Marko Bezruczko

Marko Bezruczko
Марко Безручко
Ilustracja
generał-chorąży generał-chorąży
Data i miejsce urodzenia

31 października 1893
Tokmak, gubernia taurydzka, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

10 lutego 1944
Warszawa, Polska pod okupacją III Rzeszy

Przebieg służby
Siły zbrojne

Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Coat of Arms of UNR-1.svg Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa, wojna sowiecko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Symona Petlury Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Broń Złota „Za Waleczność”
Symon Petlura i oficerowie armii URL wychodzą z Soboru Sofijskiego. Kijów, 23 maja 1920. Marko Bezruczko w środku, na pierwszym planie
Grób Marka Bezruczki na cmentarzu prawosławnym w Warszawie

Marko Bezruczko, ukr. Марко Безручко (ur. 31 października 1893 w Tokmaku[1], zm. 10 lutego 1944 w Warszawie) – generał chorąży Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Życiorys

W 1912 podjął studia w Mikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego, którą ukończył w 1914. W 1918 jako oficer Sztabu Generalnego kierował I Oddziałem Armii URL. W 1919 szef sztabu Samodzielnego Korpusu Strzelców Siczowych. W wojnie polsko-bolszewickiej w stopniu pułkownika, dowódca 6 Siczowej Dywizji Strzelców Armii URL. 7 maja 1920 dowodzona przez niego 6 dywizja, wraz z wojskami polskimi zajęła Kijów. Dowodził obroną Zamościa przed Armią Czerwoną, uczestniczył w rozbiciu Armii Konnej Budionnego w bitwie pod Komarowem. 5 października 1920 awansowany do stopnia generała chorążego Armii URL. W 1921–1924 członek Wyższej Rady Wojennej URL.

W 1921 był ukraińskim komendantem Obozu Internowania nr 6 w Aleksandrowie Kujawskim[2].

W latach 30. był przewodniczącym Ukraińskiego Towarzystwa Wojskowo-Historycznego w Warszawie. Pochowany na cmentarzu prawosławnym na warszawskiej Woli.

Od 2018 jest patronem ronda na wrocławskich Stabłowicach[3].

Od 2020 jest patronem skweru na warszawskiej Woli, niedaleko miejsca pochówku[4] oraz w Koszalinie[5] i w Gdańsku[6][7].

Przypisy

  1. Марко Безручко. Військовий діяч, генерал-хорунжий Армії УНР
  2. A. Bieroza, Kozacki Kurhan w Aleksandrowie Kujawskim, "Polski Żołnierz Prawosławny", nr 3 (65), lipiec-sierpień-wrzesień 2010, ISSN 1233-7587, s.9
  3. Akty Prawne, uchwaly.um.wroc.pl [dostęp 2019-05-01].
  4. Twoje-Miasto Sp, Ukraiński generał patronem skweru na Woli, warszawa.twoje-miasto.pl [dostęp 2020-08-12] (pol.).
  5. Sergij Porowczuk za TVP, W Koszalinie pojawił się skwer Marka Bezruczki, jagiellonia.org [dostęp 2020-11-19] (pol.).
  6. Oliwa ma skwer Marka Bezruczki, media.gdansk.pl, 26 listopada 2020 [dostęp 2020-11-26] (pol.).
  7. Odsłonięto tablicę z nazwą skweru im. gen. Marka Bezruczki. staraoliwa.pl, 2021-05-09. [dostęp 2021-05-10]. (pol.).

Bibliografia

  • Марко Безручко w: Енциклопедія історії України: Т. 1. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. - Київ 2003, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2
  • Robert Potocki, Idea restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920-1939), Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 1999; ISBN 83-85854-46-0, rozdziały książki dotyczące wojny 1920 i planów strategicznych tworzenia armii URL w latach trzydziestych: [1]
  • Waldemar Bałda, Generał Marko Bezruczko. Symbol polsko-ukraińskiego braterstwa broni

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
RUS Order św. Włodzimierza (baretka).svg
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
RUS Order św. Stanisława (baretka).svg
Baretka Orderu św. Stanisława.
RUS Order św. Jerzego (baretka).png
Baretka Orderu św. Jerzego
Marek bezruczko grób cmentarz prawosławny na woli.JPG
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób gen. Marka Bezruczki z armii Ukraińskiej Republiki Ludowej na cmentarzu prawosławnym w Warszawie
Cross of Symon Petliura ribbon bar.svg
Хрест Симона Петлюри (стрічка)
Coat of Arms of UNR-1.svg
Autor: Alex Tora, Licencja: CC BY-SA 2.1 jp
Coat of arms of UNR
12 УНР 30-03-1920 Генерал-хорунжий.svg
Відзнака ступені Генерал-хорунжого, встанoвлена наказoм ГУ ВУНР ч. 16 від 30 березня 1920 р.
Marko Bezruczko 1934.jpg
Marko Bezruchko (1883-1944) General of Ukrainian People's Republic. From 1921 lived in emigration in Warsaw, Poland
Petlura Bezruczko 1920.jpg
Officers of Army of Ukrainian People's Republic during Polish-Soviet War. In centre Col. Marko Bezruchko, Symon Petlura on the right