Marytė Melnikaitė

Marytė Melnikaitė

Мария Мельникайте

Ona Kuosaitė

Marytė Melnikaitė
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1923 Jeziorosy
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1943 Dukszty
Przyczyna śmierci	rozstrzelanie przez hitlerowców
Zawód, zajęcie	partyzantka
Odznaczenia

Marytė Melnikaitė (pseud. Ona Kuosaitė^[1]; ur. 18 marca 1923 w Jeziorosach, zm. 13 lipca 1943 w Duksztach) – partyzantka radzieckiego ruchu oporu, członkini Komsomołu, pośmiertnie odznaczona tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.

Życiorys

Pochodziła z mieszanej robotniczej rodziny litewsko-rosyjskiej, była drugim z pięciorga dzieci. Od czternastego roku życia pracowała w fabryce. Po przyłączeniu Litwy do ZSRR wstąpiła do Komsomołu, była sekretarzem oddziału Komsomołu w rodzinnych Jeziorosach.

W sierpniu 1941 po ataku hitlerowskim na ZSRR została ewakuowana do Tiumeni razem z innymi członkami tej organizacji^[1]. Po przeszkoleniu w szkole dywersantów w 1942 wstąpiła do Armii Czerwonej, a następnie została oddelegowana do oddziału partyzanckiego walczącego na Białorusi i Litwie^[2]. Według oficjalnej wersji wyróżniała się odwagą i determinacją w walce. W lipcu 1943 została ranna i wzięta do niewoli, a następnie po pięciodniowym przesłuchaniu rozstrzelana na rynku w Duksztach. Została pochowana nad jeziorem Jeziorosy^[1]. Pośmiertnie, w 1944, otrzymała tytuł Bohatera ZSRR.

Pamięć

Melnikaitė stała się symbolem litewskiej partyzantki komunistycznej. Ulice jej imienia znajdowały się w większości miast Litewskiej SRR, w Tiumeni i w Mińsku, zaś w mieście jej urodzenia w 1955 wzniesiono jej pomnik i zorganizowano muzeum biograficzne. Istniały również dwa kołchozy nazwane jej imieniem. Większość poświęconych jej miejsc po upadku ZSRR zmieniło nazwę, a pomnik został przeniesiony do parku Grūtas^[3].

W 1947 został nakręcony film Marytė w reżyserii W. Strojewej^[4], w 1953 Antanas Račiūnas poświęcił jej operę pod tym samym tytułem.

Przypisy