Marta (imię)

Marta – imię żeńskie pochodzenia semickiego. Wywodzi się z aramejskiego rzeczownika mar, mar(a)tha, marta, oznaczającego „pani domu, gospodyni, pani”^[1]. W Polsce po raz pierwszy zanotowano je w 1265 roku^[2]. Do dawnych zdrobnień zaliczała się np. Marusza (wsł., od wsł. Marchwa), oraz m.in. Marocha, Marsza, Marszka, Marucha, Maruchna, Maruszka (też od innych imion na Ma-, np. od Małgorzaty)^[3]. Istnieje ponad 10 świętych katolickich o tym imieniu.

Nie jest żeńskim odpowiednikiem łacińskiego imienia Marcin, którego odpowiednikiem jest Martyna.

Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Marta w 2017 r. zajmowała 50. miejsce w grupie imion żeńskich^[4]. W całej populacji Polek Marta zajmowała w 2017 r. 18. miejsce (287 239 nadań)^[5].

Imieniny

• 19 stycznia, jako wspomnienie św. Marty, wspominanej razem ze swoim mężem, św. Mariuszem, oraz synami – św. Audyfaksem i św. Abakukiem
• 23 lutego, jako wspomnienie św. Marty z Astorgi^[6]
• 18 marca, jako wspomnienie bł. Marty Le Bouteiller
• 5 lipca, jako wspomnienie św. Marty, matki św. Symeona Słupnika
• 29 lipca, jako wspomnienie św. Marty z Betanii
• 19 września, jako wspomnienie św. Marty, wspominanej razem ze św. Zuzanną

W niektórych kalendarzach można znaleźć datę 22 lutego, która zaczęła funkcjonować w oderwaniu od tradycji obchodzenia imienin w dniach wspomnień świętych i błogosławionych. Ze względu na bliskość wspomnienia św. Marty z Astorgi należy sądzić, iż chodzi o błędną datę wspomnienia tej świętej, powielaną w kolejnych kalendarzach; być może jednak doszło do zniekształcenia imienia Marolda, obchodzącego imieniny 22 lutego.

Znane osoby noszące imię Marta

Święte o imieniu Marta:

• Marta z Betanii – siostra Marii i Łazarza

Błogosławione o imieniu Marta:

• Marta Wiecka – siostra miłosierdzia, szarytka

Pozostałe osoby:

• Marta Ludwika – norweska księżniczka
• Martha Argerich – argentyńska pianistka
• Marta Bartel – polska szachistka
• Marta Bassino – włoska narciarka alpejska
• Martha Beck – amerykańska seryjna morderczyni
• Marta Bernadotte – szwedzka księżniczka, na której cześć fragment wybrzeża Antarktydy nazwano Wybrzeżem Księżniczki Marty
• Marta Bijan – polska piosenkarka
• Marta Bizoń – polska aktorka
• Marta Bogdanowicz – polska psycholog kliniczny dziecięcy
• Marta Bryła – polska aktorka
• Marta Burbianka – polska historyczka, bibliotekarka, badacz drukarstwa; działaczka polonijna i oświatowa
• Marta Burdynowicz – polska aktorka i piosenkarka
• Marta Chodorowska – polska aktorka
• Martha Coolidge – amerykańska reżyser filmowa
• Marta Cugier – polska piosenkarka
• Marta Cywińska – polska pisarka, poetka, tłumaczka
• Martha Dandridge Custis Washington – amerykańska pierwsza dama, żona pierwszego prezydenta George’a Washingtona
• Marta Dobecka – polska aktorka
• Marta Domachowska – polska tenisistka
• Marta Domínguez – hiszpańska lekkoatletka
• Marta Dziadura – polska pięcioboistka
• Marta Dzido – polska pisarka, reżyserka
• Mártha Eggerth – węgierska śpiewaczka, żona Jana Kiepury
• Marta Fox – polska poetka, powieściopisarka i eseistka
• Marta Gałuszewska – polska piosenkarka
• Marta Górnicka – polska piosenkarka
• Martha Graham – amerykańska tancerka, choreograf, pedagog, jedna z najważniejszych prekursorek tańca współczesnego
• Marta Grzywacz – polska dziennikarka
• Marta Guzowska – polska pisarka i archeolog
• Marta Jankowska – polska aktorka
• Marta Kielczyk – polska dziennikarka
• Marta Kleszczyńska – polska sztangistka
• Marta Klubowicz – polska aktorka teatralna i filmowa
• Marta Kubišová – czeska piosenkarka, jedna z najpopularniejszych czeskich artystek lat 60., sygnatariuszka Karty 77
• Marthe Kristoffersen – norweska biegaczka narciarska
• Marta Kwiecień – polska modelka, Miss Polonia 1999
• Marta Lipińska – polska aktorka
• Martha Daniell Logan – autorka pierwszej amerykańskiej rozprawy o ogrodnictwie
• Marta Manowska – polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna
• Marta Markiewicz – polska piosenkarka
• Marta Matyjasik – zwyciężczyni konkursu Miss Polonia 2002
• Márta Mészáros – węgierska reżyser filmowa
• Marta Michna – polska szachistka
• Marta Mizuro – polska krytyk literacka
• Marta Najfeld – polska pilotka, dwukrotna kobieca szybowcowa rekordzistka świata w prędkości przelotu po trasie trójkąta o długości 100 km
• Marta Nieradkiewicz – polska aktorka
• Marta Obregón – hiszpańska Służebnica Boża
• Marte Olsbu – norweska biahtlonistka
• Martha M. Place – amerykańska morderczy, pierwsza kobieta z 26 ogółem straconych na krześle elektrycznym
• Martha Scott – amerykańska aktorka
• Marta Stebnicka – polska aktorka, pieśniarka, reżyser teatralny
• Martha Stewart – amerykańska osobowość telewizyjna
• Marta Ścisłowicz – polska aktorka
• Marta Tomaszewska – polska pisarka, poetka i autorka słuchowisk radiowych
• Marta Vieira da Silva – brazylijska futbolistka
• Marta Walczykiewicz – polska kajakarka
• Marta Wiśniewska – polska tancerka i piosenkarka, znana jako Mandaryna
• Marta Wojciechowska – znana jako Martyna Wojciechowska, polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna
• Marta Wykupil – polska judoczka
• Marta Żmuda Trzebiatowska – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna

Postaci fikcyjne o tym imieniu:

• Marta Bellan – pseudonim spółki autorskiej Zbigniewa Adrjańskiego i Zbigniewa Kaszkura, którzy pisali m.in. dla Czesława Niemena, Trubadurów, Niebiesko-Czarnych, Czerwonych Gitar, Anny Jantar i wielu innych
• Marta Mostowiak – jedna z głównych postaci z serialu M jak miłość
• Marta Walawska – jedna z głównych postaci z serialu Barwy szczęścia
• Marta – pies z serialu animowanego Marta mówi

Zobacz też

• Sainte-Marthe (Eure) – miejscowość we Francji
• Sainte-Marthe (Lot i Garonna) – miejscowość we Francji
• Sauvagnat-Sainte-Marthe – miejscowość we Francji
• Santa Marta – miasto w północnej Kolumbii
• Sierra Nevada de Santa Marta – masyw górski w północnej Kolumbii
• Marta – miejscowość i gmina we Włoszech
• Santa Marta do Pinhal – portugalska gmina
• Santa Marta de Penaguião – miejscowość w Portugalii
• Martha’s Vineyard – wyspa u wybrzeży stanu Massachusetts
• Martha and the Vandellas – trio wokalne
• (205) Martha – planetoida

Przypisy