Matka Boża Katyńska

Jedna z wersji obrazu Matki Bożej Katyńskiej w kościele Chrystusa Króla w Sanoku

Matka Boża Katyńska przedstawiona na tablicy w kościele Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu

Matka Boża Katyńska (Matka Boska Katyńska) – grafika przedstawiająca Matkę Bożą tulącą nagie zwłoki żołnierza zamordowanego strzałem w tył głowy^[1].

Historia

Jedna z wersji to wykonana w 1984 r. na życzenie księdza prałata Zdzisława Peszkowskiego (który przeżył pobyt w Kozielsku^[2]) polichromowana płaskorzeźba autorstwa Stanisława Bałosa. Płaskorzeźba była używana we wszystkich ważnych uroczystościach upamiętniających śmierć polskich oficerów. Według początkowych informacji miała się znajdować na pokładzie rządowego samolotu Tu-154M i ulec zniszczeniu w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku w dniu 10 kwietnia 2010 roku^[3]. Później jednak okazało się, iż z niewiadomych przyczyn opiekująca się obrazem Teresa Walewska-Przyjałkowska nie zabrała go ze sobą w podróż do Smoleńska i obraz nie został zniszczony^[4]. Tenże obraz 24 sierpnia 2021 został uroczyście ofiarowany do kościoła Chrystusa Króla w Sanoku w rodzinnym mieście ks. Peszkowskiego^[5].

Inne wizerunki znane jako Matka Boża Katyńska

Matka Boska Kozielska Henryka Gorzechowskiego

Matka Boża Kozielska Zwycięska wedle Tadeusza Zielińskiego

Parę wizerunków Matki Boskiej powstało w obozie jenieckim w Kozielsku, gdzie przebywali polscy oficerowie zamordowani przez NKWD w Katyniu. Znane są one jako Matka Boska Kozielska lub jako Matka Boża Katyńska.

Jednym jest wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej wycięty konturowo na sosnowej desce o wymiarach 13,5 na 8,5 cm^[a] przez por. Henryka Gorzechowskiego w obozie jenieckim w Kozielsku.

Niektórzy autorzy podają fakt istnienia dwóch obrazów Matki Bożej Kozielskiej, wykonanych na deskach ze starego ikonostasu według tego samego szkicu Mikołaja Arciszewskiego przez por. Michała Siemiradzkiego, w technice olejnej, i przez por. Tadeusza Zielińskiego, jako płaskorzeźby^[6]. Obraz miał być inspirowany odkrytą przez jednego z jeńców, kpt. Władysława Charkiewicza, na murze prawosławnej Pustelni Optyńskiej resztką fresku przedstawiającego Matkę Bożą Żyrowicką oraz obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej.

Inne miejsca czci Matki Boskiej Katyńskiej

• Kościół św. Agnieszki w Krakowie
• Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Opatówku

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Kaplica Katyńska w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. „Zeszyty Katyńskie”, s. 1-133, 2002. Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej / Polska Fundacja Katyńska. ISSN 83-917780-0-2. 
• Matka Boska Kozielska, AntoniA. Podsiad (oprac.), WojciechW. Kozłowski, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990, ISBN 83-211-1440-7, OCLC 830066678 .
• Halina Młyńczak, Jacek Trznadel: Matka Boża Kozielska Rozstrzelanych Henryka Gorzechowskiego (dwugłos), [w:] Zeszyty Katyńske (nr 13), Warszawa 2001, str. 193–204. ISBN 83-905877-7-7
• Krzysztof Wojnicki: Matka Boża na desce z pryczy, [w:] Nasz Głos, 2007, nr 12
• Jan St. Parytka: Madonny kozielskie, [w:] Nasz Głos, 2009, nr 11
• Jan St. Partyka: Matka Boska bez kaplicy, [w:] Nasz Głos, 2009, nr 11
• Matka Boża Kozielska. nasza-arka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)]. [w:] Nasza Arka, 2008, nr 3
• Maria Kojs: Więcej niż dzieło sztuki bethania.pl [dostęp 2012-02-16]
• Matka Boża Kozielska. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2014-04-17].
• Strona poświęcona kaplicy Katyńskiej w witrynie katedry polowej Wojska Polskiego. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-14)]. katedrapolowa.pl [dostęp 2012-02-16]
• Jerzy Zawisza: Matka Boska Katyńska. pamietamkatyn1940.pl. [dostęp 2014-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 kwietnia 2014)].
• Agnieszka Cubała: Matka Boska Katyńska. liceum.zso5.gdynia.pl. [dostęp 2014-04-17].
• Maria Burdowicz-Nowicka: "Pokonanym - niezwyciężonym". nasza-gazetka.com. [dostęp 2014-04-17].
• Rafał Chromiński: W hołdzie ofiarom Katynia-Charkowa-Miednoje. Pokonanym niezwyciężonym. nasza-gazetka.com. [dostęp 2014-04-17].
• Agnieszka Cubała. Kwietniowe urodziny. „Kombatant”, s. 5-7, Kwiecień 2011. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. ISSN 0867-8952.