Martha Argerich
Martha Argerich, 2015. | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | muzyk |
Wydawnictwo | |
Odznaczenia | |
María Martha Argerich (ur. 5 czerwca 1941 w Buenos Aires[1]) – argentyńska pianistka.
Życiorys
Dzieciństwo spędziła w Buenos Aires. W wieku trzech lat rozpoczęła naukę gry na fortepianie. Mając 8 lat dała swój pierwszy koncert – wykonała I Koncert fortepianowy C-dur op. 15 Ludwiga van Beethovena. Rok później wykonywała XX Koncert fortepianowy d-moll KV 466 Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Suity francuskie BWV 812-817 Johanna Sebastiana Bacha.
W roku 1955 przeniosła się do Europy. Szkoliła się u Friedricha Guldy w Wiedniu oraz u Madeleine Lipatti i Nikity Magaloffa w Genewie. Międzynarodową karierę rozpoczęła w 1957 roku, gdy zdobyła pierwsze nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano i Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Genewie. Po tych sukcesach na 4 lata przerwała karierę i podjęła naukę u Stefana Askenasego.
W roku 1965 wygrała VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz zdobyła nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Rok później debiutowała w Stanach Zjednoczonych w nowojorskim Lincoln Center oraz nagrała swoją pierwszą płytę, na której znalazły się utwory Chopina, Brahmsa, Ravela, Prokofjewa i Liszta. W 1978 roku dała swój ostatni recital solo. Od tego czasu wykonuje przede wszystkim muzykę kameralną i koncerty.
W 1980 roku wywołała skandal, gdy opuściła jury X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina po tym, jak wyeliminowano Ivo Pogorelicia z półfinałów konkursu.
Uznanie zdobyła głównie dzięki nagraniom muzyki Chopina, Prokofjewa, Ravela, Rachmaninowa i Liszta. Nagrywa dla wielu wytwórni płytowych, przede wszystkim dla Deutsche Grammophon. W nagraniach towarzyszyli jej m.in.: Claudio Abbado, Charles Dutoit, Nelson Freire, Gidon Kremer, Mstisław Rostropowicz, Mischa Maisky.
23 października 2015 otrzymała doktorat honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach[2].
Odznaczenia
- 1996 – Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)[3]
- 2004 – Krzyż Komandorski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)[3]
- 2016 – Order Wschodzącego Słońca klasy Złote Promienie z Rozetą (Japonia)[4]
- 2018 – Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)[5]
- 2021 – Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (Polska)[6]
Życie prywatne
Trzykrotnie zamężna. Pierwszym mężem był kompozytor i dyrygent Robert Chen, z którym ma córkę Lydę, altowiolistkę. W latach 1969–1973 jej mężem był dyrygent Charles Dutoit, owocem tego związku jest córka Anne-Catherine. Dutoit i Martha Argerich w dalszym ciągu razem występują i nagrywają. Jej trzecim mężem był pianista Stephen Kovacevich, z którym ma córkę Stephanie.
Przypisy
- ↑ James Manheim , Martha Argerich Biography, AllMusic (ang.).
- ↑ Pianistka Martha Argerich doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w Katowicach, Wyborcza.pl, 23 października 2015 [dostęp 2015-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-26] .
- ↑ a b Martha Argerich. chopin2015.medici.tv. [dostęp 2022-11-27].
- ↑ アルゲリッチ 「旭日中綬章」受章. wmg.jp, 2016-11-04. [dostęp 2022-11-27]. (jap.).
- ↑ Argerich Maestro Maria Martha. quirinale.it. [dostęp 2022-11-27]. (wł.).
- ↑ M.P. z 2022 r. poz. 225
Linki zewnętrzne
- Nota biograficzna na stronie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. [dostęp 9 lipca 2011].
- Progetto Martha Argerich (ang. • wł.)
- Martha Argerich's Music. andrys.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-25)]. (ang.)
- Martha Argerich Videography (ang.)
- All about Martha Argerich (ang.)
- ISNI: 0000 0001 0935 0136
- VIAF: 110790549
- LCCN: n81125408
- GND: 123997631
- NDL: 00620277
- LIBRIS: 86lpsd4s57k3zp1
- BnF: 13890863x
- SUDOC: 06094076X
- SBN: LO1V142055
- NLA: 35587590
- NKC: js20020617023
- BNE: XX836187
- NTA: 070122466
- BIBSYS: 1027579
- CiNii: DA04027304
- PLWABN: 9810604830205606
- NUKAT: n2005106960
- J9U: 987007427659805171
- CANTIC: a19362651
- LNB: 000117430
- NSK: 000226739
- BNA: 000055047
- CONOR: 10927203
- BLBNB: 000550813
- KRNLK: KAC201607883
- LIH: LNB:23T;=su
- WorldCat: lccn-n81125408
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia).
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Komandor (od 2001).
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
(c) Casa Rosada (
Argentine pianist Martha Argerich.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .