Marian Szyjkowski

Marian Szyjkowski

Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1883 Lwów
Data i miejsce śmierci	21 września 1952 Bielsko
Zawód, zajęcie	polonista, teatrolog,
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Karola

Marian Szyjkowski (ur. 15 grudnia 1883 we Lwowie, zm. 21 września 1952 w Bielsku) – polski filolog, polonista, teatrolog, badacz polsko-czeskich stosunków literackich, twórca czeskiej polonistyki.

Życiorys

Gimnazjum ukończył we Lwowie. Tam odbył też studia uniwersyteckie (1902-1906), uzupełnione w Genewie. Studiował historię literatury polskiej. W latach 1906–1907 pracował jako nauczyciel w szkole średniej, a potem podjął pracę w Bibliotece Jagiellońskiej (praktykant, bibliotekarz i kustosz). W 1914 habilitował się z historii literatury polskiej. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim, był członkiem korespondencyjnym Polskiej Akademii Umiejętności (od 1919, od 1947 czynnym). W latach 1909–1919 kierował szkołą dramatyczną w Krakowie. Był inicjatorem powstania tam studia teatralnego Bagatela, a także redaktorem czasopisma Maski. W 1923 przyjął propozycję profesorów Murko i Hujera, objęcia powstałej w tym czasie Katedry Historii Literatury Polskiej na Uniwersytecie Karola w Pradze. Wykład inauguracyjny wygłosił 13 października 1923. Następnie przystąpił do pionierskich prac organizacyjnych, w tym stworzenia dobrego księgozbioru polonistycznego. Głównym przedmiotem wykładów był romantyzm, szczególnie twórczość Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego, a także udział Polski w czeskim odrodzeniu narodowym, polsko-czeskie stosunki kulturalne, okres Młodej Polski, jak również dramat i teatr polski. Wychował wielu znaczących czeskich polonistów. Badał też czeskie archiwa i biblioteki pod kątem poloników.

Dzieła

Do najważniejszych dzieł należą:

• Trzy typy uczuciowe Saint Preux - Werther - René - 1906,
• Modelka (tom wierszy) - 1907,
• Génie du christianisme a prądy umysłowe w Polsce porozbiorowej (praca o François-René de Chateaubriandzie) - 1907,
• O T. Kajetanie Węgierskim i jego organach - 1907,
• Mickiewicz w świetle nieznanych pism - 1910,
• Przenośnia w poezji młodzieńczej Juliusza Słowackiego - 1911,
• Ossyan w Polsce na tle genezy romantycznego ruchu - 1912,
• Młody Mickiewicz - 1912,
• Myśl J.J. Rousseau'a w Polsce XVIII wieku - 1913,
• Gessneryzm w poezji polskiej - 1914,
• Schiller w Polsce - 1915,
• Lot miłości (tom wierszy) - 1916,
• E. Younga Myśli nocne w poezji polskiej - 1916,
• Dzieje polskiego upiora przed wystąpieniem Mickiewicza - 1917,
• Zarys rozwoju piśmiennictwa polskiego - 1918,
• Legendy o wojnie (zbiór esejów antywojennych) - 1919,
• Dzieje nowożytnej tragedii polskiej: Typ pseudoklastyczny - 1920,
• Dzieje komedii polskiej w zarysie - 1921,
• Adam Mickiewicz - budowniczy prawdziwej Polski - 1922,
• Dzieje tragedii polskiej: Typ szekspirowski - 1923,
• Współczesna literatura polska. Z wypisami - 1923,
• Polská účast v českém národním obrození - trzy tomy z sześciu zaplanowanych (1931, 1935, 1946),
• O polsko-czeskiej wzajemności. Geneza terminu - istota pojęcia - 1947.

Bibliografia

• Stefan Vrtel-Wierczyński, Marian Szyjkowski, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. XIX, nr 1 (44/45)/1955, s.214-219
• Ewa Głębicka i Roman Garon: Szyjkowski Marian. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 3–7. ISBN 978-83-63352-36-3.