Mariusz Wołos

Mariusz Wołos
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1968
Koszalin

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia Polski i powszechna XIX i XX wieku
Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Doktorat

30 czerwca 1997

Habilitacja

20 grudnia 2004

Profesura

27 marca 2014

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

prorektor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (2016–2020)
Odznaczenia
Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości

Mariusz Wołos (ur. 16 sierpnia 1968 w Koszalinie) – polski historyk i eseista, profesor nauk humanistycznych, pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i Instytutu Historii PAN w Warszawie.

Życiorys

Jest absolwentem studiów historycznych (specjalność archiwalna) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1992), gdzie się doktoryzował w 1997 na Wydziale Nauk Historycznych na podstawie rozprawy pt. Alfred Chłapowski – poseł i ambasador Rzeczypospolitej we Francji w l. 1924-1936. Studium z dziejów stosunków polsko-francuskich. W 2004 na tym samym Wydziale uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Francja – ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924-1932.

W 2014 uzyskał tytuł naukowy profesora[1].

Pracował jako asystent, adiunkt, następnie profesor nadzwyczajny w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu od 1 października 1993 do 31 maja 2011. Od 1 stycznia 2006 pracuje na stanowisku docenta, a obecnie profesora nadzwyczajnego w Instytucie Historii PAN w Warszawie. Od 1 października 2011 był zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Katedrze Historii Najnowszej Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Od 2015 r. był kierownikiem Katedry Najnowszej Historii Powszechnej w tymże Instytucie. Od 1 maja 2016 jest zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego. Obecnie pełni funkcję kierownika Katedry Historii Najnowszej.

W latach 2004-2005 był zastępcą dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki UMK, a w latach 2005-2007 prodziekanem Wydziału Nauk Historycznych UMK w Toruniu. Od 1 sierpnia 2007 do 31 lipca 2011 był dyrektorem Stacji Naukowej PAN w Moskwie i Stałym Przedstawicielem PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk. W kadencji 2016-2020 pełnił funkcję prorektora ds. nauki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie[2].

Pełni funkcję przewodniczącego polsko – rosyjskiej komisji dwustronnej do spraw doskonalenia treści podręczników szkolnych historii[3].

W latach 2015-2021 był redaktorem naczelnym periodyku naukowego "Res Gestae. Czasopismo Historyczne"[4].

30 sierpnia 2013 r. został powołany na członka sześcioosobowej Rady Naukowej ds. Historycznych – organu doradczego przy ministrze spraw zagranicznych[5]. Funkcję tę pełnił do rozwiązania Rady w lipcu 2016 r.

Był członkiem i sekretarzem naukowym Prezydium Komitetu Nauk Historycznych PAN w kadencji 2015-2019[6].

W 2019 został członkiem Rady Doskonałości Naukowej I kadencji[7].

Od 2017 r. jest członkiem Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych[8].

Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Toruńskiego Towarzystwa Naukowego, Rady Naukowej Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie, Association internationale d’histoire contemporaine de l’Europe z siedzibą w Strasburgu i Genewie. Utrzymuje stałą współpracę z ośrodkami naukowymi na terenie Rosji, Francji, Austrii, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.

W 2013 r. otrzymał Nagrodę KLIO w kategorii "monografia naukowa" za książkę pt. O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925-1926. Ta sama praca została też uznana za książkę miesiąca przez Magazyn Literacki „Książki” i była nominowana w plebiscycie na "Książkę Historyczną Roku"[9]. W 2018 r. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce przyznał mu nagrodę Wacław Jędrzejewicz History Medal "za wybitne osiągnięcia w dziedzinie historii, a szczególnie badań dotyczących okresu XX-lecia Międzywojennego w Polsce"[10]. W 2021 r. otrzymał wraz z Markiem Kornatem nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych w kategorii „Najlepsza publikacja w języku polskim z zakresu historii polskiej dyplomacji” za monografię pt. Józef Beck. Biografia[11].

