Matthew McConaughey

Matthew McConaughey

Matthew McConaughey (2019)
Imię i nazwisko	Matthew David McConaughey
Data i miejsce urodzenia	4 listopada 1969 Uvalde
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Camila Alves (od 2012)
Lata aktywności	od 1991

Matthew David McConaughey^[1][2][3] (ur. 4 listopada 1969 w Uvalde) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy^[4]. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za film Witaj w klubie^[5].

W 2014 został uhonorowany gwiazdą na Alei Gwiazd w Los Angeles^[6].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Uvalde^[7][8] w Teksasie jako najmłodszy syn Mary Kathleen (z domu McCabe; ur. 1930), nauczycielki wychowania przedszkolnego i pisarki^[9], i Jamesa Donalda „Jima” McConaugheya (ur. 12 czerwca 1922, zm. 17 sierpnia 1992 na zawał serca)^[10], właściciela stacji benzynowej, a wcześniej zawodnika jednej z najlepszych amerykańskich drużyn futbolowych – Green Bay Packers^[11]. Jego rodzina miała pochodzenie irlandzkie, angielskie, szkockie, niemieckie, szwedzkie i walijskie^[12]. Rodzice McConaugheya pobrali się trzy razy, dwukrotnie się rozwiedli^[13]. Wychował się w chrześcijańskiej rodzinie^[14]. Jego rodzice byli metodystami i imię, które dali synowi zaczerpnęli z Biblii^[15]. Dorastał w miejscowości Longview w Teksasie wraz z dwoma braćmi: Michaelem i Patrickiem (ur. 2 sierpnia 1954 w Houston), który był adoptowany^[16], i Patą (ur. 1962)^[17][18].

W autobiograficznej książce Greenlights^[19] wyznał, że gdy miał 15 lat, został zmuszony do obycia stosunku seksualnego^[20], a jako 18–latek został zgwałcony przez starszego mężczyznę^[21].

W 1988 ukończył Longview High School^[22], gdzie grał w golfa i w tenisa^[23]. W 1988 wyjechał do Australii w ramach wymiany uczniów organizowanej przez Rotary Foundation i przez jakiś czas przyjął australijski akcent. Przebywał tam rok, imając się różnych zajęć, m.in. pracował jako pomywacz i pomocnik rolny. Po powrocie do ojczyzny rozpoczął w 1989 studia na University of Texas^[24] w Austin – początkowo na wydziale prawa, a następnie – komunikacji i mediów. W 1993 uzyskał na nim licencjat w dziedzinie radia, telewizji i filmu.

Kariera

(c) Avda / www.avda-foto.de, CC BY-SA 3.0

Matthew McConaughey (2014)

Na początku lat 90. brał udział w reklamach telewizyjnych, m.in. piwa. Po występie w wideoklipie Trishy Yearwood i Dona Henleya do piosenki „Walkaway Joe” (1992), pojawił się gościnnie jako Larry Dickens w serialu NBC Niewyjaśnione tajemnice (Unsolved Mysteries, 1992). Jego debiutem kinowym był epizod w czarnej komedii Mój chłopak zombie (My Boyfriend's Back, 1993) u boku Mary Beth Hurt, Matthew Foxa i Philipa Seymoura Hoffmana. W swoim drugim filmie – komediodramacie Uczniowska balanga (Dazed and Confused, 1993) z udziałem Jasona Londona, Adama Goldberga, Milli Jovovich i Bena Afflecka – miał wypowiedzieć krótką kwestię i zniknąć, lecz dzięki zdolnościom improwizacyjnym, fotogeniczności i poczuciu humoru, jego rola przemądrzałego nieudacznika Woodersona znacznie się rozrosła^[25]. Po przeprowadzce do Hollywood otrzymał wiele propozycji filmowych, w tym w komedii familijnej fantasy Anioły na boisku (Angels in the Outfield, 1994) u boku Danny’ego Glovera, horrorze Kima Henkela Teksańska masakra piłą mechaniczną: Następne pokolenie (The Return of the Texas Chainsaw Massacre, 1995) i komediodramacie Herberta Rossa Chłopaki na bok (Boys on the Side, 1995) z Whoopi Goldberg.

