Martin XPB2M Mars
 Martin XPB2M-1 Mars | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja | metalowa |
| Załoga | 11 |
| Historia | |
| Data oblotu | 3 lipca 1942 |
| Lata produkcji | |
| Wycofanie ze służby | 1956 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 4 silniki gwiazdowe Wright R 3350-18 Duplex Cyclone |
| Moc | 2100 KM (1620 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 61,0 m |
| Długość | 35,8 m |
| Wysokość | 11,7 m |
| Masa | |
| Własna | 34 235 kg |
| Użyteczna | 30 000 kg |
| Startowa | 65 230 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 355 km/h |
| Prędkość przelotowa | 240 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 2,2 m/s |
| Pułap | 4450 m |
| Zasięg | 7960 km (maksymalny) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| nie zamontowano | |
| Użytkownicy | |
| Stany Zjednoczone, Kanada | |
Martin XPB2M Mars – amerykańska prototypowa patrolowa łódź latająca z okresu II wojny światowej
Historia
W dniu 23 sierpnia 1938 firma Glenn L. Martin Company, prowadząca pracę nad łodzią latającą PBM Mariner, podpisała nową umowę z dowództwem lotnictwa amerykańskiej marynarki wojennej na budowę jeszcze większej łodzi latającej przeznaczonej do dalekiego zwiadu nad oceanami. Projekt ten otrzymał fabryczne oznaczenie Model 170.
Prace nad tym projektem trwały do listopada 1941 roku. Pierwszy prototyp oznaczony jako Martin XPB2M-1 Mars został oblatany 3 lipca 1942 roku. Była to wówczas największa łódź latająca na świecie. Prototyp ten nie był uzbrojony i nie posiadał opancerzenia. Także zbiorniki nie były przystosowane do warunków pola walki. Przewidywana pracochłonność doprowadzenia samolotu do użytkowej wersji bojowej jako samolotu patrolowo-bombowego i wdrożenie do produkcji seryjnej spowodowała zaniechanie dalszych prac w tym kierunku.
W 1943 roku z samolotu usunięto wieżyczki uzbrojenia, wzmocniono podłogi i tak zmodyfikowany samolot oznaczony jako Martin XPB2M-1R Mars, zaczęto badać pod kątem użycia jako morski wodnosamolot transportowy. W grudniu 1943 roku odbył on pierwszy lot z ładunkiem 6000 kg na trasie Patuxent (USA) – Natal (Brazylia) o długości 7040 km. Na początku 1944 roku samolot ten wykonał lot na Hawaje i z powrotem w czasie 27,5 h i długości ponad 7500 km.
W związku z tymi dokonaniami dowództwo amerykańskiej marynarki wojennej złożyło w firmie zamówienie na budowę 20 samolotów tego typu w wersji transportowej, którą oznaczono jako Martin JRM-1 Mars. Pierwszy z tych samolotów został oblatany już po zakończeniu II wojny światowej. Choć była to bardzo udana konstrukcja, ostatecznie zbudowano zaledwie 6 egzemplarzy tego samolotu.
Zastosowanie cywilne
W 1959 cztery samoloty Mars (pozostałe dwa zostały rozbite) zostały sprzedane na złom, dostrzeżono jednak możliwość wykorzystania ich jako "wodnych bombowców". Nowo założone przedsiębiorstwo Flying Tankers Inc. z Kolumbii Brytyjskiej dostosowało je do gaszenia pożarów lasów. W czerwcu 1961 rozbiła się jedna z tych maszyn, zginęła cała załoga. Ponad rok później – w październiku 1962 – kolejna została zniszczona przez tajfun. W 1963 zastąpiły je dwa ostatnie istniejące Marsy.
Stacjonują one na jeziorze Sproat w pobliżu miejscowości Port Alberni. Oryginalne silniki zastąpiono czterema silnikami Wright R-3350-24WA o mocy 1.860 kW każdy. Mogą zabrać do ok. 27.000 litrów wody, co wystarcza do pokrycia powierzchni 16.000 m². Używane są do gaszenia pożarów lasów wzdłuż wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej, rzadziej w interiorze.
