Marie Pierre Kœnig

Marie Pierre Kœnig

Mutin

generał
Data i miejsce urodzenia	10 października 1898 Caen
Data i miejsce śmierci	2 września 1970 Neuilly-sur-Seine
Przebieg służby
Lata służby	1917–1951
Siły zbrojne	Francuskie Siły Zbrojne (III Republika) Siły Wolnych Francuzów Francuskie Siły Zbrojne (IV Republika)
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa kampania norweska operacja Exporter bitwa o Bir Hakeim operacja Overlord
Późniejsza praca	polityk, minister obrony narodowej
Odznaczenia

Gen. Kœnig (trzyma szpictrutę) z gen. Omarem Bradleyem, gen. Dwightem Eisenhowerem i marsz. Arthurem Tedderem w Paryżu, 1944 r.

Marie Pierre Kœnig^[a] (ur. 10 października 1898 w Caen, zm. 2 września 1970 w Neuilly-sur-Seine) – francuski generał, uczestnik obu wojen światowych, dowódca obrony twierdzy Bir Hakeim w 1942 r. Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął karierę polityczną. Został pośmiertnie awansowany na marszałka Francji w 1984 r.

Wczesne lata

Marie-Pierre Kœnig urodził się 10 października 1898 r. w mieście Caen w departamencie Calvados w północnej Francji^[1]. Jego rodzice pochodzili z Alzacji^[1].

Kariera wojskowa

I wojna światowa

Kœnig służył z wyróżnieniem w armii francuskiej podczas I wojny światowej i służył. Zaciągnął się w 1917 r. po uzyskaniu matury i otrzymał przydział w 36 Pułku Piechoty. Został awansowany na aspiranta w lutym 1918 roku i dołączył do swojej jednostki na froncie. Odznaczony Medalem Wojskowym został awansowany do stopnia porucznika 3 września 1918 r.

Dwudziestolecie międzywojenne

Po wojnie służył z siłami francuskimi w Maroku i Kamerunie. Oddelegowany na Górny Śląsk, pełnił służbę w oddziałach pokojowych nadzorujących przebieg plebiscytu^[1], później jako adiutant kpt. Adriena Henry'ego w Alpach francuskich, w Niemczech podczas okupacji Nadrenii, a następnie ponownie w Maroku, w sztabie dywizji w Marrakeszu.

II wojna światowa

W przededniu wybuchu kolejnej wojny Kœnig był kapitanem i adiutantem ppłk. Raoula Magrina-Vernereya w 13 Brygadzie Legii Francuskiej Legii Cudzoziemskiej^[1].

Kiedy wybuchła II wojna światowa, Kœnig wrócił do Francji. W 1940 r. został mianowany oficerem wojsk francuskich w Norwegii^[1], za co później odznaczono go norweskim Krzyżem Wojennym z Mieczami. Po upadku Francji uciekł z Bretanii do Wielkiej Brytanii.

W Londynie Kœnig dołączył do gen. Charlesa de Gaulle'a i został awansowany na pułkownika. Został szefem sztabu w pierwszych dywizjach Wolnych Francuzów. W 1941 r. brał udział w kampaniach w Syrii i Libanie i Gabonie. Później awansował na generała i objął dowództwo Pierwszej Brygady Francuskiej w Egipcie. Jego jednostka złożona z 3700 ludzi utrzymywała się przeciwko pięciu dywizjom sił Osi (ok. 37 tys. żołnierzy) przez 16 dni w bitwie pod Bir Hakeim, dopóki nie nakazano im wycofać się 11 czerwca 1942 r.^[1] Gen. de Gaulle powiedział wtedy do Kœniga: „Słuchaj i powiedz swoim żołnierzom, że cała Francja cię obserwuje, jesteś naszą dumą”^[2].

Później Kœnig służył jako delegat Wolnych Francuzów w zjednoczonym dowództwie alianckim pod kierownictwem gen. Dwighta D. Eisenhowera. W 1944 r. otrzymał dowództwo wszystkich sił Wolnych Francuzów, które uczestniczyły w inwazji na Normandię. Kœnig był także doradcą wojskowym de Gaulle'a. W czerwcu 1944 r. otrzymał dowództwo Francuskich Sił Wewnętrznych (FFI) w celu zjednoczenia różnych francuskich grup oporu pod kontrolą de Gaulle'a. Pod jego dowództwem FFI prowadziła walkę w stylu Maquis, preferując sabotaż prowadzony w celu wsparcia wojsk inwazyjnych. Rola FFI stała się decydująca w bitwie o Normandię i podczas lądowania w Prowansji amerykańskiej 7 Armii i francuskiej Armii B. 21 sierpnia 1944 r. de Gaulle mianował Kœniga gubernatorem wojskowym Paryża w celu przywrócenia rządów prawa i porządku. W 1945 r. Kœnig został wysłany w celu aresztowania marsz. Philippe Pétaina, przywódcy francuskich kolaborantów, który chciał schronić się w Niemczech, ale poddał się na granicy ze Szwajcarią^[3].

Zimna wojna

Po wojnie Kœnig był dowódcą sił francuskich we francuskiej strefie okupacyjnej w Niemczech w latach 1945–1949. W 1946 został odznaczony przez polski rząd komunistyczny Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari „w uznaniu zasług położonych w walce ze wspólnym wrogiem”^[4]. W 1949 r. został generalnym inspektorem w Afryce Północnej, a w 1950 r. Wiceprzewodniczącym Najwyższej Rady Wojennej.

Kariera polityczna

(c) Photographer: Israel Press and Photo Agency (I.P.P.A.) / Dan Hadani collection, Biblioteka Narodowa Izraela / CC BY 4.0

Kœnig podczas wizyty w Izraelu, 1969

W 1951 r., po odejściu z wojska, Kœnig został wybrany na przedstawiciela gaullistów we francuskim Zgromadzeniu Narodowym i krótko pełnił funkcję Ministra Obrony pod rządami Pierre'a Mendèsa-France'a (1954) oraz Edgara Faure'a (1955)^[1].

Mocno poparł powstanie nowego państwa Izrael jako przewodniczący Komitetu Francusko-Izraelskiego (fr. Comité franco-israélien)^[1], mniej więcej w tym samym czasie, gdy był ministrem obrony Francji. Jak wynika z jego informacji przekazanych przez jego izraelskiego odpowiednika Szimona Peresa, Francja była wtedy gotowa sprzedać Izraelowi każdą broń, którą chciał od niej kupić, od broni ręcznej po czołgi (takie jak czołg lekki AMX-13)^[1]. Postawa Kœniga mogła wynikać z tego, że był on świadkiem heroizmu batalionu palestyńskich żydowskich saperów podczas bitwy pod Bir Hakeim, którym następnie pozwolił używać własnej flagi z Gwiazdą Dawida, wbrew brytyjskim przepisom wojskowym^[5].

Śmierć i upamiętnienie

Marie-Pierre Kœnig zmarł 2 września 1970 r. W Neuilly-sur-Seine i został pochowany na cmentarzu Montmartre w Paryżu^[1]. Ulice nazwane jego imieniem znajdują się w Jerozolimie^[6], Netanji^[7] i Hajfie^[8]. W 1984 r. prezydent François Mitterrand nadał mu pośmiertnie tytuł Marszałka Francji^[1].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biogram