Specjalizuje się w historii dyplomacji, historii II Rzeczypospolitej, sowietologii, biografistyce, współczesnej historiografii rosyjskiej i polskiej. Jest badaczem mniejszości narodowych w Polsce i Europie.

Prowadził wykłady gościnne w Université Michel de Montaigne – Bordeaux 3 we Francji i Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Humanistycznym w Moskwie, pełnił funkcję tutora w Les Ecoles Militaires Saint-Cyr – Coëtquidan (Francja).

Autor około 250 publikacji naukowych i około 100 publikacji popularnonaukowych ogłoszonych w językach polskim, angielskim, niemieckim, francuskim, rosyjskim i włoskim[12][13]. W 2012 roku został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej[13], a w 2021 roku Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[14]

Wybrane publikacje

Książki

  • Alfred Chłapowski (1874-1940). Biografia ambasadora Polski we Francji, Toruń 1999 [dodruk: 2001], 342 s.
  • Generał dywizji Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Biografia wojskowa, Toruń 2000 [dodruk: 2008], 160 s.
  • Francja-ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924-1932, Toruń 2004, 674 s.
  • Треугольник Москва-Варшава-Берлин. Очерки истории советско-польско-германских отношений в 1918-1939 гг., Санкт-Петербург 2011, 220 s. (wspólnie z Julią Kantor).
  • O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925-1926, Kraków 2013, 462 s.
  • "Ojczyźnie służy". Damian Stanisław Wandycz (1892-1974), Bełchatów-Kraków-Warszawa 2015, 303 s.
  • Przerwana droga do Niepodległej. Kazimierz Piątek "Herwin" (1886-1915), Warszawa 2016, 340 s.
  • Józef Beck. Biografia, Kraków 2020, 1152 s. (wspólnie z Markiem Kornatem).

Redakcje, współredakcje, edycje źródeł

  • Nad Bałtykiem. W kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Mieczysławowi Wojciechowskiemu, zbiór studiów pod redakcją Zbigniewa Karpusa, Jarosława Kłaczkowa i Mariusza Wołosa, Toruń 2005, 1258 s.
  • Z dziejów chrześcijaństwa. Studia, szkice i materiały, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Kurlendy i Mariusza Wołosa, t. I, Poznań 2007, 148 s.
  • Polskie Dokumenty Dyplomatyczne. 1931, red. Mariusz Wołos, Warszawa 2008, LI + 852 s.
  • Organizacje młodzieżowe w XX wieku. Struktury, ideologia, działalność, pod red. Patryka Tomaszewskiego i Mariusza Wołosa, Toruń 2008, ss. 366.
  • Polska bez Marszałka. Dylematy piłsudczyków po 1935 roku, zbiór studiów pod red. Mariusza Wołosa i Krzysztofa Kani, Toruń 2008, 429 s.
  • Революционная Россия 1917 г. и польский вопрос. Новые источники, новые взгляды. Сборник статей, ответственные ред. Мариуш Волос и Александр Орехов, Москва 2009, 335 s.
  • Мюнхенское соглашение 1938 года: история и современность. Сборник статей, pед. Наталья С. Лебедева, Мариуш Волос, составитель: Юрий М. Коршунов, Москва 2009, 429 s.
  • Русско-польские языковые, литературные и культурные контакты, ответственные редакторы: Стефан Гжибовский, Виктор Хорев, Мариуш Волос, Москва 2009, 336 s.
  • Польские исследователи Сибири, ответственные редакторы: Болеслав Сергеевич Шостакович, Мариуш Волос, Петр Глушковский, Санкт-Петербург 2011, 168 s.
  • Народы Габсбургской монархии в 1914-1920 гг.: от национальных движений к созданию национальных государств, t. I, отв. ред.: Мариуш Волос, Григорий Шкундин, Москва 2012, 456 s. + 45 ilustracji i 4 mapy.
  • Z dziejów chrześcijaństwa. Studia, szkice i materiały, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Kurlendy i Mariusza Wołosa, t. II, Poznań 2012, 292 s.
  • Проблемы российско-польской истории и культурный диалог. Материалы Международной научной конференции (Новосибирск, 23-24 апреля 2013 г.), отв. ред. Мариуш Волос, Наталья Петровна Матханова, Новосибирск 2013, 576 s.
  • Wiek nienawiści, studia pod red. Edmunda Dmitrówa, Jerzego Eislera, Mirosława Filipowicza, Mariusza Wołosa i Grzegorza P. Bąbiaka, Warszawa 2014, 479 s.
  • Bolesław Wicherkiewicz und die polnische Frage im Jahr 1915 / Bolesław Wicherkiewicz i jego wizja sprawy polskiej w 1915 roku, herausgegeben von/wydali Bogusław Dybaś, Rudolf Jaworski, Mariusz Wołos, Wien/Wiedeń 2016, 194 s.
  • Polonais et Roumains dans la Première Guerre mondiale. Études et essais, sous la direction de Marek Kornat, Małgorzata Willaume et Mariusz Wołos, Kraków 2017, 147 s.
  • Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 1: Polska między Rosją „białą” a „czerwoną” (listopad 1918 – marzec 1921), Warszawa 2020, LXXXVII + 751 s.
  • Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 2: Poszukiwanie normalizacji (kwiecień 1921 – maj 1926), Warszawa 2020, 950 s.