W listopadzie 2006 ogłoszono, że poszukiwani są kupcy na oba samoloty. Warunkiem sprzedaży był zwrócenie jednego z nich po zakończeniu służby, w celu wykorzystania go jako atrakcji turystycznej w Port Alberni. W kwietniu 2007 sprzedano je lokalnemu przedsiębiorstwu (Coulson Flying Tankers), tak więc pozostały w swej starej bazie operacyjnej. Samolot był bohaterem jednego z odcinków z serii "Mighty Planes - Latające kolosy" emitowanej na kanale Discovery Chanel.
Konstrukcja
Łódź latająca Martin XPB2M Mars był wodnosamolotem o napędzanym 4 silnikami, wolnonośnym grzbietopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Skrzydła miały kształt trapezowy o znacznej zbieżności, ale niewielkim wznosie.
Kadłub-łódź o podłodziu jednoredanowym, mieścił 11-osobową załogę. Przewidywano umieszczenie uzbrojenie obronne w obrotowych wieżyczkach – dziobowej i rufowej.
Usterzenie miało eliptyczne płaty usterzenia pionowego umieszczone na końcach i prostopadle do połówek usterzenia poziomego, odznaczających się silnym wznosem. W wersji Martin JRM-1 Mars usterzenie pionowe było pojedyncze.
Boczne pływaki umieszczone były na oprofilowanych wspornikach zbiegających się w kształt litery „V”.
Napęd stanowiły 4 silniki gwiazdowe chłodzone powietrzem.
Linki zewnętrzne
- Strona poświęcona samolotowi. martinmars.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-26)]. (ang.)
- Strona firmy Coulson (ang.)
| Samoloty myśliwskie | |
|---|---|
| Samoloty bombowe i torpedowe | |
| Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
| Samoloty szkolne | |
| Samoloty transportowe i szybowce | |
| Śmigłowce | |
| Konstrukcje prototypowe i doświadczalne |
Media użyte na tej stronie
.svg)
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
The U.S. Navy Martin XPB2M-1 Mars (BuNo 1520) taking off. It first flew as a patrol bomber prototype (XPB2M-1) on 3 July 1942 and was converted to a transport (XPB2M-1R) in December 1943. It was named Old Lady and finally beached at Alameda, California (USA), in mid-1945, before being subsequently scrapped.
Roundel used by US armed forces from 6 May 1942 to 28 June 1943 when white bars and a red outline were added as the result of studies which showed that shape was more important than color from a distance.
Autor: NiD.29, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Roundel used by all US armed forces from 31 July 1943 to 14 January 1947, replacing roundel having red outline, or no outline, but with white bars, and was replaced some nine months before the USAF was formed, by roundel having a single lengthwise red bar inset in white bars (bisecting them), giving the insignia the trio of red-white-red stripes evocative of the non-canton areas of the Flag of the United States.
The Martin JRM-2 Caroline Mars (BuNo. 76824) of U.S. Navy transport squadron VR-2 in flight. The aircraft set two records in 1948. On 28 August 1948 it landed at Chicago, Illinois (USA), with 42 persons on board and a 6,350 kg (14,000 lb) payload, after a record nonstop flight from Honolulu (Hawaii, USA) of 7,641 km (4,748 mi) in 24 hours, 12 minutes. On 5 September 1948 it carried a cargo of 30,972 kg (68,282 lb) over 628 km (390 mi) from Patuxent River, Maryland (USA), to Cleveland, Ohio (USA), the heaviest payload ever lifted in an aircraft up to that date. In 1956 it was stored at NAS Alameda, California (USA). It was converted to civilian airtanker configuration in 1961. The aircraft was parked on its beaching gear at Victoria International Airport, Sidney, British Columbia (Canada), for maintenance with Fairey Aviation of Canada, when its tie-down lines snapped during typhoon "Frieda" on 12 Oct 1962. The beaching gear collapsed, and the aircraft was blown across the tarmac for some distance until it ran into a highway shoulder. It was considered damaged beyond repair and was broken up for spares.
Roundel used by the United States armed forces from 19 August 1919 to 6 May 1942 until red dot removed to avoid confusion with Japanese insignia. Superseded very similar roundel whose colors and proportions differed slightly - the original version having the colors from the US flag, and a center dot 1/3 of the outer radius. This version has a center dot constrained by the inner vertices of the star, a size that does not translate into an even fraction.