Marian Szkot (kronikarz)

Marian Szkot (ur. 1028, zm. 1082 lub 1083) – średniowieczny irlandzki^[a] duchowny, kronikarz.

Jego prawdziwe irlandzkie imię brzmiało Moelbrigte (dosł. „Sługa św. Brygidy”), Marian jest formą zlatynizowaną. W 1052 roku wstąpił do klasztoru Magh-bile (Moville), położonego na terenie współczesnego hrabstwa Down. Za bliżej nieznane naruszenie zakonnej reguły został w 1056 roku wysłany przez swojego opata w ramach pokuty z misją na kontynent. Początkowo zatrzymał się w Kolonii, skąd w 1058 roku wyruszył do Fuldy. W 1059 roku udał się do Würzburga, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Stamtąd powrócił do Fuldy z zamiarem podjęcia życia eremity. Podążając tropem mnicha Ammchada, również iryjskiego mnicha przebywającego w Fuldzie, zamurował się w celi. Po dziesięcioletnim odosobnieniu został zawezwany w 1069 roku do Moguncji, gdzie również nakazał zamurować się w kaplicy tamtejszego klasztoru. Dokonał żywota nie opuściwszy już nigdy odosobnienia.

Przebywając zamurowany w mogunckiej kaplicy Marian napisał składającą się z trzech ksiąg Kronikę, obejmującą dzieje świata od stworzenia do 1082 roku. Zachowało się kilka jej rękopisów, z których najważniejszy znajduje się w Bibliotece Watykańskiej. Mimo iż pisana w odosobnieniu od świata, Kronika jest świadectwem ogromnej uczoności autora. Marian zaznajomiony był m.in. z dziełami Józefa Flawiusza, Euzebiusza, Hieronima, Bedy Czcigodnego, Grzegorza Wielkiego czy Pawła Diakona. W swoim dziele ustalił datę stworzenia świata na 18 marca 4213 roku przed Chrystusem. Był także świadom błędnego obliczenia przez Dionizjusza daty narodzenia Jezusa, choć nie potrafił jej poprawnie skorygować.

Uwagi

Bibliografia

• Jerzy Strzelczyk: Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008. ISBN 978-83-7177-532-1.