Przypisy

  1. ↑ Prezydent wręczył nominacje 67 profesorom | Aktualności o polskiej nauce, badaniach, wydarzeniach, polskich uczelniach i instytutach badawczych, naukawpolsce.pap.pl [dostęp 2016-02-06].
  2. ↑ Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, www.up.krakow.pl [dostęp 2016-05-02].
  3. ↑ Powszechny Zjazd Historyków Polskich » Panel przewodniczących komisji dwustronnych do spraw doskonalenia treści podręczników szkolnych historii, pthszczecin.pl [dostęp 2016-03-05].
  4. ↑ Zespół redakcyjny, resgestae.up.krakow.pl [dostęp 2016-03-05].
  5. ↑ Posiedzenie Rady Naukowej ds. Historycznych, www.msz.gov.pl [dostęp 2016-03-05].
  6. ↑ Administrator, Prezydium, knh.pan.pl [dostęp 2016-04-09].
  7. ↑ Lista kandydatów wybranych na członków RDN, odrębna dla każdej dyscypliny, zawierająca nazwiska i imiona wybranych kandydatów wraz z nazwami podmiotów ich zgłaszających. konstytucjadlanauki.gov.pl. [dostęp 2019-05-25].
  8. ↑ Wznowienie działalności Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych, www.msz.gov.pl [dostęp 2018-04-17] (pol.).
  9. ↑ WL, Nagroda „KLIO” dla prof. Mariusza Wołosa!, www.wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2016-04-09].
  10. ↑ Gala Nagród Instytutu Piłsudskiego 2018, Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku [dostęp 2020-01-16] (pol.).
  11. ↑ Wyniki Konkursu Historycznego Ministra Spraw Zagranicznych - Ministerstwo Spraw Zagranicznych - Portal Gov.pl, Ministerstwo Spraw Zagranicznych [dostęp 2021-12-26] (pol.).
  12. ↑ Pracownicy | Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN – Instytut Historii PAN, ihpan.edu.pl [dostęp 2018-04-17] (pol.).
  13. ↑ a b Pracownicy IHiA UP - Mariusz Wołos. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Historii i Archiwistyki. [dostęp 2020-01-16]. (pol.).
  14. ↑ Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości dla prof. dr. hab. Mariusza Wołosa - Uniwersytet Pedagogiczny, www.up.krakow.pl, 15 listopada 2021 [dostęp 2021-11-17].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Medal Stulecia Odzyskanej Niepodl BAR.svg
Baretka: Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.