Mate Granić

Mate Granić

(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia	19 września 1947 Baška Voda
Minister spraw zagranicznych Chorwacji
Okres	od 28 maja 1993 do 27 stycznia 2000
Przynależność polityczna	HDZ
Poprzednik	Zdenko Škrabalo
Następca	Tonino Picula
Odznaczenia

Mate Granić (ur. 19 września 1947 w Baškiej Vodzie) – chorwacki polityk, lekarz i wykładowca akademicki. Długoletni wicepremier i minister spraw zagranicznych, parlamentarzysta, współtwórca i przewodniczący Centrum Demokratycznego. Aktywny uczestnik rokowań pokojowych, które zakończyły konflikty zbrojne po rozpadzie Jugosławii.

Życiorys

W 1971 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Zagrzebiu, pozostał następnie pracownikiem naukowym tej uczelni. W 1985 uzyskał stopień naukowy doktora, specjalizował się w zakresie chorób wewnętrznych. Kierował oddziałem klinicznym, w 1989 został prodziekanem wydziału lekarskiego, a w 1990 objął stanowisko dziekana tej jednostki Uniwersytetu w Zagrzebiu. Zaczął też prowadzić gościnne wykłady na uczelniach zagranicznych w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech. Pełnił funkcję doradcy Światowej Organizacji Zdrowia.

W 1990 zaangażował się w działalność Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Stał się jednym z liderów tej formacji, a w 1993 jej wiceprzewodniczącym. W 1991 premier Franjo Gregurić powierzył mu urząd wicepremiera. Sprawował go nieprzerwanie do 2000, także w trzech kolejnych rządach, na czele których stali Hrvoje Šarinić, Nikica Valentić i Zlatko Mateša. W dwóch ostatnich gabinetach (od 1993) zajmował jednocześnie stanowisko ministra spraw zagranicznych^[1]. Brał aktywny udział w negocjacjach pokojowych na Bałkanach, które zakończyło podpisanie Układu w Dayton. Rok wcześniej sygnował porozumienie waszyngtońskie, prowadzące do zawieszenia broni w trakcie wojny w Bośni i Hercegowinie. Również w okresie jego urzędowania Chorwacja przystąpiła także do Rady Europy.

W 2000 wystartował jako reprezentant HDZ w wyborach prezydenckich. Zajął w nich z wynikiem 22,5% głosów trzecie miejsce, co zostało odebrane jako porażka obozu rządzącego. Odszedł wkrótce z rządu, przechodząc do pracy w parlamencie IV kadencji (2000–2003)^[2]. Również w 2000 opuścił HDZ i z grupą zwolenników utworzył Centrum Demokratyczne. Przed wyborami parlamentarnymi w 2003 zawiązał koalicję DC z Chorwacką Partią Socjalliberalną, która zdobyła trzy mandaty w Zgromadzeniu Chorwackim. Mate Granić znalazł się poza parlamentem, na stanowisku przewodniczącego Centrum Demokratycznego zastąpiła go w tym samym roku Vesna Škare-Ožbolt^[1].

Mate Granić wkrótce odszedł z tej partii i wycofał się z życia publicznego. W 2004 utworzył prywatną firmę konsultingową. Rok później zaczął doradzać Chorwackiej Partii Prawa, a w 2007 kandydował bez powodzenia z jej listy do parlamentu. Po porażce ponownie zrezygnował z aktywności politycznej, zajął się działalnością akademicką (m.in. jako dziekan w wyższej szkole dziennikarstwa).

Mate Granić jest żonaty, ma troje dzieci. Jego brat Goran Granić również pełnił funkcję wicepremiera.

Przypisy

Bibliografia

• Nota biograficzna na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych (chorw.). [dostęp 2014-09-11].
• Mate Granić (chorw.). biografije.org. [dostęp 2011-07-01].