Martin Sheen

Martin Sheen
Ilustracja
Martin Sheen (2008)
Imię i nazwisko

Ramón Gerard Antonio Estévez

Data i miejsce urodzenia

3 sierpnia 1940
Dayton

Zawód

aktor, aktywista

Współmałżonek

Janet Templeton
(od 1961)

Lata aktywności

od 1959

Odznaczenia
Ribbon of an Order of Danica Hrvatska with the face of Marko Marulić.png
podpis

Martin Sheen, właśc. Ramón Gerard Antonio Estévez[1][2] (ur. 3 sierpnia 1940 w Dayton) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, działacz pacyfistyczny pochodzenia irlandzkiego i hiszpańskiego[3]. Występował w roli głównej w filmie Czas apokalipsy (1979) i jako prezydent Josiah Bartlet w serialu Prezydencki poker (1999–2006)[4].

22 sierpnia 1989 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 1500 Vine Street[5][6].

Życiorys

Urodził się w Dayton w stanie Ohio jako siódme z dziesięciorga dzieci irlandzkiej imigrantki Mary-Ann (z domu Phelan; 1903–1951) i hiszpańskiego pracownika Francisco Estéveza Martíneza (1898–1974)[7]. Wychowywał się w wierze katolickiej[8]. Po ukończeniu Chaminade High School[4] w Dayton, udał się do Nowego Jorku, by rozpocząć karierę aktorską jak jego nieżyjący idol James Dean[7]. Aby nie być dyskryminowanym ze względu na swoje hiszpańskie imię, wybrał angielski pseudonim artystyczny – imię Martin od reżysera castingu CBS, Roberta Dale’a Martina, a nazwisko Sheen przyjął na cześć pisarza i publicysty arcybiskupa katolickiego Fultona Johna Sheena[7].

W późnych latach 50. XX wieku, dołączył do grupy teatralnej Juliana Becka i Judith Maliny, z którą występował w latach 1959-1961[7], m.in. w przedstawieniu The Connection[9]. W 1964 trafił na Broadway w spektaklu Never Live over a Pretzel Factory[9]. Zadebiutował na kinowym ekranie jako nastoletni Artie Connors, który wraz ze swoim wspólnikiem terroryzował metro 15 New York Travel, w dreszczowcu Larry’ego Peerce Incydent (The Incident, 1967) u boku Tony’ego Musante, Beau Bridgesa, Ruby Dee, Donny Mills i Thelmy Ritter. Rok potem wystąpił w roli Timmy’ego Cleary w ekranizacji powieści Franka D. Gilroy Róże w tytule (The Subject Was Roses, 1968) z Patricią Neal i Jackiem Albertsonem. W 1967 odniósł sukces sceniczny w roli tytułowej w nowoczesnej wersji Hamleta na off-Broadwayu. Pod pseudonimem Ramon G. Estevez napisał także sztukę Down the Morning Line, wydaną w 1969 roku przez „The Public Theatre”.

Gościnnie pojawiał się w serialach, w tym Mission: Impossible (1969), Hawaii Five-O (1970) czy Columbo (1972). Zagrał postać podporucznika Dobbsa w czarnej komedii Mike’a Nicholsa Paragraf 22 (Catch 22, 1970).

W latach 70. promował role młodych mężczyzn, którzy buntują się i gardzą konwencjami społecznymi[7], taki był w dramacie kryminalnym Terrence’a Malicka Badlands (1973) w roli nieobliczalnego, niedojrzałego i niebezpiecznego Kita. Przełomem w karierze stała się rola kapitana Benjamina L. Willarda w dramacie wojennym Francisa Forda Coppoli Czas apokalipsy (Apocalypse Now, 1979).

W miniserialu NBC Kennedy (1983) wcielił się w postać Johna F. Kennedy’ego.

23 grudnia 1961 ożenił się z Janet Elizabeth Templeton. Mają czworo dzieci, którzy zostali również aktorami: trzech synów – Emilio (ur. 12 maja 1962), Ramona (ur. 7 sierpnia 1963) i Charliego (ur. 3 września 1965) – oraz jedną córkę Renee (ur. 2 kwietnia 1967).

W 1995 roku został odznaczony Orderem Chorwackiej Jutrzenki[10].

Filmografia

Sheen (2004)

Bibliografia

  • Martin Sheen. T. 5: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., czerwiec 2009, s. 6. ISBN 978-83-252-0466-2.

Przypisy

  1. Martin Sheen. Listal. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  2. Personalidade: Martin Sheen (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-10-28]. (port.).
  3. AFP (2009-02-04): Martin Sheen plans movie on Spanish pilgrimage route. The Free Library. [dostęp 2013-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
  4. a b Martin Sheen Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  5. Martin Sheen. Walk of Fame. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).
  6. Susan King: Hollywood Star Walk: Martin Sheen. „Los Angeles Times”, 2010-06-15. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).
  7. a b c d e Martin Sheen. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).
  8. Łukasz Adamski (2013-03-30): Nawróceni w Hollywood. Kto z wielkich filmowców ma Jezusa w sercu? Niektóre nazwiska są naprawdę zaskakujące. wPolityce.pl. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-24)]. (pol.).
  9. a b Martin Sheen Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  10. Odluku kojom se odlikuje redom danice hrvatske s likom Marka Marulića filmski glumac Martin Sheen. narodne-novine.nn.hr. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (chorw.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
Martin Sheen signature.svg
Autor: Bradforce28, Licencja: CC0
Martin Sheen's signature.
Sheen, Martin (2008).jpg
Autor: Brian McGuirk from Providence, RI, Licencja: CC BY-SA 2.0
American actor Martin Sheen.