Martin Opitz

Martin Opitz

Martin Opitz (ur. 23 grudnia 1597 w Bolesławcu, zm. 20 sierpnia 1639 w Gdańsku) – niemiecki poeta i teoretyk literatury. Urodził się w rodzinie rzeźnika. Kształcił się w kalwińskim gimnazjum w Bytomiu Odrzańskim i już w 1617 napisał łacińską rozprawę Aristarchus sive de contemptu linguae teutonicae („Aristarchus, albo przeciw pogardzaniu językiem niemieckim”), w której wychwala zalety mowy niemieckiej i postuluje zastąpienie w poezji łaciny językiem niemieckim jako pięknym i kunsztownym.

Po ukończeniu gimnazjum, Opitz studiował we Frankfurcie nad Odrą i w Heidelbergu. W 1624 wydał dzieło swojego życia, którym była rozprawa pt. Buch von der Deutscher Poeterey (Księga o poetyce niemieckiej). Opitz nawoływał do wykwintności języka ojczystego i zarazem do unikania makaronizmów. Był również autorem libretta pierwszej opery w języku niemieckim – opartej na mitologicznym wątku Dafne Heinricha Schütza. Prawykonanie odbyło się 13 kwietnia 1627 na zamku Torgau. Muzyka napisana przez tego wybitnego kompozytora do tekstu Opitza zaginęła, jednak sam fakt napisania opery do tekstu niemieckiego w epoce, w której tworzono dzieła operowe jedynie z tekstem włoskim, wart jest odnotowania. Libretto Opitza zachowało się. Na karcie tytułowej poeta dedykuje swe dzieło m.in. „wysoko urodzonej księżnej Zofii Eleonorze von Sachsen” (jej ślub z Jerzym II landgrafem Hesji-Darmstadtu stał się okazją do napisania dzieła operowego z muzyką Schütza). Opitz tworzył także poezję dworską, panegiryki, poematy i drobne wiersze.

Weltliche und geistliche Dichtung (1888)

Aktywność twórcza przyniosła Opitzowi duże uznanie i w 1629 Opitz został członkiem elitarnego Towarzystwa Owocodajnego (Fruchtbringende Gesellschaft). Poeta zajmował się też polityką i dyplomacją, służąc podczas zawieruchy wojny trzydziestoletniej „różnym panom” – kolejno powstańcom czeskim, Habsburgom, Szwedom i królowi Polski Władysławowi IV Wazie, który w 1637 przyjął Opitza w poczet swych dworzan i powierzył mu stanowisko nadwornego historiografa. Poeta jednak nie potrafił być lojalny i pozostawał w kontakcie ze Szwedami, których informował o zamiarach polskiego króla.

Zmarł w Gdańsku, gdzie zaraził się podczas epidemii dżumy. Pochowano go w kościele Mariackim w Gdańsku. W północnej nawie kościoła do dziś zachowała się płyta nagrobna Martina Opitza.

30 września 2012 roku przy ulicy Martina Opitza w Bolesławcu został odsłonięty, ufundowany przez Bogusława Nowaka, pomnik poety^[1].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Interesujący tekst o roli Martina Opitza w kontekście Bolesławca.
• Martin Opitz w Toruniu
• Publikacje Martina Opitza w bibliotece Polona