Marija Zańkowećka

Marija Kostiantyniwna Zańkowecka
Марія Костянти́нівна Занькове́цька
Ilustracja
Imię i nazwisko

Marija Kostiantyniwna Adasowśka
Марія Костянти́нівна Адасовська

Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1854
Zańky

Data i miejsce śmierci

4 października 1934
Kijów

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1876-1934

Marija Kostiantyniwna Zańkowecka (ukr.) Марія Костянти́нівна Занькове́цька (ur. 4 sierpnia 1854 w Zańkach, ujezd nieżyński, gubernia czernihowska, Imperium Rosyjskie, zm. 4 października 1934 w Kijowie) – ukraińska aktorka teatralna. Ludowa Artystka Ukraińskiej SRR[1].

Życiorys

Marija Zańkowećka w operetce Czernomorcy

Marija urodziła się w rodzinie zubożałego szlachcica Kostiantyna Adasowskiego i mieszczanki Marii Nefedowej. Ukończyła gimnazjum żeńskie w Czernihowie. W latach 1871–1872 jako żona oficera artylerii Chłystowa przebywała w Besarabii w twierdzy Bendery.

Po raz pierwszy wystąpiła na scenie teatralnej w Nieżynie w 1876. Karierę zawodową rozpoczęła na scenie Teatru Miejskiego w Jelizawietgradzie 27 października 1882 pod kierunkiem Marko Kropywnyckiego rolą Natałki w sztuce Iwana Kotlarewskiego "Natałka Połtawka". W późniejszych latach występowała w zespołach Marko Kropywnyckiego, Mychajło Staryckiego, Mykoły Sadowskiego, Panasa Saksahanskiego[2]. Jej pseudonim sceniczny pochodzi od nazwy rodzinnej wsi. W swojej karierze zagrała ponad 30 ról dramatycznych. W 1906 współorganizowała pierwszy ukraiński teatr stacjonarny w Kijowie, a w 1918 Teatru Narodowego we Lwowie (obecnie Narodowy Akademicki Teatr Narodowy im. Marii Zańkoweckiej). W 1918 zorganizowała teatr ludowy "Ukraińska trupa pod dyrekcją Marii Zańkowećkiej". W czerwcu 1918 hetman Pawło Skoropadski zatwierdził rezolucję Rady Ministrów o przyznaniu Marii dożywotniej emerytury państwowej.

W 1922 Związek Radziecki celebrował 40 rocznicę rozpoczęcia jej kariery. Była pierwszą osobą, której przyznano tytuł Ludowego Artysty Ukraińskiej SRR.

Zmarła 4 października 1934 w Kijowie, gdzie została pochowana.

Upamiętnienie

  • Jej imieniem nazwano Teatr Narodowy we Lwowie
  • W Kijowie znajduje się pomnik poświęcony artystce
  • 1960 w Kijowie utworzono mieszkanie-muzeum
  • 1964 muzeum w Zańkach
  • 1989 w Kijowie utworzono Muzeum Marii Zańkowećkiej[3]
  • 2004 Narodowy Bank Ukrainy wybił pamiątkową monetę z okazji 150. rocznicy urodzin[4]

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ЗАНЬКОВЕЦЬКА Марія Костянтинівна. Енциклопедія історії України. [dostęp 2016-04-17]. (ukr.).
  2. Заньковецька Марія Костянтинівна. Бібліотека Української Літератури. [dostęp 2016-04-17]. (ukr.).
  3. Музей Марии Заньковецкой. [dostęp 2016-04-17]. (ros.).
  4. Moneta okolicznościowa Ukrainy 2uah z 2004r. Marija Zankowećka. [dostęp 2016-04-17].

Media użyte na tej stronie

Maria Zankovetska.jpg
Ukrainian stage actress Maria Zankovetska in the role of Ihva Tsvirkunka in Mykola Lysenko's operetta "Chornomortsi", 1892.
Maria Zankovetska (before 1917).jpg
Ukrainian stage actress Maria Zankovetska.