Markowice (województwo kujawsko-pomorskie)

Artykuł

52°42′29″N 18°12′59″E

- błąd

38 m

WD

52°42'0.0"N, 18°13'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

947 m

Markowice
wieś
Ilustracja
Klasztor pokarmelitański
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

mogileński

Gmina

Strzelno

Liczba ludności (III 2011)

586[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

88-320[2]

Tablice rejestracyjne

CMG

SIMC

0096514

Położenie na mapie gminy Strzelno
Mapa konturowa gminy Strzelno, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Markowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu mogileńskiego
Mapa konturowa powiatu mogileńskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Markowice”
Ziemia52°42′29″N 18°12′59″E/52,708056 18,216389

Markowicewieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Strzelno. Wzmiankowana po raz pierwszy w XIV wieku.

Podział administracyjny

Barokowy ołtarz główny kościoła w Markowicach

W latach 1954-1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Markowice, po jej likwidacji w gromadzie Strzelno Klasztorne. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 586 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Strzelno.

Historia

Dwór w Markowicach około 1860, Alexander Duncker

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1215 roku. Była to własność rycerska Markowskich. Kolejni właściciele: Bardzcy, Żychlińscy, Skarbek-Malczewscy, Kościesza-Kosomowscy, Zielińscy, Sumińscy, von Wilamitzowie-Moellendorffowie, von Heydebreckowie. Tutaj znajduje się ,,Kujawska Częstochowa" - Sanktuarium Maryjne Matki Boskiej Markowickiej Królowej Miłości i Pokoju Pani Kujaw, niegdyś pod opieką Karmelitów Trzewiczkowych, następnie Ojców Oblatów Maryi Niepokalanej, a obecnie księży diecezjalnych. W okresie zaborów znajdowała się tutaj siedziba dominium Wilamowitzów-Moellendorff i niewielka posiadłość Jaskólskich, jak również wieś włościanska. Dawniej obecna wieś Wymysłowice (dawne Gaj i Wymysłowo) oraz jej część Wymysłowo było częścią Markowic. 8 września 1939 do posiadającej mieszaną, polsko-niemiecką ludność wsi wkroczył 10-osobowy oddział Wehrmachtu. W godzinach popołudniowych został on zaatakowany przez polskich mieszkańców wsi za pomocą broni białej i broni krótkiej. Niemiecka ludność Markowic wraz z częścią żołnierzy uciekła na pola otaczające wieś, gdzie zostali otoczeni przez nadciągający ze Strzelna oddział Wojska Polskiego. Wszyscy żołnierze niemieccy zginęli w walce bądź zostali rozstrzelani, zamordowano również prawie całą niemiecką ludność wsi. Przeżyła jedna osoba, która schroniła się w klasztorze, oraz ci Niemcy, którzy tego dnia nie znajdowali się we wsi (w tym: mistrz Polski w wioślarstwie, Ewald Reich oraz właścicielka miejscowych dóbr, Hildegarda von Heydebreck wraz z córkami). Wieczorem podłożono ogień pod pałac ziemiański von Heydebrecków, niszcząc go całkowicie. 12 września 1939 wieś została zajęta przez wojska niemieckie. Mimo zgromadzenia 126 tutejszych mężczyzn przed plutonem egzekucyjnym, Niemcy zrezygnowali z egzekucji. Markowice zostały poddane szczególnie ostremu reżimowi administracyjnemu. W październiku 1939 usunięto z klasztoru zakonników, zamieniając kompleks w szkołę niemiecką. Szacuje się, że do połowy roku 1945 zostało zamordowanych bądź zaginęło 32 mieszkańców Markowic i okolic, w tym 15 oblatów z klasztoru[3][4].

Po wojnie funkcjonowało tutaj PGR Markowice, a w nim ferma bydła.

Z dniem 30 sierpnia 2013 Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej ukończyli swoją posługę, przez co opuścili Markowice. Kustoszami Sanktuarium zostają księża diecezjalni z archidiecezji gnieźnieńskiej.

W 2014 roku podczas budowy obwodnicy Inowrocławia odkryto tutaj wczesnośredniowieczne cmentarzysko rzędowe z VII-IX wieku.

16 listopada 2018 otworzono węzeł Markowice na nowym odcinku drogi krajowej 15/25[5].

Zabytki

  • Barokowy zespół klasztorny karmelitów trzewiczkowych (w latach 1926-2013 Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej). Kościół w pierwotnym kształcie ukończono w roku 1710, w latach 1754-1764 dobudowano wieżę, w roku 1777 przeorientowano (prezbiterium przeniesiono z części wschodniej do zachodniej), w związku z czym przebudowano wnętrze. We wnętrzu ołtarze późnobarokowe i rokokowe, w ołtarzu głównym późnogotycka figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem z lat 1470-1480 (autentyczna jest jedynie górna część rzeźby - popiersie Matki Boskiej i Dzieciątko, resztę uzupełniono w roku 1948), koronowana w roku 1965. Klasztor zbudowany w latach 1767-1774
  • Barokowa kolumna z krucyfiksem, z XVIII w.

Urodzeni w Markowicach

Zobacz też

  • Markowice

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 775 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Cudowna Madonna w Markowicach. Gazeta Pomorska. [dostęp 2010-06-02]. (pol.).
  4. Lojalni sąsiedzi czy wrogowie? Inowrocławscy Niemcy u progu II wojny światowej. Uczyć się z historii. [dostęp 2010-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-01)]. (pol.).
  5. Wyborcza.pl, bydgoszcz.wyborcza.pl [dostęp 2018-11-18].

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Markowice church interior.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Wnętrze kościoła w Markowicach
SM Markowice Kościół Nawiedzenia NMP ID 602342.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Markowice, zespół klasztorny karmelitów trzewiczkowych
Mogilno County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Mogilno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 52.85 N
  • S: 52.47 N
  • W: 17.77 E
  • E: 18.37 E
Strzelno (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Strzelno, Polska