Mateusz (metropolita kijowski)

Mateusz
Metropolita kijowski
Kraj działania

Ruś Kijowska

Data śmierci

19 sierpnia 1220

Metropolita kijowski
Okres sprawowania

1201/ok.1209–1220

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Inkardynacja

Metropolia kijowska

Chirotonia biskupia

przed 1209

Mateusz (zm. 19 sierpnia 1220) – metropolita kijowski co najmniej od 1209 do 1220.

Życiorys

Moment przybycia metropolity Mateusza do Kijowa nie został jednoznacznie ustalone. Możliwe, że został on wyznaczony na hierarchę kijowskiego już w 1201, przy założeniu, że to w tym roku zmarł jego poprzednik Nikifor II. Jest jednak również możliwe, że Nikifor zmarł dopiero po 1204, a katedra kijowska pozostawała nieobsadzona jeszcze przez kilka lat po zdobyciu Konstantynopola w czasie IV krucjaty, z powodu złej sytuacji Patriarchatu Konstantynopola. W przypadku przyjęcia tej wersji nominacja Mateusza na metropolitę kijowskiego mogła mieć miejsce dopiero po wyborze nowego patriarchy Konstantynopola w 1208, zaś jego przyjazd do Kijowa – w 1209[1]. Antoni Mironowicz wskazuje 1201 jako moment objęcia urzędu przez Mateusza[2].

Podobnie jak jego poprzednicy, metropolita Mateusz pośredniczył w rozwiązywaniu konfliktów między książętami ruskimi, doprowadzając w 1211 do uznania Wsiewołoda Wielkie Gniazdo za pierwszego starszeństwem pośród nich. W tym samym roku metropolita wyświęcił na arcybiskupa nowogrodzkiego Antoniego, na miejsce usuniętego z katedry przez księcia Mścisława Mitrofana. Po śmierci Wsiewołoda Wielkie Gniazdo i podziale księstwa rostowskiego Mateusz zgodził się również na podział eparchii rostowskiej i wyświęcił w r. 1213 lub 1214 biskupa rostowskiego Pachomiusza, zaś w roku następnym (1214 lub 1215) biskupa włodzimierskiego Szymona[1].

W 1219 metropolita Mateusz zajmował się konfliktem o obsadę katedry nowogrodzkiej, o powrót na którą ubiegał się, po zmianie sytuacji politycznej w Nowogrodzie, Mitrofan, wbrew stanowisku arcybiskupa Antoniego. Metropolita przekazał arcybiskupstwo Mitrofanowi, przenosząc Antoniego na katedrę przemyską, nowo wyodrębnioną z metropolii halickiej[1].

Mateusz sprawował urząd metropolity do swojej śmierci w 1220[1].

Przypisy

  1. a b c d Митрополиты Киевские и всея Руси (988—1305 гг.)
  2. A. Mironowicz, Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2003