Materpiscis

Materpiscis
Long, Trinajstic, Young & Senden, 2008
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ryby pancerne

Rząd

Ptyctodontida

Rodzina

Ptyctodontidae

Rodzaj

Materpiscis

Gatunki

Materpiscis attenboroughi

Model Materpiscis w Museum Victoria
Cechy zarodka Materpiscis

Materpiscisrodzaj ryby pancernej z rodziny Ptyctodontidae żyjącej w późnym dewonie, około 380 mln lat temu, na terenie dzisiejszej Australii. Znana jest skamieniałość jednego osobnika, unikalna ze względu na zachowane wewnątrz niej szczątki nienarodzonego zarodka oraz łączącą je pępowinę. Materpiscis jest najstarszym znanym żyworodnym kręgowcem.

Skamieniałość Materpiscis attenboroughi została odnaleziona na wyżynie Kimberley w Australii Zachodniej przez Lindsay Thatcher w trakcie prowadzonej przez Johna Longa z Museum Victoria ekspedycji do formacji Gogo w 2005. Zachowała się w skałach wapiennych, które zostały rozpuszczone kwasem octowym, by odsłonić skamieniałość[1].

Badanie części ogona Materpiscis doprowadziło do odkrycia częściowo zachowanego zarodka i zmineralizowanej pępowiny. Zespół ogłosił odkrycie w 2008[2]. Gatunek został nazwany Materpiscis attenboroughi na cześć Davida Attenborougha, który w serii programów telewizyjnych Life on Earth z 1979 zwrócił uwagę na znaczenie stanowisk ryb kopalnych w formacji Gogo[3].

Materpiscis osiągała długość około 25–30 cm i miała potężne płaskie zęby służące do miażdżenia zdobyczy takiej jak małże i koralowce[1].

Ptyctodontia to jedyna grupa ryb pancernych, u której przedstawicieli występował dymorfizm płciowy – samce miały obejmujące narządy płciowe, podczas gdy samice gładkie płetwy brzuszne. Przez długi czas podejrzewano, że ryby te rozmnażały się wykorzystując zapłodnienie wewnętrzne, a odnalezienie skamieniałych zarodków u Materpiscis i podobnego rodzaju pochodzącego z Gogo, Austroptyctodus, dowiodły prawdziwości tych podejrzeń.

Przypisy

  1. a b Mother fish (ang.). Museum Victoria. [dostęp 2008-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 sierpnia 2008)].
  2. Rebecca Morelle: Fossil reveals oldest live birth (ang.). BBC NEWS. [dostęp 2008-11-01].
  3. John A. Long, Kate Trinajstic, Gavin C. Young, Tim Senden. Live birth in the Devonian period. „Nature”. 453. s. 650–652. DOI: 10.1038/nature06966 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
FINAL FISH ANIM (00200).jpg
Autor: Sularko Museum Victoria, Licencja: CC BY-SA 3.0
Materpiscis attenboroughi - Fossilised embyro features
Materpiscis.jpg
Autor: Sularko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Materpiscis attenboroughi - Late Devonian fossilised placoderm fish giving birth
Materpiscis02.JPG
Autor: Sularko, Licencja: CC BY-SA 3.0
3D Model of Materpiscis on display at Museum Victoria