Mart Saar

Mart Saar

Mart Saar (1932)
Data i miejsce urodzenia	16 września 1882 Hüpassaare, k. Vastemõisy
Pochodzenie	estońskie
Data i miejsce śmierci	28 października 1963 Tallinn
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, organista folklorysta, pedagog

Mart Saar (ur. 16 września 1882 w Hüpassaare koło Vastemõisy, zm. 28 października 1963 w Tallinnie)^[1] – estoński kompozytor, organista, folklorysta i pedagog.

Życiorys

Pierwsze lekcje muzyki otrzymał od ojca – z zawodu leśnika – który był też dobrym organistą i improwizatorem. Następnie jego nauczycielem muzyki w szkole parafialnej w Suure-Jaani był Joosep Kapp, ojciec kompozytora Artura Kappa^[2]. W latach 1901–1911 studiował w Konserwatorium Petersburskim grę organową u Louisa Homiliusa oraz kompozycję pod kierunkiem Nikołaja Rimskiego-Korsakowa i Anatolija Ladowa^[2][3].

Od 1911 wykładał w wyższej szkole muzycznej w Tartu. W 1921 przeniósł się do Tallinna, gdzie pracował jako organista i kompozytor oraz redaktor magazynu muzycznego „Muusikaleht”. W latach 1943–1956 wykładał kompozycję w Konserwatorium w Tallinnie. Wśród jego uczniów byli m.in. Ester Mägi i Jaan Rääts. Po 1956 całkowicie poświęcił się komponowaniu i folklorystyce^[2][3].

Twórczość

We wczesnym okresie swojej twórczości Saar był pod silnym wpływem muzyki modernistycznej. W pieśni solowej Must lind (Black Bird) można dostrzeć wyraźne wpływy ekspresjonizmu, w preludiach na fortepian – impresjonizmu. Najbardziej zaawansowanym modernistycznie był atonalny utwór fortepianowy Skizze z chromatycznie przełamaną klasyczną tonalnością^[1][2].

Potem Saar zwrócił się ku estońskiemu folklorowi. Tradycyjne pieśni ludowe, obfitujące w asonanse, aliteracje i nieregularne metrum, zafascynowały go tak dalece, że zaczął je gromadzić, analizować i katalogować. W tym celu odbył dwie wyprawy folklorystyczne w 1907 i 1910^[2].

Był miniaturzystą specjalizującym się w małych formach muzycznych. Skomponował około 350 pieśni chóralnych a cappella i 180 pieśni solowych^[2]. Wśród utworów instrumentalnych dominują utwory fortepianowe, których skomponował 120. Napisał też kilka większych kompozycji orkiestrowych, w tym kantaty^[1][2][4].

Saar jest uznawany za współautora (wraz z Cyrillusem Kreekiem) charakterystycznego estońskiego stylu chóralnego, opartego na nieregularnych rytmach estońskich pieśni ludowych^[4]. Razem z takimi kompozytorami estońskimi, jak Rudolf Tobias, Artur Kapp, Heino Eller i Cyrillus Kreek, miał istotny udział w kształtowaniu narodowej muzyki estońskiej^[2][3].

W 1972 otrzymał pośmiertnie tytuł Ludowego Artysty Estońskiej SRR, a w jego domu w Hüpassaare urządzono muzeum poświęcone jego życiu i twórczości^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Mart Humal: Saar, Mart. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. S. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

• NickN. Strimple NickN., Choral Music in the Twentieth Century, Pompton Plains: Amadeus Press, 2005, s. 164, ISBN 1-57467-074-3, via Google Book [dostęp 2018-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-07]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Mart Saar w AllMusic (ang.) (ang.)
• Dyskografia Mart Saar w MusicBrainz (ang.) (ang.)
• Mart Saar w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
• Mart Saar w Estonian Music Information Centre (ang.)