopedycznej Akademii Medycznej w Warszawie. Stanowisko zajmował do 1979. Działał w wielu instytucjach naukowych, zarówno w kraju, jak i zagranicą. W latach 1974–1985 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD.

W 1973 otrzymał tytuł doktora honoris causa Wojskowej Akademii Medycznej, a w 1996 Śląskiej Akademii Medycznej. Był autorem kilkudziesięciu prac naukowych, promotorem blisko 30 przewodów doktorskich i opiekunem kilku habilitacji. W 1935 zawarł związek małżeński ze Stanisławą Goetz, mieli dwóch synów, Janusza (który także został ortopedą) i Marka. Zmarł 23 maja 2002, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera EII-3-8)^[3]. Opracował własną metodę leczenia niestabilności stawu rzepkowo-udowego: operację Hausera-Garlickiego.

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. W 1935 zawarł związek małżeński ze Stanisławą z domu Goetz (1909-2002), mieli dwóch synów, Janusza (który także został ortopedą) i Marka^[3].

Odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (10 lipca 1998 postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego „w uznaniu wybitnych zasług dla medycyny polskiej, za osiągnięcia w długoletniej pracy naukowej i dydaktycznej oraz za działalność publiczną i społeczną”)^[4]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1946)
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1963)
• Złoty Krzyż Zasługi (1945)
• Krzyż Partyzancki
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (1947)
• medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”;
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złoty Medal „Medicus Magnus”
• Medal „Gloria Medicinae” (1990)^[5]
• Odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”
• International Golden Star Merit for Medicine

Wystawa

Od września 2009 Muzeum Historii Medycyny Uniwersytetu Medycznego (powstałego z połączenia Wojskowej Akademii Medycznej z cywilną Akademią Medyczną) w Łodzi prezentuje wystawę prezentującą pamiątki z życia Mariana Garlickiego.

Przypisy

Bibliografia

• Dr Irena Komasara, dr Alfred Puzio. „Marian Mieczysław Garlicki (1908-1922).” Centrum Dokumentacji Dziejów Medycyny i Farmacji Górnego Śląska, 2005-09-09 [dostęp 2007-09-12]. Śląski Uniwersytet Medyczny. Katowice 2005.
• Praca zbiorowa pod redakcją ppłk. mgr. Mirosława Wdowczyka. „80 lat Wyższego Szkolnictwa Medycznego w Wojsku Polskim 1922-2002.” Płk dr hab. n. med. Czesław Jeśman. „Poczet komendantów-rektorów Wojskowej Akademii Medycznej.” Format: PDF, s. 67 [dostęp 2007-09-12]. Wojskowa Akademia Medyczna im. gen. dyw. Bolesława Szareckiego. Łódź 2002.

Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 423–426.

Linki zewnętrzne

• Ewa Dobrowolska. Sylwetki – Marian Garlicki. Życia nie zmarnowałem część I, część II. Opublikowano w: „Puls”. Numer 2005-03. Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza., 2005-03-21 [dostęp 2007-09-12]. Warszawa 2005.
• Biuletyn informacyjny ŚAM 2002 nr 2. „Pro memoria.” Śląska Akademia Medyczna. Katowice 2002. ISSN 0867-7646.
• „Wspomnienie o profesorze Marianie Garlickim.”. medsport.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]. Opublikowano w: „Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja”, Historia medycyny. Numer 3/2002. Agencja wydawnicza Medsportpress. Warszawa 2002. ISSN 1509-3492.
• Muzeum Historii Medycyny w Łodzi