Marian Stampf’l

Marian Stampf’l

pułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1881 Lwów
Data i miejsce śmierci	1940 USRR, ZSRR
Przebieg służby
Siły zbrojne	C. K. Armia Wojsko Polskie
Jednostki	132 Brygada Austro-Węgier, Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI
Stanowiska	sędzia śledczy, sędzia orzekający, prokurator
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska
Późniejsza praca	adwokat
Odznaczenia

Marian Karol Stampf’l (ur. 27 listopada 1881 we Lwowie, zm. 1940 w ZSRR) – doktor praw, prokurator i adwokat, pułkownik audytor Wojska Polskiego, działacz społeczny, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Wywodził się z rodziny o korzeniach szkockich^[1]. Urodził się 27 listopada 1881 we Lwowie jako syn Juliana (wzgl. Juliusza)^[2][3][4]. Był wyznania rzymskokatolickiego^[2].

Kształcił się w C. K. I Gimnazjum I w Przemyślu, gdzie w 1900 ukończył z odznaczeniem VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości^[2][5]. po maturze miał pierwotnie podjąć studia na akademii górniczej^[2]. Ukończył studia prawnicze. Jako auskultant sądowy w Bochni w czerwcu 1905 uzyskał stopień doktora praw na Uniwersytecie Jagiellońskim^[4]. 17 kwietnia 1912 został wpisany na listę adwokatów z siedzibą w Starym Sączu w obrębie Krakowskiej Izby Adwokackiej^[6]. W kolejnych latach pozostawał adwokatem przy C. K. Sądzie Powiatowym w Starym Sączu^{[7][8][9][10]}, także w trakcie I wojny światowej^[11]. Był członkiem zarządu okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Starym Sączu i w tym charakterze brał udział w Walnym Zjeździe TSL w Nowym Sączu jesienią 1911^[12].

Został oficerem C. K. Armii. Podczas I wojny światowej 1914–1918 służył w audytoriacie c. i k. 132 Brygady^[13][14]. Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony do stopnia kapitana korpusu sądowego^[15]. Pod koniec 1918 wziął udział w walkach podczas wojny polsko-ukraińskiej jako dowódca kompanii karabinów maszynowych, a w styczniu 1919 na własną prośbę został przydzielony do Sądu Polowego we Lwowie, w którym w randze kapitana został jednym z audytorów w składzie osobowym sądu i jego agendach w Galicji Wschodniej^[13]. W kolejnych latach pracował w audytoriacie lwowskim. W 1920 był też sędzią sądu doraźnego we Lwowie^[16]. Został awansowany na stopień majora.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 33. lokatą w korpusie oficerów sądowych, a jego oddziałem macierzystym był wówczas Departament IX Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[17]. W 1923 roku był sędzią śledczym dla spraw szczególnej wagi w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VI we Lwowie^[18]. W następnym roku, w tym samym sądzie był sędzią orzekającym^[19]. 25 października 1926 roku Prezydent RP mianował go prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z WSO Nr VI do Prokuratury w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VI na stanowisko prokuratora^[20][21][22]. 16 marca 1927 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[23]. Z dniem 31 grudnia 1931 został przeniesiony w stan spoczynku^[24]. W 1934, jako pułkownik stanu spoczynku, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Sącz^[25].

Od zarania II Rzeczypospolitej w jej latach 20. i 30 pozostawał cywilnym adwokatem w Starym Sączu^[26][27][28]. W 1937 został wybrany przez radę adwokacką delegatem do Sąd Grodzkiego w Starym Sączu^[29]. Został członkiem komisji rewizyjnej przy wydziale wykonawczym powołanej w 1936 Ekspozytury Funduszu Pracy w Starym Sączu^[30]. 28 lutego 1937 został wybrany prezesem zarządu gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Starym Sączu^[31]. Po powrocie do Lwowa do 1939 prowadził tam kancelarię adwokacką przy ulicy Spółdzielczej 2^[32][33][34].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam prawdopodobnie na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/1-48 oznaczony numerem 2816, jego tożsamość została podana jako Marian Stempfel)^[35]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Jego żona Stanisława podczas wojny została deportowana przez sowietów w głąb ZSRR (od koniec 1941 przebywała w rejonie Ajagöz w sowchozie Mynbułak^[36]), gdzie straciła życie. Jego potomkowie zostali dziennikarzami: syn Stanisław (1919–1980), wnuczka Aleksandra Kedaj i prawnuczka Hanna Lis^[37].

Publikacja

• Asesor linjowy a sędzia [w:] „Wojskowy Przegląd Prawniczy” Nr 4/1930^[38]

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)^[39][21]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Organa wymiaru sprawiedliwości w W. P.. „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. Nr 8–10, 1928. }
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Leszek Kania. Ochrona porządku prawnego i bezpieczeństwa publicznego podczas obrony Lwowa (listopad 1918 – marzec 1919). „Prace Instytutu Prawa i Administracji PWSZ w Sulechowie”, 2006.