Marian Półtoranos

Marian Półtoranos
Ilustracja
M. Półtoranos na próbie przed spektaklem
Data i miejsce urodzenia7 kwietnia 1948
Polanica-Zdrój, Polska
Data i miejsce śmierci20 listopada 2015
Bystrzyca Kłodzka
Narodowośćpolska
Dziedzina sztukiteatr, poezja
Ważne dzieła

Hrabstwo Kłodzkie, czyli w kraju Pana Boga

Odznaczenia
Zasłużony dla Kultury Polskiej, Zasłużony dla Ziemi Kłodzkiej

Marian Półtoranos (ur. 7 kwietnia 1948 w Polanicy Zdroju, zm. 20 listopada 2015 w Bystrzycy Kłodzkiej) – polski animator kultury, reżyser teatralny i pedagog.

Życiorys

Był współtwórcą kabaretu „Pod Kasztanem” (1970), instruktorem kulturalnym i teatralnym, dyrektorem ośrodków kultury we Wrocławiu (PZL „Hydral”), Głogowie, Tarnobrzegu (WDK) i Stalowej Woli. W karierze zawodowej zdarzyło mu się również prowadzić kawiarnię, pracować jako motorniczy tramwaju, instruktor nauki jazdy, ratownik wodny i bibliotekarz[1]. Pełnił funkcje dyrektora Teatru KO-KU i Centrum Edukacji Kulturalnej oraz dyrektora artystycznego Kłodzkiego Ośrodka Kultury, szefa Międzynarodowego Festiwalu „Zderzenie”, kanclerza kapituły hrabstwa kłodzkiego, a także radnego i członka zarządu powiatu kłodzkiego[1].

Dorobek

Autor

Autor dwóch tomików wierszy Mój krajobraz (1981) i Przestrzenie z torów (1992) oraz opowiadań, drukowanych w almanachach i pismach literackich[1].

Reżyseria

Spektakle pełnoobsadowe i monodramy w jego reżyserii grane były w teatrach Warszawy, Łodzi, Wrocławia, Bydgoszczy i Lublina. Otrzymywał nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych i ogólnopolskich festiwalach teatralnych – w Belgii, Armenii, na Węgrzech, Ukrainie oraz w Zgorzelcu, Wrocławiu i Łodzi[1]. Dorobek artystyczny Mariana Półtoranosa to 87 spektakli, w tym 48 monodramów[2].

Wydarzenia

Był pomysłodawcą i organizatorem lokalnych imprez – obchodów rocznicy konstytucji hrabstwa kłodzkiego, uroczystego wstąpienia Polski do Unii Europejskiej – otwarcia Bramy do Europy, spektaklu Bitwa o Troję czy bitwy wojsk pruskich z napoleońskimi na kłodzkiej twierdzy. Przez wiele lat organizował przedsięwzięcia na skalę ogólnopolską – Małe Zderzenie Teatrów (Festiwal Sztuk dla Młodego Widza), Festiwal Kameralistyki Młodych, finał Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego „Pegazik” i Festiwal Teatrów Jednoosobowych oraz międzynarodową – Festiwal Teatralny „Zderzenie” (do 2006 roku – międzynarodowa impreza interdyscyplinarna). Był jednym z inspiratorów powstania w 2000 roku Miejskiego Centrum Kultury w Polanicy-Zdroju[3]. Gdy w 2002 roku w Lądku-Zdroju bito rekord w smażeniu jajecznicy z 2520 jaj, Marian Półtoranos, zaproszony jako ówczesny dyrektor Centrum Edukacji Kulturalnej, mieszał potrawę drewnianym wiosłem[4].

Wychowawca

Prowadził zajęcia teatralne i warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz konsultacje dla kandydatów na studia aktorskie[5]. Z jego inicjatywy działały w kłodzkim liceum ogólnokształcącym klasy o profilu teatralnym. Tu i w CEK-u wychował 26 profesjonalnych aktorów grających w teatrze i filmie[1][2][6].

Nagrody i wyróżnienia

Za działalność artystyczną i edukacyjną uhonorowany został m.in. nagrodami Ministra Kultury (czterokrotnie) i Wojewody Dolnośląskiego, medalami: Zasłużony dla Kultury Polskiej i Zasłużony dla Ziemi Kłodzkiej, a także nominacją do Paszportu „Polityki”[1][5]. Otrzymał Nagrodę za szczególne osiągnięcia reżyserskie im. Lidii Zamkow, liczne nagrody na ogólnopolskich festiwalach Teatrów Jednego Aktora w Toruniu, Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, Sztuki Aktorskiej w Kaliszu, Festiwalu Prapremier, Grand Prix Geras (Wrocław), Grand Prix (Kłodzko)[5].

W 2005 roku za „animację życia kulturalnego na Ziemi Kłodzkiej” został wyróżniony przez australijską fundację Polcul Foundation[7].

Niektóre spektakle w reżyserii Półtoranosa

  • Podróż do Buenos Aires. Work in Regress, Amanita Muskaria (Monika i Gabriela Muskała), prapremiera 8 grudnia 2001[8]
  • Lalki, ciche moje siostry
  • Portrety moich kobiet
  • Zarobić na chleb
  • Pożegnanie miasteczka (vel Autoportret)
  • Ptasiek
  • Posłuchaj
  • Zderzenie
  • Ibis
  • Emigranci
  • Strych Witkacego
  • My 2 – rzecz o nietolerancji
  • Ogród miłości
  • Hrabstwo Kłodzkie, czyli w kraju Pana Boga
  • Upadki Bunga

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Marta Zilbert: Marian Półtoranos. W: Janusz Laska, Mieczysław Kowalcze: Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej. T. 3 (N–S). Kłodzko-Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2010, s. 144–145. ISBN 978-83-62337-24-8.
  2. ↑ a b Uroczystość z okazji odejścia na emeryturę Mariana Półtoranosa. 2014-07-31. [dostęp 2015-11-21].
  3. ↑ Zmarł Marian Półtoranos. 2011-11-20. [dostęp 2015-11-21].
  4. ↑ Jajecznica z 2,5 tysiąca jaj. 2007-07-31. [dostęp 2015-12-27].
  5. ↑ a b c Jacek Bomersbach: Zmarł wybitny twórca teatralny. 2015-11-21. [dostęp 2015-11-21].
  6. ↑ Kłodzko. Marian Półtoranos nie żyje. 2011-11-20. [dostęp 2015-11-21].
  7. ↑ Lista laureatów od 1990 (nr 690). 2011-11-20. [dostęp 2015-11-21].
  8. ↑ Podróż do Buenos Aires z Gabrielą Muskałą dziesięć lat na scenie. 2011-12-11. [dostęp 2015-11-21].

Media użyte na tej stronie

Marian Półtoranos na scenie.jpg
Autor: Marlena Solska, Licencja: CC0
Zdjęcie z próby przed spektaklem