Marian Jurecki (pułkownik)

Marian Jurecki
Ilustracja
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1896
Pawłowka

Data śmierci

28 września 1984

Przebieg służby
Siły zbrojne

Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
Orzeł LWP.jpg Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Dywizjon Artylerii Zenitowej
1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego
22 Pułk Artylerii Lekkiej
Inspektorat Obrony Powietrznej Państwa
1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (PSZ)
Oddział II Sztabu Generalnego

Stanowiska

dowódca dywizjonu
szef Wydziału Artylerii Przeciwlotniczej
dowódca pułku artylerii
szef Biura Studiów

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Marian Jurecki (ur. 28 lipca 1896 w Pawłowce, zm. 28 września 1984) – oficer dyplomowany artylerii Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Zbrojnych i ludowego Wojska Polskiego, pułkownik, skazany w procesie Tatar-Utnik-Nowicki.

Życiorys

Urodził się 28 lipca 1896 roku w Pawłowce, w rodzinie Antoniego[1], szlachcica, obywatela ziemskiego z Kijowszczyzny. Ukończył korpus kadetów i szkołę artyleryjską w Odessie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii rosyjskiej. Był dwa razy ranny i siedem razy odznaczony. W czasie wojny z bolszewikami walczył na froncie[2].

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Obrony Przeciwlotniczej, a jego oddziałem macierzystym był dywizjon artylerii zenitowej[3]. Razem z nim służbę pełnił jego szwagier, porucznik Aleksander Głogowski (ur. 19 października 1891)[4]. W tym samym roku obaj zostali przeniesieni do baterii zapasowej artylerii zenitowej w Warszawie.

2 września 1921 roku po kolacji w kasynie oficerskim baterii zapasowej artylerii zenitowej postrzelił z rewolweru swojego szwagra. Porucznik Głogowski w następstwie dużego upływu krwi i spóźnionej pomocy lekarskiej zmarł rankiem następnego dnia w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawskim. Kapitan Jurecki został oskarżony o zabójstwo. 20 stycznia 1922 roku odbyła się rozprawa przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr I w Warszawie. Rozprawie przewodniczył pułkownik Korpusu Sądowego doktor Józef Daniec. Oskarżycielem był podprokurator, major KS Wojciech Janczewski, a obrońcą oskarżonego adwokat Stanisław Szurlej. Sąd uniewinnił go przyjmując, że działał w granicach obrony koniecznej[2][5].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 140. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był ponownie dywizjon artylerii zenitowej w Warszawie[6]. W następnym roku jego oddział został przeformowany w 1 pułk artylerii przeciwlotniczej[7][8]. Z dniem 1 listopada 1924 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1922–1924 (V promocja)[9]. 11 października 1926 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Biura Ogólno Organizacyjnego II Wiceministra Spraw Wojskowych w Warszawie[10]. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów artylerii[11]. W 1928 roku pełnił służbę w Oddziale III Sztabu Generalnego w Warszawie, pozostając w kadrze oficerów artylerii[12]. Do końca marca 1932 roku pracował na stanowisku referenta artylerii przeciwlotniczej w Departamencie Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych[13]. Z dniem 1 kwietnia tego roku został przeniesiony do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej w Warszawie na stanowisko dowódcy dywizjonu[14][15]. 18 kwietnia 1935 roku został przeniesiony do 22 pułku artylerii lekkiej w Przemyślu na stanowisko dowódcy dywizjonu[16].

W 1936 roku wydał Podręcznik obrony przeciwlotniczej. Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z artylerią przeciwlotniczą[17].

W czasie kampanii wrześniowej służył, będąc podpułkownikiem dyplomowanym, jako kierownik Referatu Obrony Przeciwlotniczej w Naczelnym Dowództwie Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej[18]. Przedostał się na Zachód. W okresie od 27 czerwca do 19 listopada 1943 roku był pierwszym dowódcą nowosformowanego 1 pułku artylerii przeciwlotniczej.

Po wojnie pracował w Ludowym Wojsku Polskim na stanowisku szefa Wydziału Artylerii Przeciwlotniczej Inspektoratu Obrony Powietrznej Państwa i w Oddziale II Sztabu Generalnego WP. 13 sierpnia 1951 roku wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego został skazany na 15 lat więzienia w tzw. procesie „TUN”[19] pod zarzutem organizowania działalności szpiegowskiej w Wojsku Polskim. W akcie oskarżenia, opublikowanym w Trybunie Ludu, pisano: Oskarżeni, pracując na usługach wywiadu imperialistycznego, godzili bezpośrednio w siły zbrojne naszego państwa, w jego ustrój społeczny i niepodległość. Londyńska klika, reprezentowana przez oskarżonych, organizowała, przy poparciu imperialistów, dywersję i sabotaż w Polsce od pierwszych dni istnienia Polski Ludowej. Niecnej działalności szpiegów-dywersantów sprzyjała prawicowa i nacjonalistyczna polityka, której rzecznikiem na terenie wojska był były wiceminister obrony narodowej, Marian Spychalski. On otaczał tych ludzi specjalną opieką i awansował ich w wojsku, wiedząc o ich przeszłości[20]. Wyrok uchylono 28 kwietnia 1956 roku[21].

Był mężem Marty Bogusławy z d. Maik (1919–2003). Zmarł 28 września 1984 roku w wieku 88 lat i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 40 DOD-2-4)[22].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Wojskowe Biuro Historyczne - Marian Jurecki Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych [dostęp 2022-01-16].
  2. a b Proces kpt. Jureckiego. „Polska Zbrojna”. 21, s. 5, 1922-01-22. Warszawa. 
  3. Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 674.
  4. Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 630.
  5. Wokół sprawy kap. Jureckiego. „Polska Zbrojna”. 66, s. 4, 1922-03-08. Warszawa. 
  6. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 194.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 811, 817.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 734, 741, 1365.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 626.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 342.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 120.
  12. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 433, 456.
  13. Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 24.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 248.
  15. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 727.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 39.
  17. Laskowski, t.I 1931 ↓.
  18. Huber Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich.... Wyd. 2. T. 1. s. 20.
  19. Raport komisji Mazura. „Gazeta Wyborcza”, 1999-01-22. 
  20. 50. rocznica śmierci gen. Jerzego Kirchmayera. 2009-04-14. [dostęp 2013-11-09].
  21. 31 lipca. 2011-07-30. [dostęp 2013-11-09].
  22. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze, www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-01-16].
  23. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Naramiennik Pulkownik.svg
Naramiennik pułkownika Wojsk Lądowych RP.
Marian Jurecki kpt art WSWoj 1926.jpg
Marian Jurecki w roku 1926 – kpt. art., absolwent Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie