Marian Skrzynecki
 podpułkownik kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 27 września 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 października 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Szwadron KOP „Dederkały” |
| Stanowiska | dowódca szwadronu |
| Główne wojny i bitwy | wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
   _3r_BAR.svg){kind=small}    | |
Marian Skrzynecki (ur. 27 września 1891 w Piotrkowie Trybunalskim[1], zm. 3 października 1939 w Mościskach[2]) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 27 września 1891 roku w Piotrkowie, w rodzinie Józefa (1849–1925) i Pauliny z Grottów (1860–1922). Jego braćmi byli Tadeusz i Walerian. W 1900 roku wraz z rodzicami przeniósł się z Piotrkowa do Częstochowy, gdzie w 1902 roku rozpoczął naukę w gimnazjum rządowym. W 1905 roku jako członek organizacji młodzieżowej „Promieniści” brał udział w strajku szkolnym, po którym został usunięty z gimnazjum. Od 1906 roku uczęszczał do gimnazjum polskiego w Częstochowie. W 1908 roku został członkiem Związku Młodzieży Postępowej (od 1910 Związek Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej). Był członkiem Organizacji Bojowej PPS[2]. W 1909 roku ukończył kurs instruktorów bojowych PPS w Krakowie. W 1910 roku we Lwowie wstąpił do Związku Walki Czynnej. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza[3]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży.
W Wojsku Polskim służył od 1918 roku[2]. Brał udział w wojnie z bolszewikami[2], gdzie był zastępcą dowódcy 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego[2]. Po wojnie pełnił służbę w kancelarii wojskowej Prezydenta RP. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 305. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[4]. W 1927 roku ukończył kurs dowódców szwadronów w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Następnie był dowódcą szwadronu i kwatermistrzem 7 pułku ułanów lubelskich[5]. 18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 35. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[6]. 31 marca 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i wyznaczony na stanowisko dowódcy szwadronu KOP „Dederkały” w Dederkałach[7]. 3 sierpnia 1931 roku został przeniesiony 8 pułku strzelców konnych w Chełmnie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[8]. 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 4. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9]. 8 kwietnia 1937 roku został I zastępcą dowódcy 7 pułku ułanów w Mińsku Mazowieckim. 26 sierpnia 1939 roku objął dowództwo tego oddziału kawalerii.
Na czele 7 pułku ułanów walczył w kampanii wrześniowej[2]. W końcu września w niejasnych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Istnieją różne wersje tego wydarzenia, według jednej został schwytany po odniesieniu ran w walce, według drugiej został aresztowany w cywilnym ubraniu przez bojówkarzy ukraińskich[2]. 30 września 1939 roku zatrzymany przez żołnierzy Armii Czerwonej w m. Krukiernice[1]. Postrzelony podczas próby ucieczki, zmarł w szpitalu w Mościskach[2], gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu[2].
Marian Skrzynecki był żonaty z Magdaleną Adelą Edelman, z którą miał dwóch synów: Józefa i Piotra[10].
Zdaniem Andrzeja Kunerta był potomkiem naczelnego wodza powstania listopadowego Jana Skrzyneckiego[2], choć autorzy biogramu tego ostatniego w Polskim Słowniku Biograficznym twierdzą, że ten nie miał żadnych synów, a jedynie dwie niezamężne córki[11].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5443 (17 maja 1922)[12][13]
- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)[14]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)[15][16]
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[17]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[18]
Przypisy
- ↑ a b 7 Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Wydawnictwo Edipresse Polska, Warszawa 2012, ISBN 978-83-7760-269-1, s. 77.
- ↑ a b c d e f g h i j A. K. Kunert, Z. Walkowski, Kronika kampanii wrześniowej 1939, Wydawnictwo Edipresse Polska, Warszawa 2005, ISBN 83-60160-99-6, s. 146.
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 54, tu podano, że urodził się 9 listopada 1891 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 296, 343.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 118. Rocznik oficerów kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem Przeglądu Kawaleryjskiego, Warszawa 1930, s. 59, 75.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 245. Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 144, 662 tu również podano, że urodził się 9 listopada 1891 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 66.
- ↑ PIOTR SKRZYNECKI (1930-1997). bg.agh.edu.pl. [dostęp 2011-05-14].
- ↑ Henryk Żaliński: Skrzynecki Jan Zygmunt. W: Polski Słownik Biograficzny (T. XXXVIII). 1998, s. 442–448
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 32.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 420.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 Przydziały Oficerów, Warszawa 1928.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 239.
Bibliografia
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
Media użyte na tej stronie
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka
Baretka: Order Korony Rumunii (model 1881) – Oficer – Królestwo Rumunii.
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).