Mars 1
Makieta Marsa 1 w moskiewskim muzeum | |
Inne nazwy | Sputnik 23, 1962 Beta Nu 3, Mars 2MV-4 2, S00450 (S00448) |
---|---|
Indeks COSPAR | 1962-061A |
Rakieta nośna | |
Miejsce startu | |
Cel misji | |
Orbita (docelowa, początkowa) | |
Okrążane ciało niebieskie | |
Perycentrum | 0,924 au |
Apocentrum | 1,604 au |
Okres obiegu | 519 d |
Nachylenie | 2,68° |
Czas trwania | |
Początek misji | 1 listopada 1962 (16:14:16 UTC) |
Koniec misji | 21 marca 1963 |
Wymiary | |
Wymiary | dł. 3,3 m × śr. 1 m × rozp. 4 m |
Masa całkowita | 893,5 kg |
Mars 1 – automatyczna międzyplanetarna sonda wystrzelona w kierunku Marsa 1 listopada 1962 przez Związek Radziecki. 21 marca 1963, w odległości 106 760 000 km od Ziemi, stracono kontakt z pojazdem. Sonda zbliżyła się do Marsa na odległość 193 000 km 19 czerwca 1963. Następnie weszła na orbitę heliocentryczną. Był to pierwszy statek kosmiczny, który dotarł w pobliże Marsa.
Opis misji
Mars 1 był automatyczną sondą wystrzeloną w kierunku Marsa i mającą zbliżyć się do niego na odległość 11 000 km. Po opuszczeniu orbity okołoziemskiej statek oddzielił się od 4. stopnia rakiety i rozłożył panele słoneczne. Pomiary telemetryczne wykazały przeciek w jednym z zaworów gazowych systemu orientacji, a zadanie to zostało przełożone na stabilizację żyroskopową. Łącznie odebrano 61 transmisji radiowych, początkowo co 2 dni, potem co 5, zawierających bardzo dużo danych o przestrzeni międzyplanetarnej. W dniu 21 marca 1963, kiedy statek był w odległości 106 760 000 km od Ziemi, utracono z nim łączność. Prawdopodobnie na skutek awarii w systemie orientacji przestrzennej statku. Największe zbliżenie do Marsa nastąpiło 19 czerwca 1963, na odległość 193 000 km. Potem statek wszedł na orbitę okołosłoneczną.
Mars 1 został zbudowany na bazie statku Wenera. Miał kształt cylindra o długości 3,3 m i 1 metra średnicy. Szerokość statku (z panelami słonecznymi i grzejnikami) wynosiła 4 metry. Cylinder dzielił się na dwie części. Górne 2,7 m stanowiło moduł orbitalny zawierający pokładowy system napędowy i kierujący. Moduł eksperymentów, zawierający przyrządy naukowe mieścił się w dolnych 60 cm cylindra. Paraboliczna antena 1,7 m o wysokim zysku była używana do komunikacji wraz z anteną wielokierunkową i semikierunkową. Energię elektryczną dostarczały dwa panele ogniw słonecznych o powierzchni całkowitej 2,6 m² zamontowane po przeciwnych stronach statku. Energię gromadzono w akumulatorze niklowo-kadmowym o pojemności 42 Ah.
Komunikacja odbywała się na falach centymetrowych poprzez antenę o dużym zysku. Jej uzupełnieniem był nadajnik fal metrowych wykorzystujący antenę wielokierunkową. Nadajnik fal 8 cm, zamontowany w module naukowym, miał transmitować obrazy TV. Umieszczony w tym samym miejscu nadajnik impulsowy fal 5 cm służył do wyznaczania odległości sondy od Ziemi. Kontrola temperatury odbywała się poprzez używanie gazów chłodzących i półsferycznych grzejników zamontowanych na końcach paneli słonecznych.
Próbnik rejestrował uderzenie jednego mikrometeoroidu na około 2 minuty, na wysokości od 6000 do 40 000 km, podczas deszczu Taurydów. Podobną wartość zarejestrował w przestrzeni międzyplanetarnej (odl. 20-40 mln km). Pole magnetyczne wynosiło 3-4 nT, w szczytach (przestrzeń międzyplanetarna, uderzenia wiatru słonecznego) 6-9 nT. Pomiary promieni kosmicznych wykazały podwojenie ich ilości od 1959. Wykryto i potwierdzono wielkość pasów radiacyjnych wokół Ziemi.
Ładunek naukowy
- Magnetometr
- Wyposażenie do wykonywania zdjęć TV
- Spektrorefleksometr
- Czujniki promieniowania
- Spektrograf
- Instrument do badania mikrometeoroidów
Cele naukowe
- Wykonanie zdjęć Marsa
- Pomiary promieniowania kosmicznego
- Rejestrowanie mikrometeoroidów
- Pomiary pola magnetycznego Marsa
- Rejestracja składu atmosfery, z ewentualnymi związkami organicznymi włącznie
Zobacz też
Bibliografia
- NSSDC Master Catalog (ang.)
Linki zewnętrzne
- Baza Danych o Obiektach Wyniesionych w Kosmos. statki-kosmiczne.black.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-08)]. (pol.)
- Jonathan's Space Home Page (ang.)
Media użyte na tej stronie
Original Caption Released with NASA Image:
Autor: Armael, Licencja: CC0
Mockup (1:3) of the spacecraft Mars 1 at Memorial Museum of Astronautics (Moscow).