Marian Lipski

Marian Lipski
Ilustracja
kapitan administracji (piechoty) kapitan administracji (piechoty)
Data i miejsce urodzenia

25 maja 1895
Czuchela, na Wołyniu

Data i miejsce śmierci

między 11 a 13 maja 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

II Korpus Polski w Rosji
84 Pułk Strzelców Poleskich
68 pułk piechoty
23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli
PKU Włodzimierz Wołyński
KRU Włodzimierz Wołyński

Stanowiska

kierownik referatu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka Zwiazku Kaniowczykow rewers mosiadz
Marian Lipski

Marian Lipski[1] (ur. 25 maja 1895 w Czucheli, na Wołyniu, zm. między 11 a 13 maja[2] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys

Syn Wincentego i Jadwigi z Popławskich[4]. Absolwent gimnazjum w Żytomierzu i szkoły wojskowej w Odessie. Żołnierz Armii Imperium Rosyjskiego i II Korpusu Polskiego w Rosji. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 25 listopada 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty „z grupy byłych Korpusów Wschodnich i ramii rosyjskiej”[5]. W latach 1923–1924 słuchacz Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. W 1923 służył w stopniu porucznika w 84 pułku piechoty[6]. W następnym roku został przeniesiony w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 125 lokatą do 68 pułku piechoty[7]. W kwietniu 1932 został przeniesiony do 23 pułku piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim[8]. W 1935 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Włodzimierz Wołyński[9]. W 1939 był kierownikiem II referatu uzupełnień w KRU Włodzimierz Wołyński[10]. Jego jednostką macierzystą był 23 pułk piechoty.

Publikował artykuły w specjalistycznej prasie wojskowej[11].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z 20 października 1939 był jeńcem juchnowskiego obozu NKWD (zgodnie z kartą rejestracyjną obozu w Juchnowie). W listopadzie 1939 został wysłany do Kozielska i według stanów z 21 kwietnia i 3 maja 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 10 a 11 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 036/4 poz. 69 nr akt 776[12], z 16 kwietnia 1940[2][13]. Zgodnie z raportem naczelnika obozu kozielskiego do UPW (Zarząd NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych) – 21 kwietnia Lipski znajdował się w obozie. W raporcie z 3 maja 1940 jest wymieniony jako pozostawiony w obozie na mocy rozkazu UPW 25/3273. Został zamordowany między 11 a 13 maja 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Krewni do 1958 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne

Żonaty z Anną z Gierdów, miał dwóch synów. Rodzina mieszkała w kolonii oficerskiej we Włodzimierzu. Jeden z synów zginął 14 lub 15 sierpnia 1944 w powstaniu warszawskim[14].

Upamiętnienie

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Dąb Pamięci nr 2748 posadzony przez Rekolekcyjny Dom Chleba, Osla 112, certyfikat 1486/4726/ WE/2018[15]

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figuruował jako Marian II Lipski w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko.
  2. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 462.
  3. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 156.
  4. Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 350.
  5. „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 48), 15 grudnia 1920, s. 1356.
  6. Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1923, s. 367.
  7. a b Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1924, s. 284, 366.
  8. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 6), MSWojsk, 23 marca 1932, s. 230.
  9. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 350.
  10. a b Rybka R., Stepan K., Rocznik Oficerski 1939, Kraków 2006, s. 293, 861.
  11. „Polska Zbrojna” (R.12, nr 102), 12 kwietnia 1933, s. 5.
  12. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 696.
  13. Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia - 1896
  14. Archiwum Historii Mówionej - Zygmunt Lipski, www.1944.pl [dostęp 2019-03-01] (ang.).
  15. Bohaterowie – Strona 284 – Katyń… ocalić od zapomnienia [dostęp 2019-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
  16. M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. a b c d Na podstawie fotografii Muzeum Katyńskie - Mediateka

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Marian Lipski.jpg
Marian Lipski
Odznaka Zwiazku Kaniowczykow rewers mosiadz.jpg
Autor: American1990, Licencja: CC BY 3.0
Odznaka pamiątkowa Związku Kaniowczyków; "1918 - Kaniów - II Korpus"; wykonanie z mosiądzu
Marian Lipski 2.jpg
Marian Lipski