Marian Ocetkiewicz

Marian Ocetkiewicz

płk Marian Ocetkiewicz (przed 1932)
pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	28 października 1895 Chrzanów
Data i miejsce śmierci	10 lipca 1941 KL Auschwitz
Przebieg służby
Lata służby	1914–1941
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	71 Pułk Piechoty Komenda miasta Warszawy 56 Pułk Piechoty Wielkopolskiej 18 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca zgrupowania piechoty
Odznaczenia

Marian Józef Ocetkiewicz^[1] (ur. 28 października 1895 w Chrzanowie, zm. 10 lipca 1941 w KL Auschwitz) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Marian Józef Ocetkiewicz urodził się 28 października 1895 roku w Chrzanowie^[2]. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 6 pułku piechoty Legionów. Jako oficer byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 25 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego^[3].

1 sierpnia 1920, w czasie wojny z bolszewikami, objął dowództwo 144 pułku Strzelców Kresowych, który w lutym następnego roku przemianowany został na 71 pułk piechoty. Po zakończeniu działań wojennych dowodzona przez niego jednostka stacjonowała w Kowlu, a następnie w Ostrowi Mazowieckiej. W lutym 1925 został przydzielony do Komendy miasta Warszawy na stanowisko zastępcy komendanta^[4]. Na tym stanowisku był w czasie zamachu majowego i opowiedział się po stronie legalnych władz RP. Ówczesny dowódca 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, płk Kazimierz Sawicki w 1957, w relacji na temat przebiegu zamachu stanu, stwierdził, że Marian Ocetkiewicz był bardzo niepopularny i nielubiany w garnizonie, zdecydowany przeciwnik piłsudczyków^[5]. We wrześniu 1926 przeniesiony został do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I^[6].

Następnie był oficerem placu w Prużanach. 28 stycznia 1929 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 56 pułku piechoty wielkopolskiej w Krotoszynie^[7]. W czerwcu 1933 przeniesiony został do Skierniewic na równorzędne stanowisko – dowódcy 18 pułku piechoty^[8]. W marcu 1935 wyznaczony został na stanowisko dowódcy Brygady KOP „Wilno”^[9]. Z dniem 1 lutego 1937 roku, w związku rozformowaniem brygady, został przeniesiony do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych^[10], a następnie wyznaczony na nowo utworzone stanowisko dowódcy Obrony Przeciwlotniczej w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Na tym stanowisku pozostawał do wybuchu II wojny światowej.

4 września 1939 ewakuował się wraz z podległymi mu pododdziałami artylerii przeciwlotniczej do Dęblina^[11]. W ciągu trzech następnych dni zorganizował i objął dowództwo nad 160 osobowym oddziałem przeciwdywersyjnym, uzbrojonym w 300 karabinów i 7 ręcznych karabinów maszynowych. Następnie na czterech posiadanych samochodach ciężarowych przeniósł się z tym oddziałem do Puław^[12]. W drugiej dekadzie września, w Chełmie, objął dowództwo nad zgrupowaniem piechoty, nazywanym w literaturze „Grupą płk. Ocetkiewicza” lub „Grupą lubelskich batalionów wartowniczych”. Zgrupowanie weszło w skład 19 Brygady Piechoty płk. dypl. Jana Korkozowicza i wzięło udział w drugiej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. 23 września 1939 pod Werszczycą Grupa została rozbita przez czołgi 2 Dywizji Pancernej.

Upamiętnienie na grobowcu Ocetkiewiczów w Krośnie

Bezpośrednio po przegranej kampanii włączył się w nurt pracy konspiracyjnej obejmując stanowisko pierwszego zastępcy komendanta głównego Tajnej Organizacji Wojskowej „Związek Orła Białego”. Działał w niej pod pseudonimem „Marian” i „Broda”. W kwietniu 1941 został aresztowany, 26 czerwca wywieziony w transporcie z Krakowa do obozu koncentracyjnego Auschwitz; przebywał tam pod fałszywym nazwiskiem Józef Czyżewski. 3 lipca osadzony został w bunkrze bloku 11, a 10 lipca rozstrzelany pod ścianą śmierci^[13].

Symbolicznie został upamiętniony na grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie (sektor C1-15-21)^[14].

Awanse

• chorąży – 1 marca 1915
• podporucznik – 11 listopada 1915
• major – 3 maja zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 199 lokatą w korpusie oficerów piechoty
• podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 83 lokatą w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[15]
• Krzyż Niepodległości (9 stycznia 1932)^[16]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[17]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi^[18]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[19]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ferdynand Mazaraki, Zarys historii wojennej 71-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929.
• Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. Sprawozdanie dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Kraju, płk dypl. Włodzimierza Juliusza Ludwiga z działalności w czasie wojny, Opracowanie Mieczysław Lipiński i Zbigniew Moszumański, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 4 (204) z 2004.
• Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie, wyd. II, Warszawa 1986, ISBN 83-222-0377-2.
• Przewrót wojskowy w Polsce w 1926 r. Wybór dokumentów, zakończenie, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (90), Warszawa 1979.
• Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.

Linki zewnętrzne

• Bartosz Zakrzewski: Droga pod ścianę śmierci. interia.pl, 2012-03-09. [dostęp 2021-01-12].