Masakra w Celle

Masakra w Celle (eufemistycznie niem. Celler Hasenjagd) – masakra więźniów obozów koncentracyjnych, dokonana 8–11 kwietnia 1945 przez strażników SS, żołnierzy Wehrmachtu, miejscowe służby mundurowe oraz niemiecką ludność cywilną w Celle w prowincji Hannover w Niemczech. Niewielka część sprawców została po wojnie osądzona, lecz wszyscy skazani zostali zwolnieni na początku lat 50.

Masakra

W kwietniu 1945, na miesiąc przed kapitulacją Niemiec, 2862 polskich, sowieckich, holenderskich i francuskich więźniów obozu Drütte (podobóz KL Neuengamme), w drodze do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen, zostało zgromadzonych w Celle[1], gdzie grupę tę przyłączono do poprzedniego transportu, co dało łączną liczbę około 4000 mężczyzn i kobiet. Wielu spośród więźniów w transporcie zmarło z wycieńczenia i niedożywienia[2]. Pociąg towarowy, w którym transportowano więźniów zatrzymany został w Celle, w sąsiedztwie pociągu z amunicją. W wyniku nalotu alianckiego amunicja eksplodowała, większość wagonów przewożących więźniów została zniszczona i część więźniów zginęła[3], a część zbiegła pod ogniem SS do miasta albo na zachód w kierunku lasu Neustädter Holz. Po zakończeniu nalotu SS, Gestapo, straż pożarna oraz mieszkańcy miasta rozpoczęli obławę na więźniów[1][2][3]. Więźniowie, którzy przeżyli nalot i ucieczkę, zostali ujęci w okolicach lasu Neustädter Holz. Około 30 osób zostało rozstrzelanych na miejscu, większość pozostałych poprowadzono w marszu śmierci do obozu w Bergen-Belsen, natomiast część uwięziono w koszarach wojskowych. Spośród około 4000 więźniów przebywających w Celle 8 kwietnia, tylko 487 dotarło 10 kwietnia do Bergen-Belsen — na pięć dni przed wyzwoleniem obozu przez wojska brytyjskie i kanadyjskie; reszta zmarła z wycieńczenia lub została zamordowana po drodze[1][2][3].

Następstwa

Pomnik w Celle
Pamiątkowy napis u stóp drzewa w Celle

Celle zostało zajęte 12 kwietnia przez armię brytyjską, która rozpoczęła śledztwo w sprawie wydarzeń 8–11 kwietnia. Liczba bezpośrednich ofiar „polowania na zające” (Hasenjagd (niem.), jak nazwali to wydarzenie Niemcy) została oszacowana na 200-300, zaś pozostałych więźniów uznano za zmarłych z innych przyczyn. Za udział w masakrze skazanych zostało (w grudniu 1947) zaledwie 7 osób, po czym wszystkich skazanych zwolniono w październiku 1952 za dobre sprawowanie[1][2].

Przypisy

  1. a b c d Mijndert Bertram: April 1945: der Luftangriff auf Celle und das Schicksal der KZ-Häftlinge aus Drütte. City of Celle, 1989. ISBN 3-925902-09-0. (niem.)
  2. a b c d (niem.) Höper, Dietrich. “8 April 1945 – Bomben auf Celle” w Celler Zündel, s. 15–16, April 1985. https://web.archive.org/web/20070626122733/http://www.celle-im-nationalsozialismus.de/Texte/Hoeper_Bomben.html.
  3. a b c (niem.) Buntes Haus e. V. “Die Celler ‘Hasenjagd’ ” we Flugblatt zum 60. Jahrestag des Massakers an KZ-Häftlingen https://web.archive.org/web/20070927104410/http://www.celle-im-nationalsozialismus.de/Texte/buha_2005.html.

Bibliografia

  • (ang.) Freeman, Roger a; Crouchman, Alan; Мaslen, Vic; (1990), The mighty Eighth war diary, Londyn: Arms and Armour Press, OCLC 59830319
  • Ulrich Saft, Krieg in der Heimat – das bittere Ende zwischen Weser und Elbe, wyd. 3., verb. Aufl, Langenhagen: U. Saft, 1990, ISBN 3-9801789-0-0, OCLC 74901732 (niem.).
  • (niem.) Wilfried Köppen: „Amtshilfe”. Bis Celle ohne Juden war, w: Werner Holtfort, Norbert Kandel, Wilfried Köppen, Ulrich Vultejus: Hinter den Fassaden. Geschichten aus einer deutschen Stadt, Getynga 1982, s. 97–102

Media użyte na tej stronie

Inschrift Denkmal "Celler Hasenjagd".jpg
Inschrift des Denkmals zur Erinnerung an die "Celler Hasenjagd"
Am 8. April 1945 - vier tage vor der Besetzung durch allierte truppen war Celle das Ziel eines grossangelegten Luftangriffs. Dabei wurde auf einem Rangiergleis des Güterbahnhofs ein Zug getroffen, der ungefähr 4000 Männer, Frauen und Jugendliche aus Mehreren Aussenlagern des KZ Neuengamme nach Bergen-Belsen bringen sollte. Als diejenigen Häftlinge, die den Bomben entgangen waren sich in Sicherheit zu bringen suchten, machten Angehörige der NSDAP und ihrer Formationen, der Wehrmacht ...
Denkmal "Celler Hasenjagd".jpg
Denkmal "Celler Hasenjagd"