Marian Stanisław Abramowicz

Marian Stanisław Abramowicz
Data i miejsce urodzenia25 marca 1871
Twer
Data i miejsce śmierci7 stycznia 1925
Warszawa
Miejsce spoczynkucmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęciebibliotekarz, archiwista
PracodawcaArchiwum Akt Nowych
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości
Grób Mariana Stanisława Abramowicza

Marian Stanisław Abramowicz (ur. 25 marca 1871 w Twerze, zm. 7 stycznia 1925 w Warszawie) – polski zesłaniec, działacz socjalistyczny, bibliotekarz, archiwista.

Życiorys

Od 1888 studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu Moskiewskiego, a w następnej dekadzie filozofię w Niemczech. Związany z polskim ruchem socjalistycznym, zaangażowany był w drukowanie i przemyt prasy socjalistycznej[1]. Schwytany w 1892 przez policję w Warszawie w czasie rozklejania odezw[2], po dwuletnim areszcie otrzymał wyrok trzyletniego więzienia oraz 6 lat zesłania na Syberię, do Wierchojańska, gdzie prowadził obserwacje meteorologiczne. W czasie rewolucji 1905 r. z ramienia PPS wyznaczony do utrzymywania kontaktów z socjalistycznymi partiami rosyjskimi. W II Rzeczypospolitej pracował jako bibliotekarz i archiwista, napisał parę haseł do Wielkiej Encyklopedii Ilustrowanej[1]. Od 1 kwietnia 1918 pracował w Wydziale Archiwów Państwowych Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[3]. W okresie od 4 października 1918 do 25 stycznia 1919 został jako archiwista objazdowy oddelegowany przez ministerstwo (w porozumieniu z prezydium rządu polskiego i władzami niemieckimi) do Moskwy i Petersburga w celu uzyskania wiedzy o znajdujących się w Rosji polskich zabytków kultury. Wobec wybuchu wojny polsko-bolszewickiej pod koniec pobytu był zmuszony ukrywać się[4]. Odegrał ważną rolę w organizacji Archiwum Akt Nowych[5]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 101-6-20)[6], w 1930 r. pośmiertnie otrzymał Krzyż Niepodległości[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c A. Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku, Poznań 2000, s. 3-4.
  2. ↑ A. Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku, Poznań 2000, s. 3-4; S. Wojciechowski, Moje wspomnienia, t. 1, Lwów 1938, s. 29-30.
  3. ↑ A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 6.
  4. ↑ A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 12.
  5. ↑ Archiwum Akt Nowych. Informator o zasobie archiwalnym (stan na dzień 31 III 2005 r.), oprac. E. Kołodziej, Warszawa 2005, s. 7.
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARJAN ABRAMOWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-10-29].

Bibliografia

  • Archiwum Akt Nowych. Informator o zasobie archiwalnym (stan na dzień 31 III 2005 r.), oprac. E. Kołodziej, Warszawa 2005.
  • Kijas A., Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku, Poznań 2000.
  • Rybarski A., Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 1-14.
  • Wojciechowski S., Moje wspomnienia, t. 1, Lwów 1938.

Media użyte na tej stronie