Marian Szumlakowski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 października 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Poseł RP w Portugalii | |
| Okres | od 10 czerwca 1933 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł RP w Hiszpanii | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
                        | |
Marian Szumlakowski (ur. 10 października 1893 w Radziechowie, zm. 7 grudnia 1961 w Madrycie) – polski dyplomata i działacz sportowy, prezes Polskiego Związku Tenisowego (1932–1933), kawaler maltański.
Życiorys
Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 1915–1916 działał w Towarzystwie Pomocy Ofiarom Wojny w Charkowie, a potem w Biurze Prasowym Polskiego Komitetu Wykonawczego w Kijowie.
Od listopada 1918 w służbie dyplomatycznej II RP. Zwolennik koncepcji federacyjnej Józefa Piłsudskiego. Zaufany współpracownik Ministra Spraw Zagranicznych RP Augusta Zaleskiego, kierował jego sekretariatem (1927–1928), a następnie był dyrektorem Gabinetu Ministra (1928–1933). W latach 1933–1935 był ministrem pełnomocnym w Lizbonie, następnie od 1 marca 1935 sprawował funkcję Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego[1] w Madrycie. W okresie hiszpańskiej wojny domowej ocalił życie grupie uchodźców, którzy w obawie przed aresztowaniami ze strony władz lewicowego Frontu Ludowego znaleźli schronienie na terenie polskiej placówki, skąd następnie mogli przedostać się m.in. do Gdyni. Opowiadał się wówczas za uznaniem rządu narodowego gen. Francisco Franco przez polskie władze. Oskarżany przez niektóre środowiska emigracji londyńskiej o to, że nie podjął zdecydowanych działań u władz frankistowskich w sprawie uwolnienia polskich jeńców z hiszpańskiego obozu Miranda de Ebro, został w marcu 1944 odwołany i zastąpiony w czerwcu 1944 na placówce w Madrycie przez Józefa Alfreda Potockiego.
Po II wojnie światowej pozostał na emigracji. Współpracował z Radiem Madryt (1949–1952). W 1954 mianowany ambasadorem RP przez prezydenta Augusta Zaleskiego, nie został uznany przez władze hiszpańskie, które w dalszym ciągu honorowały reprezentującego Radę Trzech posła Potockiego.
Ordery i odznaczenia
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 13 grudnia 1961)[2]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (12 lutego 1929)[4]
- Medal Niepodległości
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Order Krzyża Wolności III kategorii III klasy (Estonia, 1925)[5]
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Portugalia, 1931)[6]
- Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (Portugalia, 1935)[7][8]
- Krzyż Wielki Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1931)[9]
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia)
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)
- Wielki Oficer Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)
- Wielki Oficer Orderu śś. Maurycego i Łazarza (Włochy, 1932)[10]
- Wielki Oficer Orderu Karola III (Hiszpania)
- Komandor Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia)
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja)
- Komandor Orderu Gwiazdy Czarnej (Francja)
- Komandor Orderu św. Olafa (Norwegia)
- Komandor Orderu Wazów (Szwecja)
- Krzyż Magistralny Orderu Maltańskiego (SMOM, 1937)[11]
Przypisy
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 41.
- ↑ Dz.U.R.P. z 1962 r. Nr 2. s. 5. „za wybitne zasługi w polskiej służbie zagranicznej”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 41, poz. 80 „za zasługi na polu dyplomatycznem”.
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid (est.). president.ee. [dostęp 2014-11-06].
- ↑ Cidadãos estrangeiros agraciados com ordens portuguesas (port.). presidencia.pt. [dostęp 2014-11-06]. W wyszukiwarce pod nazwiskiem „SZUMLAKOWOSKI”.
- ↑ Cidadãos estrangeiros agraciados com ordens portuguesas (port.). presidencia.pt. [dostęp 2014-11-06].
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 9, s. 232, 1936.
- ↑ Z pobytu ministra Marinkovića w Polsce. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 281 z 4 grudnia 1931.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 19, s. 262, 1932.
- ↑ Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 83, 1937.
Bibliografia
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 728. [dostęp 2022-03-30].
- Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 czerwca 1939. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1939, s. 243. [dostęp 2022-03-31].
- „Kto był kim w II Rzeczypospolitej”, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I.
- Tadeusz Wojciech Lange Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919–1939, wyd. Poznańskie, Poznań 2000.
- Magdalena Bogdan Radio Madryt. 1949–1955, wyd. LTW i Instytut Nauk Historycznych UKSW, Warszawa 2011.
- „Przegląd Sportowy”, nr 100/1932.
- Archiwum Akt Nowych, Zespół MSZ, sygn. 551, s. 140.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Autor: EricSerge, Licencja: CC BY-SA 3.0
Estonian Cross of Liberty for Civilian Service ribbon bar
Marian Szumlakowski (1892-1961) – Polish diplomat. Envoy to Portugal 1933-35, and to Spain (1935-1944)
artistic vision of an episode of the Spanish Civil War. The Polish chief diplomatic representative in Republican Spain, Marian Szumlakowski, tries to prevent execution of a man suspected of Nationalist sympathies and attempting to reach a ship in Valencia. Some speculate that the man in question was Victoriano Martin Martin, a former police operative in Valencia (executed anyway).
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY 3.0
nsatrino della medaglia di grande ufficiale dell'Ordine dei SS Maurizio e Lazzaro del Regno d'Italia.
Autor: Heralder, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Charles III, Commander by Number.
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Portugalia. (Ordem do Mérito – Grã-Cruz).
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Wielki Oficer – Księstwo i Królestwo Rumunii.
Baretka Komandora Orderu Trzech Gwiazd
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Komandora KOrderu Wazów
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: l'Ordre de l'Étoile Noire, Commandeur. France.
Baretka Orderu św. Olafa 3 kl.