Martha Gellhorn

Martha Gellhorn

Martha Gellhorn i Ernest Hemingway w towarzystwie chińskich oficerów, Chongqing, 1941
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1908 Saint Louis, Missouri
Data i miejsce śmierci	15 lutego 1998 Londyn, Wielka Brytania

Martha Gellhorn (ur. 8 listopada 1908 w Saint Louis, zm. 15 lutego 1998 w Londynie) – amerykańska dziennikarka, reporterka i korespondentka wojenna.

Życiorys

Martha Gellhorn urodziła się 8 listopada 1908 r. w St. Louis w rodzinie ginekologa George'a Gellhorna i działaczki feministycznej Edny Fischel. Uczęszczała do Bryn Mawr College, ale rzuciła szkołę w 1927 r. i rozpoczęła karierę dziennikarską. Jej pierwsze artykuły pojawiały się w The New Republic^[1][2], ale Gellhorn od początku planowała zostać korespondentem zagranicznym i w tym celu wyjechała do paryskiego biura United Press^[1].

Podczas pobytu w Europie zaangażowała się w ruch pacyfistyczny^[1]. W 1931 r. wróciła do St. Louis i podjęła pracę dla St. Louis Post-Dispatch jako reporter. W tym czasie zrealizowała cykl reportaży na amerykańskim Zachodzie oraz napisała powieść What Mad Pursuit (1934), która zwróciła uwagę Harry'ego Hopkinsa i skłoniła go do zatrudnienia jej^[2] w Federal Emergency Relief Administration, gdzie jej zadaniem było dokumentowanie wpływu Wielkiego Kryzysu na USA. Dzięki swoim raportom zwróciła na siebie uwagę Eleanor Roosevelt, a z czasem obie kobiety zostały przyjaciółmi. Ten okres pracy Gellhorn podsumowała w książce The Trouble I've Seen (1936)^[1].

W 1937 r. Gellhorn została przyjęta do Collier's Weekly i wysłana do Hiszpanii pogrążonej w wojnie domowej. Po wyjeździe z Hiszpanii podróżowała także po III Rzeszy, gdzie przygotowywała reportaże o Adolfie Hitlerze, a w 1938 r. odwiedziła Czechosłowację. Po wybuchu II wojny światowej podsumowała dotychczasowe podróże w książce A Stricken Field (1940), kontynuowała także pracę dla Collier's Weekly jako korespondent wojenny. Na potrzeby tej pracy wyjechała do Finlandii, Hongkongu, Birmy, Singapuru i Wielkiej Brytanii. Brała także udział w D-Day i wyzwalaniu obozu w Dachau. Podróże wojenne opisała w książce The Undefeated, którą wydano w 1945 roku^[1].

Po wojnie Gellhorn wyjechała z USA, które krytykowała za imperializm i mieszkała w różnych państwach, a w późniejszych latach osiadła w Wielkiej Brytanii^[2]. Pracowała dla Atlantic Monthly. Nadal pełniła rolę korespondentki wojennej, m.in. w czasie wojny wietnamskiej^[1] i wojny sześciodniowej. Relacjonowała także proces Adolfa Eichmanna, wojnę domową w Salwadorze i inwazję USA na Panamę. Jej ostatnią podróżą zagraniczną był wyjazd do Brazylii w pierwszej połowie lat 90. XX wieku, gdzie opisywała przemoc na ulicach miast^[2].

Gellhorn opublikowała wiele książek, m.in. zbiory reportaży wojennych (The Face of War, 1959), książkę poświęconą makkartyzmowi (The Lowest Trees Have Tops, 1967), wspomnienia z okresu małżeństwa z Ernestem Hemingwaiem (Travels With Myself and Another, 1978) i zbiór reportaży z czasów pokoju (The View From the Ground, 1988)^[1].

Cierpiała na raka wątroby i raka jajnika. Zmarła w Londynie 15 lutego 1998 roku po przyjęciu śmiertelnej dawki leków^[1].

Życie prywatne

W czasie pobytu w Paryżu poznała pisarza Bertranda de Jouvenel, za którego wyszła za mąż. Kwestia tego małżeństwa jest niejasna, być może Gellhorn i de Jouvenel jedynie udawali małżeństwo. Wątpliwości budzi bowiem jego rozwód z poprzednią żoną oraz kwestia następnych związków^[2].

Decyzję o wyjeździe do Hiszpanii podjęła pod wpływem przypadkowego spotkania z Ernestem Hemingwayem, który wybierał się wówczas do tego kraju. Wkrótce Gellhorn i Hemingway zostali kochankami^[2], w 1940 r. wzięli ślub. Małżeństwo rozpadło się w 1945 roku, a powodem były głównie spory o rolę Gellhorn w małżeństwie. Hemingway chciał, by żona została w domu, natomiast ona była zdecydowana kontynuować karierę reportera wojennego^[2].

W 1949 roku z włoskiego sierocińca (we Florencji) adoptowała 15-miesięcznego chłopca Sandro (na co dzień nazywanego "Sandy"), który otrzymał oficjalne nazwisko George Alexander Gellhorn^[3][4].

W 1953 roku wyszła za mąż po raz trzeci, za T.S. Matthewsa, redaktora Time'a, ale małżeństwo rozpadło się po 10 latach z powodu romansu męża. W późniejszych latach stała się krytyczna wobec idei małżeństwa^[2].

Przypisy