Mars 5

Mars 5
ilustracja
Inne nazwyM-73 No.53S
Zaangażowani ZSRR
Indeks COSPAR1973-049A
Rakieta nośnaProton K/D
Miejsce startuBajkonur, Kazachska SRR
Cel misjiMars
Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskieMars
Perycentrum1755 km[1]
Apocentrum32 555 km[1]
Okres obiegu24,88 h[1]
Nachylenie35,33[1]°
Mimośród0,7493[1]
Czas trwania
Początek misji25 lipca 1973 (18:55:48 UTC)
Koniec misji28 lutego 1974
Wymiary
Masa całkowita3440[1] kg

Mars 5 (ros. Марс 5) – radziecka sonda kosmiczna wysłana w ramach programu Mars cztery dni po sondzie Mars 4 z podobnym zadaniem. Należała do typu M-73, podobnie jak trzy inne wystrzelone w 1973 roku sondy: Mars 4, Mars 6 i Mars 7.

Misja

Wystrzelona 25 lipca 1973 roku sonda o masie 3440 kg w dniu 12 lutego 1974 roku została wprowadzona na orbitę okołomarsjańską o perycentrum 1760 km, a apocentrum 32 500 km. Nachylenie względem marsjańskiego równika wynosiło 35°. Jeden obieg dookoła Marsa dokonywała w ciągu 24 godzin i 53 minut, czyli w czasie niewiele dłuższym od doby marsjańskiej. W związku z tym sonda przesuwała się po tamtejszym „nieboskłonie” bardzo wolno, zaledwie o 3 stopnie na dobę. Badaniami objęto więc niewielki obszar Marsa. Obszar ten zaczynał się od pustyni Memnonia, ciągnął przez cieśninę Bosphorus, rejon Mare Erythaeum i Margaritifer Sinus, a kończył w okolicy Arabii.

Wkrótce po wejściu sondy na orbitę okołomarsjańską wykryto powolną dekompresję przedziału, w którym znajdowały się instrumenty naukowe, spowodowaną prawdopodobnie uderzeniem mikrometeoroidu. Z przeprowadzonych obliczeń wynikało, że przy takim tempie ucieczki powietrza sonda będzie działać przez około trzy tygodnie. W związku z tym program badań naukowych przyspieszono[2].

Aparatura sondy przeprowadziła badania składu atmosfery, pola magnetycznego, pola grawitacyjnego, promieniowania cieplnego oraz przekazała zdjęcia przy użyciu 2 kamer wyposażonych w filtry umożliwiające uzyskanie barwnych obrazów. Zdolność rozdzielcza wynosiła 100 m z odległości 2000 km. Za pomocą sondy otrzymano dane o temperaturze powierzchni Marsa. Maksymalna temperatura zmierzona w rejonie Claritas o godzinie 11:30 czasu miejscowego, wynosiła –1°C. Podczas zachodu Słońca obniżyła się do –43°C, a o godzinie 21 spadła do –73°C. Nie stwierdzono zależności między temperaturą a rzeźbą terenu (bardzo urozmaiconą w badanej okolicy)[3].

Jednym z zadań Marsa 5 było uzyskanie szczegółowych obrazów obszarów, na których miały osiąść lądowniki kolejnych próbników.

Ostatni kontakt z sondą nawiązano 28 lutego 1974, ciśnienie powietrza wewnątrz sondy spadło wtedy poniżej poziomu roboczego[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Mars 5 (ang.). W: NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2013-09-23].
  2. ↑ a b Asif A. Siddiqi: Deep Space Chronicle: A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958-2000 (ang.). W: Monographs in Aerospace History, No. 24 [on-line]. NASA History Office, 2002. s. 104. [dostęp 2013-09-23].
  3. ↑ Stanisław Brzostkiewicz: Czerwona planeta. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976, s. 122-123.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Misje na Marsa
Trwające
Orbitery
Lądowniki / Łaziki
Przeszłe
Przeloty
Orbitery
Lądowniki / Łaziki
Nieudane starty
Przyszłe misje
Przygotowywane
Proponowane
Zobacz też

Mars Viking 22e169.png

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m sonda nie przesłała danych lub uległa awarii w drodze do Marsa

Media użyte na tej stronie

Mars Viking 22e169.png

Original Caption Released with NASA Image:

Photo from Viking Lander 2 shows late-winter frost on the ground on Mars around the lander. The view is southeast over the top of Lander 2, and shows patches of frost around dark rocks. The surface is reddish-brown; the dark rocks vary in size from 10 centimeters (four inches) to 76 centimeters (30 inches) in diameter. This picture was obtained September 25, 1977. The frost deposits were detected for the first time 12 Martian days (sols) earlier in a black-and-white image. Color differences between the white frost and the reddish soil confirm that we are observing frost. The Lander Imaging Team is trying to determine if frost deposits routinely form due to cold night temperatures, then disappear during the warmer daytime. Preliminary analysis, however, indicates the frost was on the ground for some time and is disappearing over many days. That suggests to scientists that the frost is not frozen carbon dioxide (dry ice) but is more likely a carbon dioxide clathrate (six parts water to one part carbon dioxide). Detailed studies of the frost formation and disappearance, in conjunction with temperature measurements from the lander’s meteorology experiment, should be able to confirm or deny that hypothesis, scientists say.
Mars4.jpg
La sonde Mars 4.