Martius

Martius (łac. – miesiąc marzec) – w starożytnym kalendarzu rzymskim miesiąc poświęcony bogu wojny – Marsowi, od którego brał nazwę, będący także początkiem sezonu operacji wojskowych. Liczył 31 dni.

1 marca, Kalendy, Matronalia – święto ku czci Junony, matki Marsa, według tradycji miała wydać na świat boga wojny właśnie 1 marca. Według starego kalendarza 1 marca (nazwa miesiąca od imienia Marsa) rozpoczynał się nowy rok, również pora rozpoczęcia prac polowych. Tego dnia ku czci Junony odprawiano uroczyste pochody, składano dary w świątyni i w świętym gaju na Eskwilinie. Na ołtarzach palono kadzidła. Bogini ofiarowywano krowę. Posągi ozdabiano kwiatami i wełnianymi wstążkami. Tego dnia przez miasto przechodziła specjalna procesja niesiono święte tarcze. Saliowie, opiekunowie tarcz boga Marsa przez cały miesiąc w specjalnym tańcu i śpiewie czcili boga wojny. Tego dnia czyszczono broń, odbywały się wyścigi rydwanów. Wiosna była początkiem nowego sezonu wypraw wojennych. Matronalia były świętem zwłaszcza mężatek i dziewic. Tego dnia mężowie obdarowywali żony drobnymi upominkami, spełniali ich życzenia. W święcie mogły brać udział również niewolnice i za przykładem Saturnalia panie domu, usługiwały swym niewolnicom przy stole. W święcie pierwotnie nie mogły brać udziału kobiety parające się prostytucją, pod koniec republiki ten zakaz został złagodzony, a później zniesiony.

16 marca – święto Jowisza i Marsa – Jak i cały miesiąc było poświęcone bogu wojny, ale i bogu rolniczemu – uosobieniu rozrostu i męskiej siły i witalności. Tego dnia pytano się bogów, ile lat życia pozostaje obywatelowi. Odbywano małe uczty zakrapiane winem.

17 marca, Liberalia – stare kapłanki i kapłani ozdobieni wieńcami z bluszczu ofiarowywali Bachusowi ciasta, miód, mięso przyrządzone na słodko. Towarzyszyła temu głośna muzyka, tańce, i swoboda obyczajów. Tego dnia chłopcy w wieku 16–17 lat przywdziewali męskie togi i stawali się pełnoprawnymi obywatelami.

19 marca, Quinquatrus – rozpoczynało się pięciodniowe święto ku czci Minerwy, patronki tkactwa, muzyków, nauczycieli, uczniów, lekarzy, mówców. To pora ferii dla młodzieży. Święto radosne, z muzyką, czyniono ofiary bogini. Każda z grup, której patronowała bogini wielbiła ją przez te dni.

26 marca – dzień wolny od tańców Bractwa Saliów.

30 marca – dzień Salus, bogini pomyślności i dobrobytu. Oddawano jej cześć na Kwirynale, gdzie miała swoją świątynię.

31 marca – święto bogini Luny.

DzieńNazwaNazwa dłuższa
1Kalendae (Kalendy) MartiisKal. Mart.
2Ante diem sextum Nonas Martiasa.d. VI Non. Mart.
3Ante diem quitum Nonas Martiasa.d. V Non. Mart.
4Ante diem quartum Nonas Martiasa.d. IV Non. Mart.
5Ante diem tertium Nonas Martiasa.d. III Non. Mart.
6Pridie Nonas MartiasPrid. Non. Mart.
7Nonae (Nony) MartiisNon. Mart.
8Ante diem octavum Idus Martiasa.d. VIII Id. Mart.
9Ante diem septimum Idus Martiasa.d. VII Id. Mart.
10Ante diem sextum Idus Martiasa.d. VI Id. Mart.
11Ante diem quintum Idus Martiasa.d. V Id. Mart.
12Ante diem quartum Idus Martiasa.d. IV Id. Mart.
13Ante diem tertium Idus Martiasa.d. III Id. Mart.
14Pridie Idus MartiasPrid. Id. Mart.
15Idus (Idy) MartiisId. Mart.
16Ante diem septimum decimum Kalendas Aprilesa.d. XVII Kal. Apr.
17Ante diem sextum decimum Kalendas Aprilesa.d. XVI Kal. Apr.
18Ante diem quintum decimum Kalendas Aprilesa.d. XV Kal. Apr.
19Ante diem quartum decimum Kalendas Aprilesa.d. XIV Kal. Apr.
20Ante diem tertium decimum Kalendas Aprilesa.d. XIII Kal. Apr.
21Ante diem duodecimum Kalendas Aprilesa.d. XII Kal. Apr.
22Ante diem undecimum Kalendas Aprilesa.d. XI Kal. Apr.
23Ante diem decimum Kalendas Aprilesa.d. X Kal. Apr.
24Ante diem nonum Kalendas Aprilesa.d. IX Kal. Apr.
25Ante diem octavum Kalendas Aprilesa.d. VIII Kal. Apr.
26Ante diem septimum Kalendas Aprilesa.d. VII Kal. Apr.
27Ante diem sextum Kalendas Aprilesa.d. VI Kal. Apr.
28Ante diem quintum Kalendas Aprilesa.d. V Kal. Apr.
29Ante diem quartum Kalendas Aprilesa.d. IV Kal. Apr.
30Ante diem tertium Kalendas Aprilesa.d. III Kal. Apr.
31Pridie Kalendas AprilesPrid. Kal. Apr.


Zobacz: Kalendarz rzymski