Kandydował do kilku ról, w tym jako Jack Dawson w Titanicu, tytułowej w Szakalu i jako Alex Shaw w Speed 2: Wyścigu z czasem|^[26]. John Sayles zaangażował go do roli Buddy’ego Deedsa, ojca szeryfa (Chris Cooper) w retrospekcjach w dramacie Na granicy (Lone Star, 1996)^[27], nominowanym do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny. Przełomem w jego karierze okazała się kreacja adwokata Jake’a Brigance’a w przebojowej adaptacji bestsellerowej powieści Johna Grishama Czas zabijania (A Time to Kill, 1996)^[28] z Sandrą Bullock i Samuelem L. Jacksonem, a za którą otrzymał MTV Movie Award jako najbardziej obiecujący debiut^[29]. Po nakręceniu Czasu zabijania podróżował po Peru.

W 1997 odebrał nagrodę specjalną Lone Star Fil & Television, przyznaną przez krytyków w Dallas w Teksasie. Za rolę teologa New Age, doradcy głównej bohaterki granej przez Jodie Foster w filmie fantastycznonaukowym Roberta Zameckisa Kontakt (Contact, 1997)^[30] oraz jako jeden z członków załogi amerykańskiej łodzi podwodnej w dramacie wojennym U-571 (2000) zdobył nominację do nagrody Blackbuster Entertainment^[31].

W 1998 zadebiutował jako reżyser i scenarzysta 20-minutowym filmem The Rebel, w którym zagrał też główną rolę. Rok później założył firmę producencką J.K. Livin' (skrót od „just keep living”), która podpisała kontrakt z wytwórnią Warner Bros. Wystąpił w teledyskach Johna Cougara Mellencampa „Key West Intermezzo” (1996) i Trishy Yearwood „Walkaway Joe” (1997). Choć zagrał w różnorodnym repertuarze, to do serc fanów trafia jako bohater komedii romantycznych: Powiedz tak (2001) z Jennifer Lopez, Jak stracić chłopaka w 10 dni (2003) z Kate Hudson czy Miłość na zamówienie (2006)^[32] z Sarah Jessicą Parker. W 2005 został uznany za „Najseksowniejszego mężczyznę na świecie” według magazynu „People”, a w 2006 roku został uznany za jednego z najgorętszych kawalerów magazynu „People”^[33].

Matthew McConaughey z Camilą Alves (2010)

Rola Dallasa, chciwego biznesmena i pewnego siebie mentora młodego tancerza (Channing Tatum)^[34], właściciela klubu ze striptizem Tampa na Florydzie w przebojowym komediodramacie Stevena Soderbergha Magic Mike (2012)^[35][36] przyniosła mu Independent Spirit Awards^[29]. Za rolę Joego Coopera, policjanta z Dallas, który jest również płatnym zabójcą w dreszczowcu Williama Friedkina Zabójczy Joe (Killer Joe, 2011) zdobył Nagrodę Saturna w kategorii najlepszy aktor^[29]. Zebrał znakomite recenzje, Złoty Glob i nagrodę Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za postać zainfekowanego wirusem HIV jeźdźca rodeo i kanciarza w dramacie biograficznym Jeana-Marca Vallée Witaj w klubie (Dallas Buyers Club, 2013)^[37][38].

Był na okładkach magazynów takich jak „Glamour”, „Details”, „Marie Claire”, „Men’s Health”, „InStyle”, „Men’s Fitness”, „Variety”, „Interview”, „Time”, „People”, „GQ”, „Entertainment Weekly”, „TV Guide”, „Zwierciadło”, „Esquire”, „Vanity Fair”, „Men’s Journal” i „The Hollywood Reporter”^[39].

Życie prywatne

W 2006 poznał brazylijską modelką Camilę Alves, z którą się związał od maja 2007^[40]. McConaughey i Alves zaręczyli się 25 grudnia 2011. 9 czerwca 2012 wzięli ślub podczas prywatnej ceremonii katolickiej^[41] w Austin w Teksasie, gdzie mieszkają. Mają troje dzieci: dwóch synów – Leviego (ur. 2008) i Livingstona (ur. 2012) oraz córkę Vidę (ur. 2010)^[42].

McConaughey jest chrześcijaninem i uczęszcza do kościoła ponadwyznaniowego^[43][44].

Filmografia

Filmy

Seriale

Teledyski

Nagrody

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 2014 Witaj w klubie
• Złoty Glob Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 2014 Witaj w klubie
• Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej: 2014 Witaj w klubie
• Saturn Najlepszy aktor: 2013 Zabójczy Joe
• MTV Movie Award Najlepsza rola przełomowa: 1997 Czas zabijania

Przypisy

Bibliografia

• Matthew McConaughey w bazie IMDb (ang.)
• Matthew McConaughey w bazie Filmweb
• Matthew McConaughey w bazie Notable Names Database (ang.)