Mariusz Dmochowski

Mariusz Dmochowski

Data i miejsce urodzenia	29 października 1930 Piotrków Trybunalski
Data i miejsce śmierci	7 sierpnia 1992 Popowo-Parcele
Zawód	aktor
Współmałżonek	Aleksandra Dmochowska[1]
Lata aktywności	1955–1992
Odznaczenia

Grób Mariusza Dmochowskiego i jego żony Aleksandry na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, 27 lipca 2008

Mariusz Dmochowski (ur. 29 października 1930 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 7 sierpnia 1992 w Popowie-Parcelach) – polski aktor filmowy i teatralny, przewodniczący Zarządu Głównego Związku Pracowników Kultury i Sztuki, poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji (1972–1980) z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Życiorys

W 1955 ukończył warszawską PWST i zadebiutował na scenie. Występował w teatrach warszawskich: Polskim (1955–1965), Powszechnym (1965–1968), Narodowym (1968–1974) i Nowym (1975–1982), którego był również dyrektorem naczelnym i artystycznym.

W 1974 został wybrany w skład Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Zasiadał też w Komitecie Dzielnicowym PZPR Warszawa-Śródmieście.

W latach 1982–1987 ponownie występował na scenie Teatru Polskiego, a następnie Teatru Współczesnego (1987–1992). W latach 1973–1975 był dyrektorem Teatru Ziemi Opolskiej. W latach 80. XX wieku współpracował z opozycją demokratyczną, udostępniając w 1982 swój dom letniskowy na podziemną drukarnię^[2].

Jego żoną była aktorka Aleksandra Dmochowska (1929–1992), z którą miał córkę Elżbietę.

Mariusz Dmochowski zmarł 7 sierpnia 1992 w Popowie-Parcelach i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera: 173-IV-15)^[3].

Filmografia

• Eroica (1957) – por. Korwin-Makowski
• Dezerter (1958) – hauptsturmführer Franz Steiner
• Zezowate szczęście (1960) – oficer UB
• Przeciwko bogom (1961) – Piotr Doroń, brat Karola
• Panienka z okienka (1964) – książę Jerzy Ossoliński
• Samolot do Londynu (1964) – Joe Alex, agent Scotland Yardu
• Bicz Boży (1966) – ksiądz proboszcz
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1967–1968) – gruppenführer Fischer (odc. 5. Ostatnia szansa)
• Hrabina Cosel (1968) – król August II Mocny
• Hrabina Cosel (serial telewizyjny) (1968) – król August II Mocny
• Lalka (1968) – Stanisław Wokulski
• Pan Wołodyjowski (1969) – hetman Jan Sobieski
• Przygody pana Michała (serial telewizyjny) (1969) – hetman Jan Sobieski
• Prawdzie w oczy (1970) – inż. Zawada, kierownik stalowni
• Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – hetman Jan Sobieski
• Zazdrość i medycyna (1973) – Widmar, mąż Rebeki
• Bilans kwartalny (1974) – dyrektor zakładu
• Zaklęte rewiry (1975) – Pancer (głos)
• Barwy ochronne (1976) – prorektor Bolesław
• Blizna (1976) – Bolesław, przewodniczący Rady Narodowej w Olecku
• Trędowata (1976) – hrabia Barski, ojciec Melanii
• Sprawa Gorgonowej (1977) – prokurator Krynicki
• Żołnierze wolności (1977) – ranny pułkownik AK na noszach
• Golem (1979) – Holtrum, ojciec Rozyny i studenta
• Ojciec królowej (1979) – król Jan III Sobieski
• Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – Jan Terkowski, szef gabinetu premiera
• Polonia Restituta (1980) – Wojciech Trąmpczyński, marszałek Sejmu Ustawodawczego
• Wojna światów – następne stulecie (1981) – szef stacji TV
• Widziadło (1983) – ksiądz Huk
• Miłość z listy przebojów (1984) – Stefan Ujma, ojciec Piotra
• O-Bi, O-Ba. Koniec cywilizacji (1985) – milioner
• C.K. Dezerterzy (1985) – generał
• Rajska jabłoń (1985) – aptekarz Filip, mąż Amelki
• Zmiennicy (serial telewizyjny) (1986) – Tadeusz Koniuszko, prezes Spółdzielczej Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego im. Borów Tucholskich, ojciec Mariana
• Alchemik Sendivius (1988) – mistrz Melchior
• Królewskie sny (1988) – cesarz Zygmunt Luksemburczyk
• Piłkarski poker (1988) – Kmita, prezes „Powiśla”
• Odbicia (1989) – profesor Bogusław Rylski (odc. 1, 2 i 4)
• Modrzejewska (serial telewizyjny) (1989) – Jan Chęciński, dyrektor teatru
• Do widzenia wczoraj. Dwie krótkie komedie o zmianie systemu (1993) – Władysław, były wojewoda

Dubbing

• Dwunastu gniewnych ludzi (1957) jako ławnik nr 3
• Sześć żon Henryka VIII (1973) jako król Henryk VIII

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1975)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1978)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1971)
• Odznaka „Za zasługi dla Warszawy” (1970)
• Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji – dwukrotnie (1966 i 1968)
• Nagroda na VII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Panamie za rolę Stanisława Wokulskiego w filmie Lalka w reż. Wojciecha Jerzego Hasa (1969)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1969)
• „Srebrna Maska” w plebiscycie „Expressu Wieczornego” na najpopularniejszego aktora (1970)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie teatru za osiągnięcia w działalności teatralnej i twórczości aktorskiej (1973)
• Nagroda na XVI KST w Kaliszu za rolę mecenasa w spektaklu Adwokat i róże Jerzego Szaniawskiego w Teatrze Nowym w Warszawie (1976)
• Nagroda na XVII KST w Kaliszu za rolę Kleona w spektaklu Zapomnieć o Herostratesie Grigorija Gorina w Teatrze Nowym w Warszawie
• Nagroda na V Opolskich Konfrontacjach Teatralnych za rolę Ksawerego Horsztyńskiego w spektaklu Horsztyński Juliusza Słowackiego w Teatrze Nowym w Warszawie (1979)
• Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Remo za rolę Józefa w filmie Cień już niedaleko (1986)

Przypisy

Bibliografia

• Mariusz Dmochowski w bazie filmpolski.pl
• Mariusz Dmochowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Mariusz Dmochowski w bazie IMDb (ang.)
• Mariusz Dmochowski w bazie Filmweb
• Szkic – esej: Mariusz Dmochowski – geniusz tajonej wrażliwości [w:] Marek Różycki jr. Artystyczny Bazar Różyckiego, Oficyna Wydawnicza Rafał Brzeziński /rafalbrzezinski.info/, 2016 – rozmowy, szkice i felietony z- i o najwybitniejszych twórcach kultury i sztuki, ss. 451 ISBN 978-83-65078-10-0

Linki zewnętrzne

• Mariusz Dmochowski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Mariusz Dmochowski w bazie Akademii Polskiego Filmu
• Mariusz Dmochowski na zdjęciach w bibliotece Polona