Marian Klott

Marian Klott de Heidenfeldt

Marian Klott de Heidenfeldt przy biurku (1927)
Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1892 Nawłok, powiat brasławski
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1967 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	inspektor pracy, wykładowca akademicki
Stanowisko	Główny Inspektor Pracy
Odznaczenia

Marian Klott de Heidenfeldt (ur. 1 listopada 1892 w Nawłoku, zm. 28 lutego 1967 w Krakowie) – Główny Inspektor Pracy w II Rzeczypospolitej, pełniący urząd w latach 1920–1939.

Życiorys

Urodził się na Wileńszczyźnie. Od 1911 roku studiował, w 1915 kończąc naukę na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego z dyplomem kandydata nauk fizyko-matematycznych^[1]. W czasie I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej (1915–1918), w Centralnym Komitecie Obywatelskim, w Radzie Głównej Opiekuńczej (1916–1918)^[1]; w 1917 uwięziony na kilka miesięcy przez władze niemieckie w związku z działalnością niepodległościową.

Od 1918 do 1926 kierował Wydziałem Rolnym w Ministerstwie Pracy i Opieki Socjalnej^[1], równocześnie będąc okręgowym inspektorem pracy. W roku 1920 został mianowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego na stanowisko Głównego Inspektora Pracy, które piastował do wybuchu II wojny światowej^[2]. Był też m.in. członkiem Komisji Rewizyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, członkiem Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej^[3], członkiem loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej^[4].

Podczas obrony Warszawy w 1939 kierował sekcją zbiórki materiałowej w ramach Komitetu Samopomocy Społecznej^[5]. W czasie wojny działał także w Radzie Głównej Opiekuńczej, a następnie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, gdzie był kierownikiem działu inspekcji. Był także członkiem Zarządu Głównego Konwentu Organizacji Niepodległościowych. W Warszawie przebywał do kapitulacji powstania warszawskiego.

Po II wojnie został odsunięty od funkcji państwowych, nie został przyjęty do Państwowej Inspekcji Pracy jako „element obcy klasowo”. Pracę podjął najpierw w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Następnie pracował w przemyśle górniczym, w tym w Centralnym Zarządzie Przemysłu Węglowego w Katowicach, gdzie został kierownikiem Działu Bezpieczeństwa Pracy i Ratownictwa. Zatrudniony był również w Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu (przemianowana na Centralną Stację Ratownictwa Górniczego), gdzie kierował  Działem Kontroli i Nadzoru nad Lampiarniami Kopalnianymi^[6]. W Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1946–1960 był wykładowcą ratownictwa i bezpieczeństwa pracy. Od 1952 do 1954 roku p.o. kierownika Zakładu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Górnictwie na Wydziale Górniczym AGH^[7].

Związany z Polską Partią Socjalistyczną, był jej aktywnym członkiem do 1920, kiedy objął stanowisko Głównego Inspektora Pracy, oraz w latach 1945–1948. Nie przystąpił do powstałej w 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Na początku lat 1950. był dwukrotnie więziony przez Urząd Bezpieczeństwa^[8].

Zmarł 28 lutego 1967 w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera XXVIA-15-14)^[9].

Życie prywatne

Żona – Zofia Klott de Heidenfeldt z Mireckich (ur. 22 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 9 marca 1959 w Krakowie) – podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką. Pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXIV-12-13)^[9][10]. Wraz z żoną mieli dwie córki:

• Teresa (ur. 7 stycznia 1928 w Warszawie, zm. 15 października 1993 w Krakowie)^[11];
• Maria (ur. 22 maja 1923 w Warszawie, zm. 29 kwietnia 2009 w Warszawie)^[12] podczas powstania warszawskiego była pielęgniarką, po wojnie pracowała jako lekarz medycyny^[13].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)^[14]
• Krzyż Niepodległości (22 grudnia 1931)^[15]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Brązowy Krzyż Zasługi

Upamiętnienie

Tablica poświęcona jego pamięci znajduje się od 1994 na fasadzie pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie^[16]. Treść napisu umieszczonego na tablicy: „PAMIĘCI MARIANA KLOTTA GŁÓWNEGO INSPEKTORA PRACY URZĘDUJĄCEGO W TYM GMACHU W LATACH 1932–1939 W ROCZNICĘ 75-LECIA INSPEKCJI PRACY W POLSCE WARSZAWA, 16 grudnia 1994 roku.”

Galeria

• 

  Herb własny Klottów

• 

  Miejsce spoczynku na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

• 

  Grób żony na Cmentarzu Rakowickim

• 

  Pałac Pod Czterema Wiatrami, gdzie w 1994 umieszczono tablicę upamiętniającą Mariana Klotta

• 

  Tablica pamiątkowa na fasadzie pałacu

Przypisy

Bibliografia

• Edward Kołodziejczyk: Inspekcja Pracy w Polsce 1919–1999. Warszawa: Kolpress, 2003. ISBN 83-88919-06-7.
• Edward Kołodziejczyk. Marian Klott. „Inspektor Pracy”. 1 (131), s. 12–13, styczeń 1994. Warszawa: Główny Inspektorat Pracy. 
• Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej: Uroczystość ku czci współtwórcy Inspekcji Pracy. 2011-11-17. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].
• ATEST-Ochrona Pracy: Kwiaty na grobie Mariana Klotta. 2011-11-18. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].