Mascha Kaléko

Mascha Kaléko (ur. 7 czerwca 1907 w Chrzanowie jako Golda Malka Aufen, adoptowana jako Mascha Engel, zm. 21 stycznia 1975 w Zurychu) – niemiecka poetka.

Tabliczka pamiątkowa poświęcona poetce, umieszczona w Charlottenburgu

Mascha Kaléko, intalacja artysty Rengha Rodewill, Muzeum Georga Kolbego, Berlin

Życiorys

Masza Kaléko urodziła się jako Gołda Małka Aufen - nieślubne dziecko Fiszela Engela i Rozalii Chai Reisel Aufen. Z obawy przed pogromami Gołda z matką przeniosły się na początku I wojny światowej do Frankfurtu nad Menem, ojciec został internowany jako obywatel rosyjski. W 1916 roku rodzina przeprowadziła się do Marburga, a w 1918 roku do Berlina. Tam Gołda uczęszczała do szkoły. Z woli ojca zaniechała studiów i w 1925 roku podjęła pracę biurową, studiując filozofię i psychologię na kursach wieczorowych. Rodzice pobrali się w roku 1922, ojciec uznał córkę, której nazwisko brzmiało wówczas Masza Engel.

31 lipca 1928 roku poślubiła starszego o prawie 10 lat nauczyciela języka hebrajskiego Saula Aarona Kaléko. W końcu lat dwudziestych weszła w środowisko berlińskiej awangardy, poznała m.in. Else Lasker-Schüler, Ericha Kästnera i Joachima Ringelnatza.

W 1929 roku ogłosiła drukiem pierwsze wiersze w piśmie „Der Querschnitt”. W styczniu 1933 roku ukazał się jej „Liryczny zeszyt stenogramów”, który już w maju padł ofiarą palenia książek.

W grudniu 1936 roku urodziła syna, którego ojcem był dyrygent i muzykolog Chemjo Vinaver. W 1938 roku rozwiodła się z Saulem Kaléko, ale zachowała jego nazwisko jako pseudonim literacki. Sześć dni po rozwodzie została żoną Vinavera, razem wyemigrowali do USA. Masza utrzymywała tam rodzinę pisaniem tekstów reklamowych.

Po wojnie powróciła do Niemiec. Wydawnictwo Rowohlta wznowiło „Liryczny zeszyt stenogramów” w 1956 roku. Za namową męża wyjechała w 1960 roku do Jerozolimy, gdzie cierpiała osamotnienie wskutek językowej i kulturalnej izolacji. Po śmierci syna (1968) i męża (1973) zamierzała powrócić do Europy, zmarła podczas podróży w Zurychu.

Linki zewnętrzne

• Wybór wierszy w tłumaczeniu Ireny Kuran-Boguckiej. wir-edition.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-08)].
• Rengha Rodewill: Hommage à Mascha Kaléko. Wystawa dwuczęściowej instalacji w Muzeum Georga Kolbego z okazji setnych urodzin poety, Berlin, 27 września 2007; na YouTube